Türk belediyeciliğine 1984 yılında giren büyükşehir belediyeleri birçok ilçe veya alt kademe belediyelerinden oluşmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, Türkiye’deki 27 büyükşehir belediyesinin metropol ilçe belediyeleri toponimik (yer/yerleşme adları bakımından) olarak ele alınmış ve sınıflandırma yapılmıştır. Çalışma sonunda görülmektedir ki coğrafi özellikler, tarihi faktörler, din gibi özellikler metropol ilçelerin adlarını etkileyen önemli faktörlerdir. Arazi kullanımı, şehrin büyüme yönü, siyasi nedenler ve kültürel yakınlık gibi faktörler de Türkiye’deki büyükşehir belediye adlarını etkileyen başka nedenlerdir. Tüm bu bilgiler ışığında oluşturulan tipoloji ile büyükşehir belediyeleri; yerlerin fiziksel coğrafi özelliklerine bağlı belediyeler, tarih kökenli belediyeler, din sembollü belediyeler ve diğer belediyeler şeklinde sınıflandırılmıştır. Sınıflandırmada fiziksel coğrafi özellikler ve tarihi kökenli adlar sayıca çok, din sembollü belediye isimlerine ise az rastlanmıştır. Ancak bunlar anlam yüklüdür. Bu adlar sayesinde mekân kısmen de olsa muhafazakârlaşmaktadır. Sonuç olarak denilebilir ki zaman-mekân ve kültür (din) üçlüsü yer adlarını belirlemektedir.
Metropolitan municipalities, which entered Turkish municipal governance in 1984, consist of many districts or lower-tier municipalities. This study employs qualitative research methods, examining the central district municipalities of 27 metropolitan municipalities in Turkey from a toponymic perspective and classifying them.The study concludes that geographical features, historical factors, and characteristics such as religion are significant factors influencing the names of central district municipalities. Based on all this information, the typology created classifies metropolitan municipalities into categories: municipalities based on physical geographical features, historically derived municipalities, municipalities with religious symbols, and other municipalities. In this classification, there are many municipalities based on physical geographical features and historically derived names, while names with religious symbols are less common. However, these names carry significant meaning. Through these names, the space becomes somewhat more conservative. As a result, it can be said that the trio of time-space and culture (religion) determines place names.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | City in Human Geography |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Submission Date | January 30, 2025 |
| Acceptance Date | September 19, 2025 |
| Early Pub Date | October 17, 2025 |
| Publication Date | October 30, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 23 Issue: 2 |
Turkish Journal of Geographical Sciences licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-Non-Derivatives 4.0 International Licence (CC BY-NC-ND 4.0).