COVID-19- ÇOCUK DİŞ HEKİMLİĞİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Yıl 2020, Cilt: 47 Sayı: 1-3, 205 - 212, 31.12.2020

Merve Alkış Sibel Ezberci

Öz

Koronavirüs 2'nin (SARSCoV-2) neden olduğu 2019 koronavirüs hastalığı (COVID-19) pandemisi, bu günlerde insanlığı tehdit eden önemli bir sağlık krizidir. Hastalığın bulaşma yolları, enfekte olmuş damlacıkların doğrudan solunması ve enfekte olmuş solunum sekresyonları ile kirlenmiş yüzeyler ile doğrudan temastır. Klinik semptomlar diğer bir akut solunum yolu viral enfeksiyonlarına benzer ve ateş, öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, halsizlik vb.’dir. Rapor edilen vakaların yaklaşık % 80'inde hastalık hafiftir. Çocuklarda epidemiyolojik yayılımın özellikleri ve COVID-19'un klinik belirtileri henüz tam olarak aydınlatılamamıştır. Çocuklar yetişkinlere benzer ancak daha hafif semptomlarla başvurma eğilimindedir. Virüsün uzun inkübasyon süresi (2 ila 14 gün, bazı vakalarda 24 güne kadar) olduğu için ve çocuklar belirtisiz veya hafif, spesifik olmayan semptomlar gösterebildikleri için, tüm çocuk hastalar ve ebeveynler aksi kanıtlanmadıkça COVID-19'un potansiyel taşıyıcıları olarak düşünülmelidir. El hijyeni, mikroorganizmanın hastalara bulaşma riskini azaltmak için en kritik önlem olarak kabul edilmiştir. SARS-CoV-2, yüzey tipine, ortamın sıcaklığına veya nemine bağlı olarak yüzeylerde birkaç saat veya birkaç güne kadar kalabildiği için iyi el hijyeni ve diş kliniğindeki tüm yüzeylerin iyice dezenfekte edilmesi çok önemlidir. Maskeler, eldivenler, önlükler ve gözlükler veya siperler olmak üzere kişisel koruyucu ekipmanların kullanımı cildi ve mukozayı enfekte olmuş kan veya sekresyondan korumak için önerilir. Hızla değişen bir pandemi ortamında pratisyenlerin, kendi bölgelerine ve koşullarına uygun, çocuk hastalarının tedavisi konusunda saygın ve güvenilir bilgi kaynaklarını aktif, düzenli olarak aramaları ve kullanmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

pandemi, çocuk diş hekimliği, el hijyeni, kişisel koruyucu ekipman

COVID-19- Importance for Pediatric Dentistry

Öz

The 2019 coronavirus disease (COVID-19) pandemic caused by coronavirus 2 (SARSCoV-2) is an important human health threat these days. The ways of transmission of the disease are direct contact with contaminated surfaces by direct inhalation of infected droplets and infected respiratory secretions. Clinical symptoms are similar to other acute respiratory viral infections and are fever, cough, sore throat, shortness of breath, fatigue, weakness, etc. In about 80% of reported cases, the disease is mild. The characteristics of epidemiological spread in children and the clinical manifestations of COVID-19 have not yet been fully elucidated. Children are similar to adults, but tend to resort with milder symptoms. Since the virus has a long incubation period (2 to 14 days,up to 24 days in some cases), and children can show symptomless or mild, nonspecific symptoms, all pediatric patients and parents should be considered potential carriers of COVID-19 unless otherwise proven. Hand hygiene has been recognized as the most critical measure to reduce the risk of microorganism contaminating patients. Since SARS-CoV-2 can remain on the surfaces for a few hours or a few days, depending on the type of surface, temperature or humidity, it is very important to thoroughly disinfect all surfaces in the dental clinic. The use of personal protective equipment, such as masks, gloves, and goggles or visors, is recommended to protect the skin and mucosa from infected blood or secretion. In a rapidly changing pandemic environment, practitioners should actively, regularly search and use reliable sources of information about the treatment of pediatric patients, suitable for their region and conditions.

