Genel Cerrahîde Kan Gazları ve Asit-Baz Dengesi Bozuklukları

Year 1971, Volume: 24 Issue: 6, 1087 - 1109, 31.12.1971

Mecit Doğru

Abstract

Bu klinik araştırmada, genel cerrahî hastalarında tanı ve tedavi amaçlı yapılan 51 arter kan gazı ve asit-baz dengesi ölçümü analiz edilmiştir. pH, pCO₂, pO₂, standard bikarbonat (StB), tampon baz (BB) ve baz fazlalığı/eksikliği (BE) parametreleri Astrup metodu ile incelenmiştir. Kompanse ve dekompanse metabolik asidoz, gaz alkalozu ve hipoksi yaygın olarak gözlenmiştir. Özellikle 13 vakada ciddi solunum yetmezliği, 8 vakada ise derin dekompanse metabolik asidoz tespit edilmiştir. Seçilmiş olgularda NaHCO₃ ile yapılan tamponman tedavisi koma ve şokun düzeltilmesinde etkili olmuştur. Araştırma, cerrahî öncesi ve sonrası asit-baz izleminin önemini vurgulayarak metabolik bozuklukların postoperatif morbiditeye katkısını açıklamaktadır. Solunum fonksiyon testi ile birlikte kan gazı analizi ve klinik gözlem, cerrahî hazırlık ve sonrası yönetimde kritik bir araç olarak değerlendirilmiştir.

Keywords

asit-baz dengesi , kan gazı analizi , pH , pCO₂ , pO₂ , bikarbonat tamponu , metabolik asidoz , solunum yetmezliği , Astrup metodu , cerrahî komplikasyonlar

Blood Gases and Acid-Base Disturbances in General Surgery

Abstract

This clinical analysis discusses 51 arterial blood gas and acid-base assessments conducted in general surgery patients to evaluate diagnostic and therapeutic relevance. Parameters such as pH, pCO₂, pO₂, standard bicarbonate (StB), buffer base (BB), and base excess (BE) were measured using the Astrup method. Results revealed frequent occurrences of compensated and uncompensated metabolic acidosis, respiratory alkalosis, and hypoxia. Notably, 13 patients exhibited critical ventilatory insufficiency, while 8 showed deep uncompensated metabolic acidosis. Buffer therapy with NaHCO₃ was successful in coma and shock reversal in selected cases. The study emphasizes the importance of acid-base monitoring before and after surgery, highlighting how metabolic derangement can contribute to postoperative morbidity. Surgical preparation and postoperative management are enhanced by combining blood gas analysis with spirometry and clinical signs.

Keywords

acid-base balance , blood gas analysis , pH , pCO₂ , pO₂ , bicarbonate buffer , metabolic acidosis , respiratory insufficiency , Astrup method , surgical complications

References

• Balagot R.C., Bandelin V.R.: Preoperative & Postoperative Inhalation Therapy, Surg. Clin. North Amer. 1968
• Birand A.: Su, Elektrolit, Asid-Baz Dengesi, Ege Üniversitesi Yayınları, 1968
• Collins J.A. et al.: Acid-Base Status of Combat Casualties, Ann. Surg. 1971
• Cooperman L.H., Price H.L.: Pulmonary Edema in Operative Period, Ann. Surg. 1970
• Dider E.P., Sessler A.D.: Postoperative Respiratory Failure, Surg. Clin. North Amer. 1969
• Doğru M.: Ameliyat Öncesi-Sırası-Sonrası, Başnur Matbaası, 1969
• Evarts C.M.: Fat Embolism Review, Surg. Clin. North Amer. 1970
• Herzog H., Keller R.: Postoperative Lung Insufficiency, Chirurg, 1971
• Miller R.B.: CNS Effects of Electrolyte Imbalance, Surg. Clin. North Amer. 1968
• Neely W.A. et al.: Postoperative Resp. Insufficiency, Ann. Surg. 1970
• Schwaber J.R.: Respiratory Status in Surgical Patients, Surg. Clin. North Amer. 1970
• Stwille J.M.: Monitoring of Critically Ill Patients, Surg. Clin. North Amer. 1967
• Trandall H.T. et al.: Manual of Postoperative Care, WB Saunders, 1968
• Valentine M.D.: Asthmatic Risk in Surgery, Surg. Clin. North Amer. 1970
• Vidinel İ.: Asit-Baz Dengesi, Ege Üniversitesi Yayınları, 1971
• Zimmerman J.E.: Resp. Failure in Renal Failure, Ann. Surg. 1971