Black Money, Money Laundering and Türkiye

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 36 - 48, 31.01.2025

Faruk Dayı , Leyla Gencan

Abstract

This study examines the conceptual dimension of black money and money laundering and the factors that led Türkiye to be included in the Gray list. The term 'black money' or 'dirty money' refers to the proceeds derived from illegal activities. The source of black money is the proceeds of unlawful activities such as drug trafficking, arms, and human trafficking. Money laundering is fought against because of the damage it causes to the economy and social life. Many channels are used in money laundering. The most preferred channels are financial institutions, exchange offices, collectors of historical artifacts, sports clubs, betting and games of chance, beauty centers, and offshore banking. The leverage effect of illicit revenues in low-income, undeveloped, or developing economies enables criminal organizations to achieve significant economic power. The need for more money laundering control systems in these countries causes illegal activities to be carried out continuously money laundering damages not only economic values but also social and societal values. FATF (Financial Action Task Force) was established to prevent money laundering. The FATF Block lists and Gray lists countries that do not comply with the recommendations and expects them to make the necessary arrangements to comply with the recommendations. In its 2021 assessment, the FATF rated Türkiye as compliant with eleven out of forty recommendations, largely compliant with twenty, partially compliant with seven, and non-compliant with two, and placed Türkiye on the Gray list. This study examines the factors conceptually affecting Türkiye's inclusion in the Gray list. As a result of the research, it was determined that many factors caused Türkiye to be Gray listed. It was stated that allowing various assets abroad to enter Türkiye through tax amnesty was a critical violation. Türkiye's inclusion on the Gray list has adversely affected its international reputation, triggered capital outflows, and eroded foreign investors' confidence in its economy. In general, it is thought that this process needs to be more transparent financial management.

Keywords

Black Money, Money Laundering, Gray List, Türkiye

Kara Para, Kara Para Aklama ve Türkiye

Abstract

Bu çalışmanın amacı kara para ve kara para aklama kavramlarını kavramsal boyutuyla araştırarak Türkiye’nin gri listeye alınmasına neden olan faktörleri incelemektir. Kara para veya kirli para kavramı yasal olmayan faaliyetlerden elde edilen gelirler için kullanılmaktadır. Kara paranın kaynağını uyuşturucu kaçakçılığı, silah ve insan ticareti gibi yasal olmayan faaliyetlerden elde edilen gelirler oluşturmaktadır. Ekonomiye ve sosyal hayata verdiği zararlardan dolayı kara paranın aklanması ile mücadele edilmektedir. Kara para aklamada birçok kanal kullanılmaktadır. Finans kuruluşları, döviz büroları, tarihi eser koleksiyoncuları, spor kulüpleri, bahis ve şans oyunları, güzellik merkezleri ve kıyı bankacılığı en çok tercih edilen kanallardır. Yasal olmayan gelirlerin düşük gelirli gelişmemiş veya gelişmekte olan ekonomilerde oluşturduğu kaldıraç etkisi suç örgütlerinin büyük bir ekonomik güce ulaşmasını sağlamaktadır. Söz konusu ülkelerde kara para aklamayla ilgili kontrol sisteminin yetersiz kalması yasal olmayan faaliyetlerin yürütülmesine neden olmaktadır. Kara para aklama sadece ekonomik değerleri değil toplumsal ve sosyal değerleri de zedelemektedir. Kara para aklamayı önlemek amacıyla FATF (Financial Action Task Force-Mali Eylemler Görev Gücü) kurulmuştur. FATF önerilere uymayan ülkeleri Kara ve Gri listeye alarak önerilere uyumlu olmaları için gerekli düzenlemelerin yapılmasını beklemektedir. FATF, 2021 yılında yaptığı değerlendirmede kırk tavsiyeden on birine uyumlu, yirmisine büyük ölçüde uyumlu, yedisine kısmen uyumlu ve ikisine de uyumsuz notu vererek Türkiye’yi Gri listeye almıştır. Çalışmada Türkiye’nin Gri listeye girmesinde etkili olan faktörler kavramsal boyutuyla incelenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’nin Gri listeye alınmasında birçok faktörün etkili olduğu tespit edilmiştir. Yurt dışındaki çeşitli varlıkların vergi affı ile Türkiye’ye girişine izin verilmesinin önemli bir ihlal olduğu belirtilmiştir. Türkiye’nin Gri listeye alınmasıyla uluslararası piyasalarda itibarının zedelendiği, sermaye çıkışlarının olduğu ve yabancı yatırımcıların ekonomiye güvenlerinin azaldığı görülmektedir. Genel olarak bu süreçte şeffaf bir mali yönetimin sergilenmediği düşülmektedir.

Keywords

Kara para, Kara Para Aklama, Gri Liste, Türkiye

Ethical Statement

Etik kurul izni gerektiren bir çalışma değildir.

