Türkiye’de sıcaklık mevsimlerinin ana morfolojik ünitelere göre değişimi 1: ovalar ve havzalar

Year 2012, Volume: 10 Issue: 2, 165 - 194, 01.08.2012

Mesut Elibüyük Erkan Yılmaz

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de yer alan ovalarda ve morfolojik havzalarda sıcaklık bakımından mevsimleri konu almaktadır. Bu amaçla 246 meteoroloji istasyonuna ait uzun yıllık günlük ortalama sıcaklık değerleri, dekatlara göre aritmetik ortalamaları alınmış ve yılı oluşturan 36 dekatlık ortalama sıcaklık değeri elde edilmiştir. İstasyonlara ait sıcaklık değerleri, sayısal yükselti modeli kullanılarak alana yayılmış ve buna bağlı olarak tüm Türkiye’ye yayılan sıcaklık modelleri üretilmiştir. Bu modeller üzerinden ovalar ve havzalar esas alınarak dekatlara göre sıcaklık ortalamaları hesaplanmış ve bu ortalamalar belli eşik değerlere göre mevsimsel nitelikler olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak Türkiye’deki ovalarda ve havzalardaki sıcaklık yönünden mevsimler 36 dekata göre düzenlenmiştir. Buna göre Türkiye’nin soğuk dönemde en sıcak ovası Eşen Ovası, en soğuk ovası ise Eleşkirt Ovası’dır. Sıcak dönemde ise en sıcak ovası Kızıltepe Ovası iken en soğuk ovası Göle Ovası’dır. Çalışmanın, tarımsal planlamalar başta olmak üzere tüm mekânsal planlamalarda girdi oluşturacağı amaçlanmıştır

Keywords

Türkiye, Ortalama Sıcaklık, Sıcaklık mevsimi, Ova, Tarımsal Planlama

Temperature seasons of Turkey deal with basic morphological units 1: Alluvial plains and geomorphological basins

Abstract

This study is subject to the thermal seasons of Turkey in terms of temperature in the alluvial plains and morphological basins. For this purpose, decade average temperatures were taken by the long years of 246 meteorological station average daily temperature values, and according to average decade temperature value of 36 which were obtained. Temperature values of stations, using digital elevation model, and it spread all around Turkey; depending on the temperature models were produced. These models are over the plains and basins, and these averages are calculated based on the average temperature by decade certain threshold determined by the values in the seasonal characteristics. Accordingly, the alluvial plains and morphological basins in Turkey in terms of temperature 36 decade organized according to the seasons. Accordingly, cold season in Turkey, hottest plain is Eşen Valley when the coldest plain is Eleşkirt Plain. In hot season, hottest plain is Kızıltepe when coldest plain is Göle. The study, especially in agricultural planning is intended to constitute all the spatial planning stages we entered

Keywords

Turkey, Average Temperature, Thermal Season, Alluvial Plains, Agricultural Planning

References

• Albar, R. (2003) Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Çalışkan, O., Çiçek, İ., Matzarakis, M. (2011) The climate and bioclimate of Bursa (Turkey) from the perspective of tourism. Theoretical And Applied Climatology, Vol.91 No. 1-4.
• Çiçek, İ. (1999) Türkiye’de Seçilmiş İstasyonların Ortalama Sıcaklık Rejimleri. Ankara Üniversitesi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 7(61-94).
• Demircan, M., Alan, I., & Sensoy, S. (2011) Increasing Resolution of Temperature Maps by Using Geographic Information Systems and Topography Information, Paper presented at the EMS Annual Meeting Abstracts.
• Demirsoy, A. (2002) Genel zoocoğrafya ve Türkiye zoocoğrafyasi - "Hayvan coğrafyası", Meteksan, Ankara.
• Elibüyük, M., Yılmaz, E. (2010) Türkiye’nin Coğrafi Bölge ve Bölümlerine Göre Yükselti Basamakları ve Eğim Grupları. Coğrafi Bilimler Dergisi, 8(1).
• Erinç, S. (1957) Tatbiki Klimatoloji ve Türkiye’nin İklim Sartları, İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, İstanbul.
• Koç, T. (1992) Türkiye'de Mevsimler Hakkında, İ.Ü. Deniz Bil. ve Coğ. Enst. Bülten, 9 (289-297).
• Koç, T. (1998) Isıtma Dönemi Özellikleri ve Balıkesir’de Uygulaması, Türk Coğrafya Dergisi, 33 (319-335).
• Koç, T. (1999a) Kuzeybatı Anadolu'nun Doğal Mevsim Özellikleri, Türk Coğrafya Dergisi, 34 (527-548).
• Koç, T. (1999b) Sayılı Günler Yöntemi İle Doğal Mevsimlerin Belirlenmesi, Ege Coğrafya Dergisi, 10 (305- 344).
• Koç, T. (2001). Uzunköprü’de Doğal Mevsimler ve Halk Takvimi İlişkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 37 (157-169).
• Koçman, A. (1993) Türkiye iklimi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü Yayınları, İzmir.
• Koçman, A., Koç, T., Sezer, L. İ. (2006) Turizmde Klimatik Konfor Üzerine Değerlendirmeler: Edremit Yöresi Kıyı Kuşağı Örneği. Paper presented at the Kazdağları 2. Uusal Sempozyumu, Balıkesir.
• Özçağlar, A. (2009) Coğrafyaya Giriş, Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Selen, H. S. (1954) Türkiye Coğrafyasının Ana Hatları, Güney Matbaacılık Ankara.
• Sür, A. (1977) Alanya'nın iklimi: Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Türkoğlu, N., Çalışkan, O. (2011). Nevşehir'de Termal Biyoklimatik Koşulların Analizi, e-Journal of New World
• Sciences Academy, Volume: 6, Number:2 (