Anahtar Kelimeler

pandemic, pediatric dentistry, hand hygiene, personal protective equipment

Kaynakça

• 1. GuanW-J, Ni Z-Y, Hu Y, et al. Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. N Engl J Med. 2020. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2002032
• 2.Mallineni SK, Innes NP, Raggio DP, Araujo MP, Robertson MD, Jayaraman J. Coronavirus disease (COVID-19): Characteristics in children and considerations for dentists providing their care. Int J Paediatr Dent. 2020 May;30(3):245-250. doi: 10.1111/ipd.12653.
• 3.Peng X, Xu X, Li Y, Cheng L, Zhou X, Ren B. Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice. Int J Oral Sci. 2020; 12: 9.
• 4. Dong Y, Mo X, Hu Y, Qi X, Jiang F, Jiang Z, Tong S. Epidemiological characteristics of 2143 pediatric patients with 2019 coronavirus disease in China. Pediatrics. 2020. (in press). doi: 10.1542/peds.2020-0702.
• 5. Lu X, Zhang L, Du H, Zhang J, Li YY, Qu J, Zhang W, Wang Y, Bao S, Li Y, Wu C. SARSCoV- 2 Infection in Children. N Engl J Med. 2020. (in press). doi: 10.1056/NEJMc2005073.
• 6. Bi Q, Wu Y, Mei S, Ye C, Zou X, Zhang Z et al. Epidemiology and Transmission of COVID-19 in Shenzhen China: Analysis of 391 cases and 1,286 of their close contacts. medRxiv. 2020. (in press). doi: https://doi.org/10.1101/2020.03.03.20028423
• 7. Choi SH, Kim HW, Kang JM, et al (2020). Epidemiology and Clinical Features of Coronavirus disease 2019 in Children. Clinical and experimental pediatrics, 63(4), 125–132.
• 8. To KK, Tsang OT, Yip CC, Chan KH, Wu TC, Chan JM, Leung WS, et al. Consistent detection of 2019 novel coronavirus in saliva. Clin Infect Dis. 2020 (in press) https://doi.org/10.1093/cid/ciaa149.
• 9. Fan C, Lei D, Fang C, Li C, Wang M, Liu Y, et al. Perinatal Transmission of COVID-19 Associated SARS-CoV-2: Should We Worry? Clin Infect Dis. 2020. (in press). doi:10.1093/cid/ciaa226.
• 10. van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, Tamin A, Harcourt JL, Thornburg NJ, Gerber SI, Lloyd-Smith JO. Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. New Eng J Med. 2020 Mar 17.doi:10.1056/NEJMc2004973.
• 11.Larson EL, Early E, Cloonan P, Sugrue S, Parides M. 2000. An organizational climate intervention associated with increased handwashing and decreased nosocomial infections. Behav Med. 26(1):14–22.
• 12.Meng L, Hua F, Bian Z. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Emerging and Future Challenges for Dental and Oral Medicine. J Dent Res. 2020 May;99(5):481-487. doi: 10.1177/0022034520914246.
• 13.Volgenant CMC, Persoon IF, de Ruijter RAG, de Soet JJ. Infection control in dental health care during and after the SARS-CoV-2 outbreak. Oral Dis. 2020 May 11. doi: 10.1111/odi.13408.
• 14. Kampf, G, Todt, D., Pfaender, S., & Steinmann, E. (2020). Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents. Journal of Hospital Infection, 104(3), 246-251. doi:https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.01.022
• 15. Bennett, A., M., Fulford, M. R., Walker, J. T., Bradshaw, D. J., Martin, M. V., & Marsh, P. D. (2000). Microbial aerosols in general dental practice. Br Dent J, 189(12), 664-667. doi:10.1038/sj.bdj.4800859
• 16. Nikitin, N.,Petrova, E., Trifonova, E., & Karpova, O. (2014). Influenza virus aerosols in the air and their infectiousness. Adv Virol, 2014, 859090. doi:10.1155/2014/859090
• 17. Alharbi A, Alharbi S, Alqaidi S. Guidelines for dental care provision during the COVID-19 pandemic. Saudi Dent J. 2020 Apr 7. doi: 10.1016/j.sdentj.2020.04.001.
• 18.https://www.ada.org/interimguidance; ADA Interim Guidancefor Management of Emergency and Urgent Dental Care
• 19.https://www.ada.org/interimguidance; ADA Interim Guidance for Minimizing Risk of COVID-19 Transmission
• 20. Cassamassimo P ve ark. A guide for re-entry into practice for pediatric dentists during the Covid-19 pandemic Güncelleme Tarihi: 28 Nisan 2020. Erişim Adresi: https://www.aapd.org/globalassets/media/covid-19/aapd-practicechecklist.pdf
• 21. Türk Pedodonti Derneği(TPD). Corona (COVID-19) salgını sırasında çocuk diş hekimlerinin dikkat etmesi gereken önlemler. Güncelleme Tarihi: Mart 2020. Erişim Adresi: http://turkpedo.org/wp-content/uploads/2020/03/corona-salgını-cocuk-dis-hekimligi-onlemler.pdf.
• 22. Kissler, S., M., Tedijanto, C., Goldstein, E., Grad, Y. H., & Lipsitch, M. (2020). Projecting the transmission dynamics of SARS-CoV-2 through the postpandemic period. Science, eabb5793. doi:10.1126/science.abb5793
• 23. Sağlık bakanlığı COVID-19 Pandemisinde Normalleşme Döneminde Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi Güncelleme Tarihi: 1 Haziran 2020. Erişim Adresi: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid-19-pandemisinde-normallesme-doneminde-saglik-kurumlarinda-calisma-rehberi.html