Sürdürülebilirlik Raporlaması Güvencesi Konusunda Yapılmış Çalışmaların İçerik Analizi Yöntemi ile İncelenmesi

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 197 - 217, 01.08.2025

Birgül Bozkurt Yazar

Abstract

Bu çalışmada sürdürülebilirlik raporlaması güvencesi konusunda yapılmış uluslararası çalışmalar içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma kapsamında Web of Science ve Scopus veri tabanında taranan toplam 34 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmada Sürdürülebilirlik Raporlaması güvencesi konusunda ilk çalışmanın 2011 yılında yapıldığı, bu tarihten itibaren konu ile ilgili yapılan çalışma sayılarında artış yaşandığı, çalışmaların genel olarak İngilizce ve ortak yazarlı olduğu, en fazla kullanılan anahtar kelimelerin güvence, Sürdürülebilirlik Raporlaması ve Sürdürülebilirlik Raporlaması güvencesi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca konu ile ilgili ulaşılan çalışmaların künyeleri tablo halinde sunulmuştur.

Keywords

Sürdürülebilirlik Raporlaması Güvencesi, Sürdürülebilir Raporlama, İçerik Analizi Yöntemi, Güvence, Denetim

Examination of Studies on Sustainability Reporting Assurance with Content Analysis Method

Abstract

In this study, international studies on sustainable reporting assurance were examined using the content analysis method. Within the scope of the study, a total of 34 studies were accessed, most of which were scanned in both Web of Science and Scopus databases. The study concluded that the first study on sustainable reporting assurance was conducted in 2011, the number of studies on the subject has increased since then, the studies are written generally in English and co-authored, and the most used keywords are assurance, sustainable reporting and sustainable reporting assurance. In addition, the identifiers of the studies reached on the subject are presented in a table.

Keywords

Sustainability Reporting Assurance, Sustainability Reporting, Content Analysis Method, Assurance, Auditing

