BİST 30'daki Şirketlerin 2024 Yılı İçin Kilit Denetim Konularını ve Sektörel Analizleri: Uluslararası Dört Büyük Denetim Şirketinin Raporlarına Yönelik Bir İnceleme

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 184 - 196, 01.08.2025

Mehmet Furkan Özdemir , Ali Rıza Zafer Sayar

Abstract

2008–2009 küresel finansal krizi, bağımsız denetim uygulamalarının şeffaflığı ve etkinliği konusunda önemli yetersizlikleri ortaya koymuştur. Düzenleyici kurumlar tarafından getirilen temel reformlardan biri, ISA 701 kapsamında Önemli Denetim Konularının (KAM'ler) açıklanmasının zorunlu hale getirilmesidir. Bu çalışma, yalnızca 2024 yılında BIST 30 şirketlerini denetleyen dört büyükler denetim firmaları (PwC, EY, KPMG, Deloitte) üzerine odaklanmakta ve sektöre özgü faktörlerin KAM’lerin niteliği ve sıklığını nasıl şekillendirdiğini incelemektedir. Daha önce önerilen dört büyükler dışı firmalarla karşılaştırmaların aksine, bu çalışma açıkça böyle bir analizden kaçınmakta ve farklı denetim firması türleri arasında denetim kalitesini karşılaştırmayı amaçlamamaktadır. Araştırma kapsamında, nitel tematik analiz ile destekleyici frekans analizlerinin bir arada kullanıldığı betimsel içerik analizi yöntemi uygulanmıştır.. Temalar, eşli kodlama yöntemiyle çıkarılmakla birlikte, çalışma betimleyici nitelikte kalmakta ve nedensel ya da çıkarımsal istatistiksel testler yürüttüğünü iddia etmemektedir. Bulgular, dört büyükler tarafından uygulanan standartlaştırılmış denetim raporlamasının sektöre özgü riskleri nasıl yansıttığını anlamaya katkı sağlamaktadır.

Keywords

Kilit Denetim Konuları (KDK) , BIST 30 , Büyük Dörtlü Denetim Firmaları , Bağımsız Denetim Raporları , Sektörel Dağılım

Key Audit Matters and Sectoral Analyses of Companies in BIST 30 For 2024: A Review of Reports from Big Four International Audit Firms

Abstract

The 2008–2009 global financial crisis revealed significant shortcomings in the transparency and effectiveness of external audit practices. A key reform introduced by regulatory bodies was the mandatory disclosure of Key Audit Matters (KAMs) under ISA 701. This study focuses exclusively on BIST 30 companies audited by Big Four audit firms (PwC, EY, KPMG, Deloitte) in 2024. It explores how sector-specific factors shape the nature and frequency of KAMs. Contrary to earlier suggestions of comparisons with non-Big Four firms, this study explicitly excludes such analysis and does not aim to contrast audit quality across different firm types. This study employs a hybrid content analysis, combining qualitative thematic coding with descriptive statistical summaries (frequencies and distributions). It does not incorporate inferential or causal statistical testing; thus, it should be classified as a qualitative-dominant design. While themes are extracted using peer-coded content analysis, the study remains descriptive in nature and does not claim to conduct causal or inferential statistical tests. Findings contribute to understanding how standardized audit reporting by the Big Four reflects sector-specific risks.

Keywords

Key Audit Matters (KAMs) , BIST 30 , Big Four Audit Firms , Independent Audit Reports , Sectoral Distribution

References

• Al Lawati, H., and Hussainey, K. (2022). The determinants and impact of key audit matters disclosure in the auditor’s report. International Journal of Financial Studies, 10, 107. https://doi.org/10.3390/ijfs10040107
• Almulla, M., & Bradbury, M. E. (2018). Auditor, client, and investor consequences of the enhanced auditor’s report (Working Paper). https://doi.org/10.2139/ssrn.3165267
• Asbahr, K., and Ruhnke, K. (2018). Real effects of reporting key audit matters on auditors’ judgment of accounting estimates (Working Paper). https://doi.org/10.2139/ssrn.3069755
• Bédard, J., Coram, P., Esphahbodi, R., and Mock, T. J. (2016). Does recent academic research support changes to audit reporting standards? Accounting Horizons, 30(2), 255–275. https://doi.org/10.2308/acch-51397
• Bentley, A. (2022). AICPA adopts changes to auditor’s report. https://core.ac.uk/download/554260410.pdf
• Carver, B. T., and Trinkle, B. S. (2017). CAMs and audit report readability: An experimental investigation (Working Paper). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2930375
• Gimbar, C., Hansen, B., and Ozlanski, M. (2016). Early evidence on the effects of critical audit matter on auditor liability. Current Issues in Auditing, 10(1), A24–A33. https://doi.org/10.2308/ciia-51369
• Gold, A., Gronewold, U., and Pott, C. (2012). The ISA 700 auditor’s report and the audit expectation gap: Do explanations matter? International Journal of Auditing, 16(3), 286–307. https://doi.org/10.1111/j.1099-1123.2012.00452.x
• IAASB. (2015). ISA 701: Communicating key audit matters in the independent auditor’s report. International Federation of Accountants. https://www.ifac.org/system/files/publications/files/ISA-701.pdf
• Kachelmeier, S., Schmidt, J., and Valentine, K. (2017). The disclaimer effect of disclosing critical audit matters in the auditor’s report (Working Paper). https://doi.org/10.2139/ssrn.2481284
• Li, H. A., Hay, D., and Lau, D. (2018). Assessing the impact of the new auditor’s report (Working Paper). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3120822
• Porter, B. (1993). An empirical study of the audit expectation-performance gap. Accounting and Business Research, 24(93), 49–68. https://doi.org/10.1080/00014788.1993.9729463
• Rapley, E. T., Robertson, C. J., & Smith, J. L. (2018). The effects of CAM disclosures on investor decisions (Working Paper). http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3294340
• Sirois, L., Bédard, J., and Bera, P. (2018). The informational value of key audit matters in the auditor’s report: Evidence from an eye-tracking study. Accounting Horizons, 32(2), 141–162. https://doi.org/10.2308/acch-52047
• Velte, P., and Issa, J. (2019). The impact of key audit matter (KAM) disclosure in audit reports on stakeholders’ reactions: A literature review. Problems and Perspectives in Management, 17(3), 323–339. https://doi.org/10.21511/ppm.17(3).2019.26