References

• Aytekin İnceoğlu, A. (2020). Ekonomik suçlar. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi dergisi, 1, 119-163.
• Cociug, V. ve Andrusceac, T. (2020). Risk-Based approach in the European Union Legislation to prevent money laundering and financing of terrorism. Economy and sociology, 1, 43-52.
• Çakır, A. (2010). Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının engellenmesi: Banka riskleri ve uyum programının oluşturulması. Bankacılar dergisi (74), 69-73.
• Doğan, B. ve Yıldız, A. (2021). Kara p ara aklama ile mücadelede uluslararası kuruluşların rolü. The Journal of international scientific researches, 6(3), 397-412.
• FATF. (2010). Money laundering using new payment methods. Paris: FATF. https://www.fatf- gafi.org/content/dam/fatf-gafi/reports/ML%20using%20New%20Payment%20Methods.pdf.
• FATF. (2019). Anti-Money laundering and counter-terrorist financing measures Turkey Mutual Evaluation Report. Paris: The Financial Action Task Force (FATF). https://www.fatf-gafi.org/en/publications/utualevaluations/documents/mer-turkey-2019.html.
• FATF. (2019). Terrorist financing risk assessment guidance. Paris: FATF. https://www.fatf- gafi.org/content/dam/fatf-gafi/guidance/Terrorist-Financing-Risk-Assessment-Guidance.pdf.
• FATF. (2021). Anti-money laundering and counter-terrorist financing measures - Turkey 1st enhanced follow-up report & technical compliance re-rating. Paris: FATF. https://www.fatf-gafi.org/en/publications/mutualevaluations/documents/fur-turkey-2021.html.
• FATF. (2022). Anti-money laundering and counter-terrorist financing measures – Turkey 2nd Enhanced Follow-up Report. Paris: FATF. https://www.fatf-gafi.org/content/dam/fatf-gafi/fur/Follow-Up-Report-Turkey-2022.pdf.coredownload.inline.pdf.
• FATF. (2024). Türkiye. https://www.fatf-gafi.org/en/countries/detail/Turkey.html.
• Gediz Oral, B. ve Yeşilkaya, Y. (2021). Kripto para ikilemi: Karapara aklama ve Bitcoin. SDÜ SBE dergisi (39), 209-239.
• Işık, H. (2022). Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) gri listesi ve Türkiye. International journal of public finance, 7(2), 407-428. doi:https://doi.org/10.30927/ijpf.1049960.
• Jaffery, I. H. ve Mughal, R. A. (2020). Money-laundering risk and preventive measures in Pakistan. Journal of money laundering control, 699-714. doi:10.1108/jmlc-02-2020-0016.
• Jayasekara, S. D. (2018). Challenges of implementing an effective risk-based supervision on anti-money laundering and countering the financing of terrorism under the 2013 FATF methodology. Journal of money laundering control, 21(4), 601-615. https://doi.org/10.1108/JMLC-11-2017-0062.
• Kıral, H. ve Kalem, M. (2021). Karapara aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede yükümlülük denetimi ve risk esaslı denetim. Sayıştay dergisi, 32(123), 43-79. https://doi.org/10.52836/sayistay.1068390.
• Kutubi, S. S. (2011). Combating money laundering by the financial institutions: An analysis of challenges and efforts in Bangladesh. World journal of social sciences, 1(2), 36-51.
• MASAK. (2024, 07 15). Mali Suçları Araştırma Kurulu. Aklama suçu. https://masak.hmb.gov.tr/aklama-sucu- genel-bilgi.
• Miynat, M. ve Duramaz, S. (2012). Türkiye' de karapara ile mücadelede mali kurumların rolü. CBÜ sosyal bilimler dergisi, 10(2), 98-115.
• Miynat, M. ve Duramaz, S. (2013). Karapara aklama aracı olarak yeni bir mali suç: Siber-aklama. Yönetim ve ekonomi, 20(1), 315-325.
• Nanyun, N. M. ve Nasiri, A. (2020). Role of FATF on financial systems of countries: successes and challenges. Journal of money laundering control, 1-12. doi:10.1108/jmlc-06-2020-0070
• Öztürk, S. ve Ülger, Ö. (2016). Vergi cennetlerinin küresel finansal kriz üzerine ekonomik etkileri: Vergi kaçırma, vergiden kaçınma ve kara para aklamadaki rolü. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, 9(1), 237-254.
• Sırma, İ. ve Saldanlı, A. (2015). Kara para aklamada sermaye piyasası araçlarının kullanımı. İşletme ve iktisat çalışmaları dergisi, 3(3), 108-118.
• Şahin, İ. (2014). Finansal sistemin karaparanın aklanması ve terörizmin finansmanı girişimleri ile ilgili karşılaştığı riskler ve Türkiye’nin bu alandaki uluslararası uyumunun analizi. Muhasebe ve finansman dergisi(64), 163-186. https://doi.org/10.25095/mufad.396498.
• TBB. (2003). Karaparanın aklanması suçu ile mücadele ve bankaların yükümlülükleri. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
• Turan, D. ve Gemici, E. (2020). Terörizmin finansman kaynakları ve karapara aklamanın terörizmin finansmanındaki rolü. Anadolu Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 20(2), 257 - 278. https://doi.org/10.18037/ausbd.758070.
• Turan, D. ve Uzun, M. (2017). Kâr amacı gütmeyen kuruluşların terörizmin finansmanı ve kara para aklama üzerindeki rolü. Güvenlik çalışmaları dergisi, 19(3), 27-43.
• Ünlü, U. (2019). Kara para aklamada yeni yöntemler ve kara paranın ekonomi üzerindeki. Sayıştay dergisi, 113, 155-179.