References

• Aksoy, F. (2019). İşletmelerde sürdürülebilirlik raporlama çerçeveleri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(2), 324-346. http://dx.doi.org/10.31460/mbdd.459841.
• Al-Shaer, H., Albitar, K. ve Hussainey, K. (2022). Creating sustainability reports that matter: An investigation of factors behind the narratives. Journal of Applied Accounting Research, 23(3), 738-763.
• Al-Shaer, H. ve Zaman, M. (2019). CEO compensation and sustainability reporting assurance: Evidence from the UK. J Bus Ethics, 158, 233–252. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3735-8.
• Al-Shaer, H.ve Zaman, M. (2018). Credibility of sustainability reports: The contribution of audit committees. Bus Strat Env, 27, 973–986. https://doi.org/10.1002/bse.2046.
• Aliyu, S. (2024). Issues in sustainability reporting assurance: Evidence from interviews sustainability accounting. Management and Policy Journal, 15(3), 628-653.
• Alsahali, K. F.ve Malagueno, R. (2022). An empirical study of sustainability reporting assurance: Current trends and new insights. Journal of Accounting And Organizational Change, 18(5), 617-642.
• Arzova, S. B.ve Şahin, B. Ş. (2021). Entegre Raporlara İlişkin Güvence Hizmetleri: Türkiye’de Kamu ve Özel Sektördeki İşletmelerinin 2015- 2020 Dönemlerine Ait Entegre Raporlarının İçerik Analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(64), 51-66.
• Atabay, E. (2019). Kurumsal sürdürülebilirlik raporları ve güvence denetimi: Türkiye’de GRI rehberine göre raporlama yapan firmalar üzerinde bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(4), 904-922. http://dx.doi.org/10.31460/mbdd.561765.
• Atabay, E. (2022). Muhasebe alan yazınında güvence denetimi konusunun içerik analizi yöntemiyle incelenmesi ve akademisyenlerin bakış açısıyla bir değerlendirme. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 2(2), 77-91.
• Baboukardos, D., Mangena, M.ve Ishola, A. (2021). Integrated thinking and sustainability reporting assurance: International evidence. Bus Strat Env, 30, 1580–1597. https://doi.org/10.1002/bse.2695.
• Boiral, O. ve Heras-Saizarbitoria, I. (2020). Sustainability reporting assurance: Creating stakeholder accountability through hyperreality? Journal of Cleaner Production, 243, 118596, 1-17.
• Branco, M. C., Delgado, C., Gomes, S. F.ve Pereira Eugenio, T. C. (2014). Factors influencing the assurance of sustainability reports in the context of the economic crisis in Portugal. Managerial Auditing Journal, 29(3), 237-252.
• Celayir, D. (2020). Kurumsal yönetim açısından sürdürülebilirlik raporlarının güvencesi ve Borsa İstanbul (BİST) Sürdürülebilirlik Endeksi üzerinde bir inceleme. BMIJ, 8(1), 20-44. http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v8i1.1375.
• Choi, D., Chung, C. Y., Kim, Y.-E., Kim, Y. J.ve Choi, P. M. S. (2020). Sustainable corporate ownership structures and earnings management in the Vietnamese stock market. Sustainability, 12(15), 6089, 1-29. https://doi.org/10.3390/su12156089.
• Çeltikci, M. (2021). BİST Sürdürülebilirlik Endeksi İşletmelerinde, Sürdürülebilirlik Raporlarının, Güvence Denetimi Açısından Analizi Covıd-19: Sosyal, Beşeri Ve Ekonomik Yeni Dengeler. Gençlerle 360 Derece 7. Uluslararası Öğrenci Kongresi, Manisa, Türkiye, 94-95.
• Çokmutlu, M. E.ve Ok, Ş. (2019). Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi işletmelerinin sera gazı beyanlarına yönelik güvence denetimleri: ISAE 3410 güvence denetim standardına ilişkin bir araştırma. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 164-174. DOI: 10.21733/ibad.628051.
• EFAA (2023). Sustainability Reporting Assurance How SMPs Can Build the Capacity to Support SMEs. Erişim adresi https://efaa.com/wp-content/uploads/2023/04/Guide-final-Sustainability-Reporting-Assurance.pdf. (13.12.2024).
• Farooq, M. B., Azantouti, A. S. A.ve Zaman, R. (2024). Non-Financial information assurance: A review of the literature and directions for future research. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 15(1), 48-84.
• Free, C., Jones, S.ve Tremblay, M. S. (2024). Greenwashing and sustainability assurance: A review and call for future research. Journal Of Accounting Literature, ISSN: 07374607, DOI: 10.1108/JAL-11-2023-0201.
