Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 14 - 28, 29.12.2022

Gülce Selin Gerek

Öz

Bu çalışmanın amacı, iklim değişikliği sorununun hukuki ve toplumsal boyutlarına yönelik farkındalığı tespit etmek amacıyla bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla tasarlanan metodolojik çalışmada alan-yazın incelenmiş 60 maddelik madde havuzu oluşturulmuş kapsam geçerliği ve yüzey geçerliği için uzman görüşlerine başvurulmuştur. Uzman görüşlerine göre düzenlenen ölçek pilot olarak 30 kişilik ön çalışmadan elde edilen verilerin madde analizi sonucunda 37 maddelik deneme formu elde edilmiştir. Çalışmaya gönüllü olarak dâhil olan 327 üniversite öğrencisine uygulanarak elde edilen veriler çözümlenmiştir. Ölçeğe ait psikometrik özellikler geçerlik ve güvenirlik analizleri ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin yapısal geçerliği Temel Bileşenler Analizi (TBA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile sınanmıştır. TBA sonucunda Genel Farkındalık, Çözüm Farkındalığı ve Hukuki Farkındalık olmak üzere 3 alt boyuttan oluşan ölçek yapısı elde edilmiştir. Ölçeğin güvenirliği Cronbach alfa (α) iç tutarlılık katsayısı ile değerlendirilmiş, Genel Farkındalık boyutu için 0,881, Çözüm Farkındalık boyutu için 0,713 ve Hukuki Farkındalık boyutu için 0,832 ve ölçek toplamı için 0,898 olarak bulunmuştur. 3 boyuttan oluşan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Isınma İklim Değişikliği Toplumsal Farkındalık Hukuki Farkındalık Ölçek

