Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Ortak Kullanım Alanlarının Güvenlik Açısından Risk Durumlarının Değerlendirilmesi

Year 2023, Volume: 2 Issue: 1, 19 - 32, 31.07.2023

Mücahit Gül Sebnem Ertas Besır Özgü Özturan

Abstract

Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki ortak kullanım alanlarının güvenlik açısından risk durumları incelenmesi amacıyla 'A' ve 'B' adlı yaşlı bakım merkezlerinin ortak kullanım alanları ele alınmaktadır. 11 iç mimar, 11 mimar ve 11 peyzaj mimarı toplam 33 uzman yaşlı bakım merkezlerine ait mekanların risk ihtimallerini tasarım değişkenlerine göre belirlemiştir. Bu kapsamda mekanların risk seviyesini belirlemek için L tipi matris yöntemi kullanılarak mekan risk ihtimalleri ile yaşlı bireyler için hasarın büyüklüğü yani riskin şiddeti arasında çarpımsal bir ilişki kurularak meydana gelebilecek risk seviyesi “düşükten çok yükseğe” kademelendirilmiştir. Her iki merkezde de çok yüksek ve de yüksek seviyede riskli bir mekan bulunmamıştır. Risk skorları incelendiğinde 'A' merkezinde bahçe mekanı, 'B' merkezinde ise havuz alanı için önlemlere öncelik verilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda, tehlikeleri önlemek için öncelikle bahçe mekanı için döşeme malzemesi değiştirilmeli ve kot farkları kaldırılmalı; Havuz alanı için de döşeme malzemesi değiştirilmeli ve tavan kotunun daha aşağıda olmasını sağlayacak tasarımlardan kaçınılmalıdır.
Sonuç olarak, Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerindeki ortak kullanım alanlarının güvenli olabilmeleri için mekan bileşen ve öğeleri ile belirlenen 38 tasarım değişkeninin ilişkili olduğu risk seviyelerine yönelik önlemler tanımlanmıştır.

Keywords

Yaşlı, Yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi, Ortak kullanım alanı, Güvenlik, Risk

EVALUATION OF OLDER ADULT CARE AND REHABILITATION CENTER'S COMMON AREAS' RISK CONDITIONS IN TERMS OF SAFETY

Abstract

The 9 common use areas of 'A' and 10 common use areas of 'B' senior care and rehabilitation centers are discussed to examine the risk statuses of the common use areas in the older adult care and rehabilitation centers in terms of safety. Firstly, the design variables for older adult care centers were determined by 33 experts from 11 interior architects, 11 architects, and 11 landscape architects. The expert group then assigned risk probabilities to the spaces belonging to these centers based on the design variables. L-type matrix method was used to establish a multiplicative relationship between the spatial risk possibilities and the magnitude of the damage for the older adults which is the severity of the risk and the level of risk that may occur in the spaces in these centers. When the risk scores were examined, neither center had a very high or high-risk space. Precautions must be prioritized for the garden space in A Center and the pool area in B Center. First and foremost, the flooring material for the garden area needs to be changed, and the level differences need to be eliminated in order to prevent hazards. The flooring material for the pool area should be changed, and designs that would lower the ceiling should be avoided.
Consequently, 38 design variables have been determined and measures have been defined for the risk levels they are associated with to make the common use areas in the older adult care and rehabilitation centers safe.

Keywords

Older adult, Older adult care and rehabilitation center, Common area, Safety, Risk

References

• Arpacıoglu, U., Çalışkan, C. I., Sahin, B., Odevci, N., 2020. Design Support Model for Increasing Daylight Efficiency in Architectural Planning. Journal of Design+Theory, 16(29), 53-78
• Bayraktar H., Sahtiyancı E., Kuru A., 2019. Risk Değerlendirme Matris Yöntemi Kullanarak Okullarda Deprem Kaynaklı Yapısal Olmayan Risklerin Olası Etkilerinin Belirlenmesi. Journal of Disaster and Risk, 2(2), 128-152.
• Bayram, M. “Risk Değerlendirmesi Eğitimi”. Sakarya University Occupational Health and Safety Coordinatorship. Retrieved from: https://isgk.sakarya.edu.tr/sites/isgk.sakarya.edu.tr/file/Risk_Degerlendirmesi_Egitimi.pdf
• Cakır, D., 2004. 65 Yas Üstü Kullanıcıların Fizyolojik, Psikolojik ve Sosyo-Ekonomik Gereksinimlerine Göre Yaşlı Yurtları Tasarlama Kriterlerinin Belirlenmesi ve Diyarbakır Merkez Huzurevi’nde İrdelenmesi. [dissertation], Dicle University Institute of Science, Diyarbakır.
• Ceylan, H., Başhelvacı, V. S., 2011. Risk Değerlendirme Tablosu Yöntemi İle Risk Analizi: Bir Uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 3 (2), 25-33.
• Creswell, J. W., 2014. Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Erkan, N., 1996. Ergonomi, Verimlilik, Sağlık ve Güvenlik İçin İnsan Faktörü Mühendisliği. National Productivity Center Publications, Ankara.
• Ertas, S., 2012. Çocuk ve spor ilişkisi üzerine fiziksel biçimlenmeyi etkileyen ergonomik faktörlere dayalı bir model. [dissertation on the internet], Karadeniz Technical University Institute of Science, Trabzon. Retrieved from: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ZerSkxMbta0CllfKgvPHzQ&no=SXZAW7f7tDVJbCyx-INeDg
• Kaya, İ., 1994. The Effects of Socio-Cultural User Requirements on the Organisation of Spaces for Older adult Residences. [dissertation]. Dokuz Eylül University Institute of Science, İzmir.
• Koltan, A., Orhon, H. Y., Yılmaz, S., Altay, M., Yılmaz, S., İsmail, Ç. A. Y., 2010. Risk Değerlendirmede Kullanilan L Tipi Karar Matrisi Yönteminin İşçi Sağliğina Uygunluğunun Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Occupational Health and Safety, 10(38), 38-43.
• Korkmaz, G., 2020. L Tipi (5x5 Matris) Risk Analiz Yöntemi Yöntemi İle Yapı Ve Fıne Kınney Makinalarında Risk Değerlendirmesi. [dissertation]. Çankaya University Institute of Science, Ankara.
• Leonardi, C., Mennecozzi, C., Not, E., Pianesi, F., Zancanaro, M., 2008. Designing a Familiar Technology for Older adult People. NETCARITY European Project IST-2005-045508.
• Ozdemir, İ., 1994. Mimari Mekanın Değerlendirilmesinde Mekan Örgütlenmesi Kavramı, Konutta Yaşama Mekanları. [dissertation]. Karadeniz Technical University Institute of Science, Trabzon.
• Ozkılıç, Ö., 2005. İş Sağlığı ve Güvenliği, Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, Turkish Confederation of Employer Associations, Ankara. (s.113-114).
• Phillips, D. R., Anthony, O. S., Yeh, G.O., Cheng, K. H. C., 2005. The Impacts of Dwelling Conditions on Older Persons’ Psychological Well-Being in Hong Kong: The Mediating Role of Residential Satisfaction, Social Science & Medicine, 60(12), 2785-2797.
• Yıldırım, A., Şimşek H., 2013. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9th ed.). Ankara: Seçkin Publishing.