• Gomes, S. F., Pereira E., Teresa C.ve Manuel B. C. (2015). Sustainability reporting and assurance in Portugal. Corporate Governance, 15(3), 281-292.
• Jeriji, M.ve Nasfi, A. (2023). The value relevance of mandatory sustainability reporting assurance. South African Journal Of Accounting Research, 37(2), 122–138. https://doi.org/10.1080/10291954.2022.2148887.
• Junior, R. M., Best, P. J.ve Cotter, J. (2014). Sustainability reporting and assurance: A historical analysis on a world-wide phenomenon. J Bus Ethics, 120, 1–11. https://doi.org/10.1007/s10551-013-1637-y.
• Karamustafa, E. Y., Arsan, B.ve Beşoğul, K. (2022). Döngüsel Ekonomi ve Endüstri 4.0’ın Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini Gerçekleştirmeye Etkisi: Sistematik Literatür Taraması. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 294-323. DOI: 10.54838/bilgisosyal.1113937.
• Kaya, I. (2017). Sustainability Reporting Assurance: A Literature Survey. In: Bilgin, M., Danis, H., Demir, E., Can, U. (eds) Regional Studies on Economic Growth, Financial Economics and Management. Eurasian Studies in Business and Economics, vol 7. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-54112-9_3.
• KGK, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlarına Yönelik Zorunlu Güvence Denetimlerine İlişkin Duyuru, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Surdurulebilirlik/Duyuru/KurumsalSurdurulebilirlikRaporlar%C4%B1naYonelikZorunluGuvenceDenetimlerineIliskinDuyuru.pdf (27.11.2024).
• Krasodomska, J., Zarzycka, E.ve Zieniuk, P. (2024). Voluntary sustainability reporting assurance in the European Union before the advent of the corporate sustainability reporting directive: The country and firm-level impact of Sustainable Development Goals. Sustainable Development, 32(3), 1652–1664. https://doi.org/10.1002/sd.2744.
• Kulah, S. (2020). A case study on sustainability reporting assurance, sustainable finance. Journal of Accounting & Organizational Change. DOI: 10.1108/JAOC-05-2020-0060.
• Kurniawan, P. S.ve Basuki, B. (2024). Sustainability reporting assurance practice in Indonesia: Assuror and academician perspective. Accounting Research Journal, 37(5), 481-499.
• Kuzey, C., Elbardan, H., Uyar, A.ve Karaman, A. S. (2023). Do shareholders appreciate the audit committee and auditor moderation? Evidence from sustainability reporting. International Journal of Accounting & Information Management, 31(5), 808-837.
• Li, T., Hidayah, N. N., Lyu, O.ve Lowe, A. (2023). Navigational space for the absence of sustainability assurance in China accounting. Auditing & Accountability Journal, 36(5), 1221-1248.
• Makarenko, I., Kravchenko, O., Ovcharova, N., Zemliak, N.ve Makarenko, S. (2020). Standardization of companies' sustainability reporting audit agricultural and resource. Economics-International Scientific E-Journal, 6(2), 78–90. https://doi.org/10.51599/are.2020.06.02.05.
• Manetti, G. ve Toccafondi, S. (2012). The role of stakeholders in sustainability reporting assurance. J Bus Ethics, 107, 363–377. https://doi.org/10.1007/s10551-011-1044-1.
• Marx, B.ve Van der Watt, A. (2011). Sustainability and integrated reporting: An analysis of the audit committee's oversight role. Journal For New Generation Sciences, 9(2), 56-71.
• Meqbel, R., Alta'any, M., Kayed, S.ve Al-Omush, A. (2024). Earnings management and sustainability assurance: The moderating role of CSR committee. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 31(3), 1769–1785. https://doi.org/10.1002/csr.2661.
• Metin, O.ve Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Michelon, G., Patten, D. M.ve Romı, A. R. (2019). Creating legitimacy for sustainability assurance practices: Evidence from sustainability restatements. European Accounting Review, 28(2), 395–422. https://doi.org/10.1080/09638180.2018.1469424.
• Mock, T. J., Rao, S. S.ve Srivastava, R. P. (2013). The development of worldwide sustainability reporting assurance. Australian Accounting Review, 23, 280-294. https://doi.org/10.1111/auar.12013.
• O’Dwyer, B. ve Owen, D. (2005). Assurance statement practice in environmental, social and sustainability reporting: A critical evaluation. The British Accounting Review, 37(2), 205–229.