Kaynakça

  • Alpar, R. 2011. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, 3. Bs: 261-302, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Alpar, R. 2012. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik – Güvenirlik, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Bentler, P. M. 1990. Comparative Fit Indexes in Structural Models. Psychological Bulletin, 107: 238-246.
  • Bozdoğan, A. E. 2009. Bir Küresel Isınma Tutum Ölçeği Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2(1):35-50.
  • Brown, T. 2015. Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. “2nd Ed.”. (T. D. Little, Dü.) The Guilford Press, New York.
  • Büyüköztürk, Ş. 2010. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
  • Çakmak, B., ve Gökalp, Z. 2019. İklim Değişikliği ve Etkin Su Kullanımı. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 4(1):87–95.
  • Cronbach, L.J. 1951. Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16:297-334
  • Dal, B., Alper, U., Özdem Yılmaz, Y. ve Sönmez, D. 2015. A Model for Pre-Service Teachers' Climate Change Awareness and Willingness to act for Pro-Climate Change Friendly Behavior: Adaptation of Awareness to Climate Change Questionnaire. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(3):1–17.
  • Demir, A. 2009. Küresel İklim Değişikliğinin Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Kaynakları Üzerine Etkisi: The effects of Global Climate Change on Biodiversity and Ecosystems Resources. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2):37-54.
  • Deniz, M., İnel, Y. ve Sezer, A. 2021. Awareness Scale of University Students About Global Climate Change. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 43:252-264.
  • Dijkstra, E. M. ve Goedhart, M. J. 2012. Development and validation of the ACSI: measuring students’ science attitudes,proenvironmental behaviour, climate change attitudes and knowledge. Environmental Education Research, 18(6):733–749. https://doi.org/10.1080/13504622.2012.662213
  • Field, A. 2013. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics: And Sex and Drugs and Rock “N” Roll, 4th Edition, Sage, Los Angeles, London, New Delhi.
  • Gezer, M. ve İlhan, M. 2018. İklim Değişikliği Bilgi Testinin Türkçeye Uyarlanması:Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Kitabı: 505–514, 18-22 Nisan 2018, Antalya.
  • Gezer, M.ve İlhan, M. 2020. İklim Değişikliğinin Önlenmesine Yönelik Umut Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34):337–356. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.16
  • Guttman, L. 1945. A Basis for Analyzing Test-Retest Reliability. Psychometrika, 10:255–282
  • Horn, J.L. 1965. A Rationale And Test For The Number Of Factors İn Factor Analysis. Psychometrica, 30(2): 179-185.
  • Kaiser, H. F. 1974. An İndex Of Factorial Simplicity. Psychometrika, 39:32-36.
  • Karakaya, E. 2016. Paris İklim Anlaşması: İçeriği ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1):1-12. DOI: 10.30803/adusobed.188842
  • Karasar, N. 2009 Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları, Ankara.
  • Kılıç, C. 2009. Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2): 19-41.
  • Kline, R.B. 2016. Principles and Practice of Structural Equation Modeling (4th ed.). Guilford Press.
  • Koçak, D. , Çokluk, Ö. ve Kayri, M. 2016. Faktör Sayısının Belirlenmesinde MAP Testi, Paralel Analiz, K1 ve Yamaç Birikinti Grafiği Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1):330-359.
  • Lackey NR, Sullivan JJ 2003. Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for Instrument Development in Health Care Research. United States of America: SAGE Publications, Inc. Editor: Robinson S.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen H. 2015. Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. (İkinci Baskı) Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. 1994. Psychometric theory (3rd ed.):304. New York, NY: McGraw-Hill, Inc.
  • Osborne A. ve Costello J. 2005. Best Practices in Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations for Getting the Most From Your Analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7):1-9.
  • Özbay, S. ve Alcı, B. 2021 “İklim Değişikliği Kaygı Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, R&S Research Studies Anatolia Journal, 4(3):182-193.
  • Stewart, A.E. 2021. Psychometric Properties of the Climate Change Worry Scale. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2):494, DOI:10.3390/ijerph18020494
  • Pett M.A., Lackey N.R. ve Sullıvan J.J. 2003. Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for Instrument Development in Health Care Research.:72-79 United States of America: SAGE Publications, Inc. Editor: Robinson S.
  • Reynolds, R. 1998. Impacts of Global Climate Change With Emphasis On u.s. Coastal Areas. Year of The Ocean Natıonal Stakeholder’s Meeting içinde gerçekleşen online toplantı. Erişim adresi: https://cetesb.sp.gov.br/proclima/wpcontent/uploads/sites/36/2014/05/impactsofglobalclimatechange.pdf. (Erişim tarihi: 05.05.2022).
  • Tucker, L.R. ve Lewis, C. 1973. A Reliability Coefficient for Maximum Likelihood Factor Analysis. Psychometrika, 38(1): 1–10.
  • Türkeş, M. 2001. Küresel İklimin Korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın 61:14-29.
  • Turan, E. 2017. Küresel Isınmanın Sektörler Bazında Oluşturduğu Risk Sendromları ve Çözüm Yolları: Kuşadası Bölgesi Yiyecek İçecek İşletmelerinde Bir Uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı 2022. İklim Değişikliğiyle Mücadele, Erişim tarihi:05.05.2022, https://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?6f41190c-6742-405a-9e5a-784385301607
  • Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2022. Paris Anlaşması, https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587 (Erişim tarihi:05.05.2022).
  • Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı 2021. Yeşil Mutabakat Eylem Planı, https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf (Erişim tarihi: 05.05.2022).
  • Vural, Ç. 2018. Küresel İklim Değişikliği ve Güvenlik. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7 (1):57-85 . DOI: 10.28956/gbd.422726

