Research Article
BibTex RIS Cite

Bir Fıkra Tipi Olarak “Aldar Köse” ve Psikolojik Yorumu

Year 2022, Volume: 8 Issue: 2, 103 - 116, 15.12.2022
https://doi.org/10.17932/IAU.TURKLUK.2015.011/turkluk_v08i2002

Abstract

Aldar Köse, Türkiye’de sayılı kişilerin adını duyduğu bir Türk fıkra tipidir. Bu tipin anlatıldığı fıkralar çoğunlukla, Uluğ Türkistan sahası içerisindeki Azeri, Kazak, Kırgız, Özbek, Karakalpak ve Türkmen Türkleri arasında yaygındır. Türk dünyasının ortak mirası kabul edilen Aldar Köse, aldatıcı bir tip olması yönüyle fıkralarda doğrudan toplum hayatındaki ilişkileri nükteli ve mizahi bir dille işlemektedir. Toplumun üst sınıfına mensup yöneticileri, zenginleri, ahmakları, hilekâr insanları ve şeytan gibi doğaüstü varlıkları kandıran Aldar Köse, bu yönüyle şöhrete kavuşmuş bir tiptir. Nitekim özünü tanıma ve tanıtma konusunda Türk dünyasındaki yeri sönük kalan Aldar Köse hakkında ilmî çalışmalar oldukça yetersizdir. Bu çalışmada, tespit edilen Aldar Köse fıkraları üzerinden Aldar Köse tipi ana hatlarıyla değerlendirilmiş ve yansıtılan ifadelerden hareketle disiplinler arası bir yorumlama yapılmıştır.

References

  • Aday, E. ve Moldatayev, K. (2016). Kazak Halk Edebiyatında Bir Mizah Kahramanı Olarak Aldar Köse, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi (16): 79-90.
  • Atalay, B. (2018). Dîvânü Lûgat-it Türk Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Bergson, H. (2015). Gülme – Komiğin Anlamı Üstüne Deneme, çev.:Yaşar Avunç, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Coştu, F. (2020). Gülme Üzerine Bir Deneme: Bergson ve Freud, Felsefe Dünyası Dergisi (71): 135-154.
  • Erimbetova, D. (2003). Aldar Köse Fıkraları, İstanbul: Yesevi Yayıncılık.
  • Freud, A. (2020). Ben ve Savunma Mekanizmaları, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Jung, C. G. (2020). Dört Arketip, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Köroğlu, E. (2013). DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı, Ankara: HYB Yayıncılık.
  • (2019). Türkçe Sözlük / haz.: Şükrü Halûk Akalın… [ve başk.], 11. Baskı (tıpkıbasım), Ankara: Türk Dil Kurumu.
Year 2022, Volume: 8 Issue: 2, 103 - 116, 15.12.2022
https://doi.org/10.17932/IAU.TURKLUK.2015.011/turkluk_v08i2002

Abstract

References

  • Aday, E. ve Moldatayev, K. (2016). Kazak Halk Edebiyatında Bir Mizah Kahramanı Olarak Aldar Köse, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi (16): 79-90.
  • Atalay, B. (2018). Dîvânü Lûgat-it Türk Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Bergson, H. (2015). Gülme – Komiğin Anlamı Üstüne Deneme, çev.:Yaşar Avunç, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Coştu, F. (2020). Gülme Üzerine Bir Deneme: Bergson ve Freud, Felsefe Dünyası Dergisi (71): 135-154.
  • Erimbetova, D. (2003). Aldar Köse Fıkraları, İstanbul: Yesevi Yayıncılık.
  • Freud, A. (2020). Ben ve Savunma Mekanizmaları, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Jung, C. G. (2020). Dört Arketip, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Köroğlu, E. (2013). DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı, Ankara: HYB Yayıncılık.
  • (2019). Türkçe Sözlük / haz.: Şükrü Halûk Akalın… [ve başk.], 11. Baskı (tıpkıbasım), Ankara: Türk Dil Kurumu.
There are 9 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Creative Arts and Writing
Journal Section Research Article
Authors

Metin Akar 0000-0003-3847-0561

Aleyna Nur Ernek 0000-0003-2735-6480

Gonca Aktaş 0000-0002-3394-0248

Publication Date December 15, 2022
Submission Date October 4, 2022
Acceptance Date November 7, 2022
Published in Issue Year 2022 Volume: 8 Issue: 2

Cite

APA Akar, M., Ernek, A. N., & Aktaş, G. (2022). Bir Fıkra Tipi Olarak “Aldar Köse” ve Psikolojik Yorumu. Aydın Türklük Bilgisi, 8(2), 103-116. https://doi.org/10.17932/IAU.TURKLUK.2015.011/turkluk_v08i2002


All site content, except where otherwise noted, is licensed under a Creative Common Attribution Licence. (CC-BY-NC 4.0)