• Özdemir, F. Z. (2024). Sürdürülebilirliğe Giriş. F. S. Özdemir, G. Kurt (Ed.), Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Uzmanlığı (KSRU) Sürdürülebilirlik Güvence Denetçiliği Çözümlü Soru Bankası 1-15. Gazi Kitabevi, Ankara.
• Özerhan, Y.ve Sultanoğlu, B. (2018). Sürdürülebilirlik raporu kapsamında çevresel bilgilerin raporlanması ve güvence denetimi. Muhasebe ve Denetime Bakış, (53), 55-76.
• Pasko, O., Marenych, T., Diachenko, O., Levytska, I.ve Balla, I. (2021). Stakeholder engagement in sustainability reporting: The case study of Ukrainian public agricultural companies. Agricultural and Resource Economics: International Scientific E-Journal, 7(1), 58–80. https://doi.org/10.51599/are.2021.07.01.04.
• Rossi, A.ve Tarquinio, L. (2017). An analysis of sustainability report assurance statements Evidence from Italian listed companies. Managerial Auditing Journal, 32(6), 578-602. DOI: 10.1108/MAJ-07-2016-1408.
• Santoso, E. B. (2019). The association between corporate social responsibility disclosure, tax aggressiveness and sustainability report assurance: Evidence from Indonesia. 5th International Conference On Advances In Education And Social Sciences, 21-23 October, Istanbul, Turkey.
• Sayar, A. R. Z.ve Özdemir, B. (2022). Sürdürülebilirlik raporlamasına yeni bir bakış: Genişletilmiş dış raporlama ve güvencesi. TİDE AcademIA Research, 4(1), 13-34.
• Selimoğlu, S. K.ve Çalışkan, A. Ö. (2016). Sürdürülebilirlik bağlamında uluslararası güvence denetimi standardı GDS (ISAE) 3410-Sera gazı beyanları -II. Muhasebe Ve Denetime Bakış, (48), 1-20.
• Sellami, Y. M.ve Hlima, N. D. B. (2019). The effect of sustainability assurance demand on information asymmetry: Evidence from French companies. International Journal of Monetary Economics and Finance, 12(1), 25. DOI: 10.1504/IJMEF.2019.098637.
• Shinta, A. D., Deniswara, K.ve Liu, V. T. (2023). The effect of audit quality, institutional ownership, profitability, and firm size on sustainability reporting assurance of companies listed on SRI-KEHATI Index in 2019-2021. E3S Web of Conferences, 426, 01038. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202342601038.
• Silveira, G. B., Alberton, L.ve Vicente, E. F. R. (2017). The state of the art of sustainability reporting assurance: A study of business sustainability index (ISE) 2016. Revista de Gestão Social e Ambiental, 11(2). DOI: 10.24857/rgsa.v11i2.1260.
• Smith, J., Haniffa, R.ve Fairbrass, J. (2011). A conceptual framework for investigating ‘capture’ in corporate sustainability reporting assurance. J Bus Ethics, 99, 425–439. https://doi.org/10.1007/s10551-010-0661-4.
• Sultankhanova, G.ve Yanık, S. S. (2021). Güvence Denetiminin Sürdürülebilirlik Raporlarının Güvenilirliği Üzerine Etkisinin Araştırılması. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 8(3), 1253-1278. https://doi.org/10.30798/makuiibf.795586.
• Sultankhanova, G., Yanık, S. S. ve Ayanoğlu, Y. (2019). Sürdürülebilirlik raporlarına verilen güvence beyanlarının içerik analizi. Muhasebe Ve Denetime Bakış, 19(58), 25-50.
• Temelli, F.ve Kestane, A. (2024). Güvence denetimi alanında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi: Web of Science örneği. Ö. F. Güleç, E. Atabay (Ed.), Güvence Denetim Standartları (ss. 39-57). Gazi Kitabevi, Ankara.
• Temiz, H., Şeker, Y.ve Özdemir, F. S. (2022). “Sürdürülebilirlik raporlaması ve bağımsız güvence kararlarının belirleyicileri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(3), 862 – 892. Doi: 10.17153/oguiibf.1147346.
• Terzani, S. ve Turzo, T. (2023). Does religiosity lead to sustainability reporting assurance? Evidence from European companies. Meditari Accountancy Research, 31(5), 1518-1543.
• Yaroğlu, Z. (2024). Sürdürülebilirlik raporlaması konusunda yapılmış çalışmaların bibliyometrik analizi: Dergipark örneği. G. Kurt, F. Temelli (Ed.), Muhasebe ve Denetim Alanındaki Çalışmaların Bibliyometrik Analizi (ss. 77-95). Gazi kitabevi, Ankara.
• Yeşilçelebi, G. (2020). Türkiye’de faaliyet gösteren bağımsız denetim kuruluşlarının sürdürülebilirlik açıklamaları: Sürdürülebilirlik raporlarının içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 229-244.
• Zrnic, A., Starcevic, D. P.ve Crnkovic, B. (2020). Recent trends in sustainability reporting: Literature review and implications for future research. Ekonomski Vjesnik, 33(1), 271-283.