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 14 - 28, 29.12.2022

Gülce Selin Gerek

Öz

The purpose of this study is to develop a scale to assess people's knowledge of the legal and social implications of the climate change issue.A 60-item article pool was constructed for the methodological study conducted for this purpose, which included literature review, expert consultation, and scope and surface validity testing. A 37-item trial form was created as a pilot for the scale that was structured based on the opinions of the experts after the results from the preliminary study of 30 persons were subjected to item analysis. The data obtained by applying to 327 university students who voluntarily participated in the study were analyzed. The structural validity of the scale was tested by Principal Components Analysis (PCA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA). As a result of PCA, a scale structure consisting of 3 sub-dimensions was obtained, which are namely General Awareness, Solution Awareness and Legal Awareness. The reliability of the scale was evaluated by Cronbach alpha (α) internal consistency coefficient, and it was found to be 0.881 for the General Awareness dimension, 0.713 for the Solution Awareness dimension, 0.832 for the Legal Awareness dimension and 0.898 for the scale total. The three-dimensional scale has been demonstrated to be a valid and trustworthy measurement tool.

Anahtar Kelimeler

global warming climate change social awareness legal awareness scale

Kaynakça

  • Alpar, R. 2011. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, 3. Bs: 261-302, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Alpar, R. 2012. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik – Güvenirlik, 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Bentler, P. M. 1990. Comparative Fit Indexes in Structural Models. Psychological Bulletin, 107: 238-246.
  • Bozdoğan, A. E. 2009. Bir Küresel Isınma Tutum Ölçeği Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2(1):35-50.
  • Brown, T. 2015. Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. “2nd Ed.”. (T. D. Little, Dü.) The Guilford Press, New York.
  • Büyüköztürk, Ş. 2010. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
  • Çakmak, B., ve Gökalp, Z. 2019. İklim Değişikliği ve Etkin Su Kullanımı. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 4(1):87–95.
  • Cronbach, L.J. 1951. Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16:297-334
  • Dal, B., Alper, U., Özdem Yılmaz, Y. ve Sönmez, D. 2015. A Model for Pre-Service Teachers' Climate Change Awareness and Willingness to act for Pro-Climate Change Friendly Behavior: Adaptation of Awareness to Climate Change Questionnaire. International Research in Geographical and Environmental Education, 24(3):1–17.
  • Demir, A. 2009. Küresel İklim Değişikliğinin Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Kaynakları Üzerine Etkisi: The effects of Global Climate Change on Biodiversity and Ecosystems Resources. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2):37-54.
  • Deniz, M., İnel, Y. ve Sezer, A. 2021. Awareness Scale of University Students About Global Climate Change. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 43:252-264.
  • Dijkstra, E. M. ve Goedhart, M. J. 2012. Development and validation of the ACSI: measuring students’ science attitudes,proenvironmental behaviour, climate change attitudes and knowledge. Environmental Education Research, 18(6):733–749. https://doi.org/10.1080/13504622.2012.662213
  • Field, A. 2013. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics: And Sex and Drugs and Rock “N” Roll, 4th Edition, Sage, Los Angeles, London, New Delhi.
  • Gezer, M. ve İlhan, M. 2018. İklim Değişikliği Bilgi Testinin Türkçeye Uyarlanması:Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. 27. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metin Kitabı: 505–514, 18-22 Nisan 2018, Antalya.
  • Gezer, M.ve İlhan, M. 2020. İklim Değişikliğinin Önlenmesine Yönelik Umut Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34):337–356. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.16
  • Guttman, L. 1945. A Basis for Analyzing Test-Retest Reliability. Psychometrika, 10:255–282
  • Horn, J.L. 1965. A Rationale And Test For The Number Of Factors İn Factor Analysis. Psychometrica, 30(2): 179-185.
  • Kaiser, H. F. 1974. An İndex Of Factorial Simplicity. Psychometrika, 39:32-36.
  • Karakaya, E. 2016. Paris İklim Anlaşması: İçeriği ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1):1-12. DOI: 10.30803/adusobed.188842
  • Karasar, N. 2009 Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları, Ankara.
  • Kılıç, C. 2009. Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları ve Türkiye. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2): 19-41.
  • Kline, R.B. 2016. Principles and Practice of Structural Equation Modeling (4th ed.). Guilford Press.
  • Koçak, D. , Çokluk, Ö. ve Kayri, M. 2016. Faktör Sayısının Belirlenmesinde MAP Testi, Paralel Analiz, K1 ve Yamaç Birikinti Grafiği Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1):330-359.
  • Lackey NR, Sullivan JJ 2003. Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for Instrument Development in Health Care Research. United States of America: SAGE Publications, Inc. Editor: Robinson S.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen H. 2015. Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. (İkinci Baskı) Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. 1994. Psychometric theory (3rd ed.):304. New York, NY: McGraw-Hill, Inc.
  • Osborne A. ve Costello J. 2005. Best Practices in Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations for Getting the Most From Your Analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10(7):1-9.
  • Özbay, S. ve Alcı, B. 2021 “İklim Değişikliği Kaygı Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, R&S Research Studies Anatolia Journal, 4(3):182-193.
  • Stewart, A.E. 2021. Psychometric Properties of the Climate Change Worry Scale. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2):494, DOI:10.3390/ijerph18020494
  • Pett M.A., Lackey N.R. ve Sullıvan J.J. 2003. Making Sense of Factor Analysis: The Use of Factor Analysis for Instrument Development in Health Care Research.:72-79 United States of America: SAGE Publications, Inc. Editor: Robinson S.
  • Reynolds, R. 1998. Impacts of Global Climate Change With Emphasis On u.s. Coastal Areas. Year of The Ocean Natıonal Stakeholder’s Meeting içinde gerçekleşen online toplantı. Erişim adresi: https://cetesb.sp.gov.br/proclima/wpcontent/uploads/sites/36/2014/05/impactsofglobalclimatechange.pdf. (Erişim tarihi: 05.05.2022).
  • Tucker, L.R. ve Lewis, C. 1973. A Reliability Coefficient for Maximum Likelihood Factor Analysis. Psychometrika, 38(1): 1–10.
  • Türkeş, M. 2001. Küresel İklimin Korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. Tesisat Mühendisliği, TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın 61:14-29.
  • Turan, E. 2017. Küresel Isınmanın Sektörler Bazında Oluşturduğu Risk Sendromları ve Çözüm Yolları: Kuşadası Bölgesi Yiyecek İçecek İşletmelerinde Bir Uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı 2022. İklim Değişikliğiyle Mücadele, Erişim tarihi:05.05.2022, https://www.mfa.gov.tr/sub.tr.mfa?6f41190c-6742-405a-9e5a-784385301607
  • Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2022. Paris Anlaşması, https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587 (Erişim tarihi:05.05.2022).
  • Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı 2021. Yeşil Mutabakat Eylem Planı, https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf (Erişim tarihi: 05.05.2022).
  • Vural, Ç. 2018. Küresel İklim Değişikliği ve Güvenlik. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7 (1):57-85 . DOI: 10.28956/gbd.422726
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makale
Yazarlar

Gülce Selin Gerek 0000-0002-4059-2974

Erken Görünüm Tarihi 8 Kasım 2022
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Gerek, G. S. (2022). İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 9(2), 14-28.
AMA Gerek GS. İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. Aralık 2022;9(2):14-28.
Chicago Gerek, Gülce Selin. “İklim Değişikliği Sorununun Hukuki Ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 9, sy. 2 (Aralık 2022): 14-28.
EndNote Gerek GS (01 Aralık 2022) İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 9 2 14–28.
IEEE G. S. Gerek, “İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, c. 9, sy. 2, ss. 14–28, 2022.
ISNAD Gerek, Gülce Selin. “İklim Değişikliği Sorununun Hukuki Ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 9/2 (Aralık 2022), 14-28.
JAMA Gerek GS. İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. 2022;9:14–28.
MLA Gerek, Gülce Selin. “İklim Değişikliği Sorununun Hukuki Ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, c. 9, sy. 2, 2022, ss. 14-28.
Vancouver Gerek GS. İklim Değişikliği Sorununun Hukuki ve Toplumsal Boyutlarına Yönelik Farkındalığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. 2022;9(2):14-28.
 Kapak Resmi İndir