GÜVENLİK MİMARİSİNİN YENİLENME İHTİYACI VE KAVRAMSAL TEMELİ

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 87 - 118, 17.07.2024

Mustafa Altınpınar

Öz

Soğuk Savaş’tan sonra Türkiye hala devlet ve topluma karşı gelişen risklerin doğası ve öncelikleriyle uyumlu ve net bir bakış açısı geliştirememiştir. Soğuk Savaş’ın bitmesiyle ulusal güvenlik mimarisi yapısal olarak kusurlu hale gelmiştir. Yaygın ve birleştirici bir dış tehdit olan nükleer savaş tehdidinin yerini kaçakçılık, organize suç, terör, enerji güvenliği, bulaşıcı hastalıklar ve yasadışı göç gibi birçok tehdit almıştır. Bunlar, genel olarak toplumu hedef alır ve kimlik meseleleriyle ilişkilidirler. Hemen yanı başımızda var olan ama açık olmayan tehditlerdir. Fakat, güvenlik mimarisi, polis, istihbarat, dış işleri, savunma gibi farklı bütçe, görev ve fonksiyonlar etrafında örgütlenmiş yapısını muhafaza edegelmiştir. Bu yönetim biçimi ancak Türkiye’nin ulusal güvenliğine karşı tek bir tehditle karşı karşıya bulunduğu soğuk savaş dönemi güvenlik ortamına uygun olabilir. Bugünün karmaşık ve belirsiz güvenlik ortamı güvenlik mimarisinin nasıl yapılandırılacağı ile ilgili daha derin bir değerlendirmeyi zorunlu kılmaktadır. Yeni güvenlik paradigmasına cevap verebilmek için hem güvenlik mimarisini yeniden yapılandırmak hem de alandaki kamu görevlilerinin bakış açılarının yeni koşullara adaptasyonunu sağlamak gerekir. Bu makale, toplumsal güvenlik konseptinin güvenlik alanını yeniden organize edilebilmek için hayati bir rol oynayabileceğini tartışmaktadır. Bu tartışmanın temel dayanak noktası ise; bakanlıklar içerisinde yeni daire başkanlıkları, şube müdürlükleri kurmak, mevcutları genişletmek ve bunun için büyük finansal kaynaklar harcanırken, yeni güvenlik ortamının daha bütüncül ve stratejik bir yaklaşım gerektirdiğidir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik Mimarisi, Toplumsal Güvenlik, Türkiye’nin Güvenlik Algısı, Yeni Güvenlik Paradigması

Proje Numarası

2

Kaynakça

• Ayoob, M. 'Defining Security: A Subaltern Realist Perspective', in K. Krause and M.C. Williams (eds.) Critical Security Studies: Concepts and Cases, London: UCL Press, (1997), s. 121-147.
• Bilgin, P. İndividual nad societal dimensions of security. İnternaional Studies Review 5, (2003), 203-222.
• Brown, S. 'World Interests and the Changing Dimensions of Security', in M.T. Klare and Y. Chandrani (eds.), World Security: Challenges for a New Century, Third Edition, New York: St. Martin's Press, (1998), s. 1-17.
• Buzan Barry; Weaver Ole; and Wilde Jaab de. 1998. Security: A new Framework for Analysis, Lynne Reinner Publishers.
• Buzan, B. People States and Fear: An Agenda for International Security Studies in the Post-Cold War Era, Hemel Hempstead, Harvester, 2nd edn, (1991).
• Buzan, Barry, Ole Waever, and Jaap de Wilde. Security: A New Framework for Analysis, Lynne Rienner Publishers. London, (1998).
• Chalk, Peter. Non-military Security and Global Order. The İmpact of Extremism, Violance and Chaos on National and İnternational Security. New York: St Martin’s Press, (2000).
• Commission on Human Security Human security now 2003, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/91BAEEDBA50C6907C1256D19006A9353-chs-security-may03.pdf, son giriş 15/11/2023
• D Tapscott and AD Williams, Wikinomics: How mass collaboration changed everything (London: Penguin, 2006).
• ETTIS - European security trends and threats in society, From 2012-01-01 to 2014-12-31, closed Project. Garnett, J.C. 'European Security after the Cold War', in M.J. Davis (ed.) Security Issues in the Post-Cold War World, Cheltenham: Edward Elgar, (1996).
• Glasser, C. L. Realism, in Contemporary Security Studies edt by Allan Colins, Oxford University Press, Oxford., Oxford University Press, Oxford, (2013).
• Hutchinson, J., Modern nationalism, London, (1994).
• Jervis, R. ‘The Spiral of International Insecurity’, in Perspectives on World Politics edited by M. Smith, M. Shackleton, and R. Little, Milton Keynes, Open University Press, (1981).
• Jones, Wyne, R. "Travel Without Maps": Thinking About Security After the Cold War', in M.J. Davis (ed.) Security Issues in the Post-Cold War World, Cheltenham: Edward Elgar, (1996), pp. 196-218.
• Kaldor, M., In Defence of New Wars. Stability: International Journal of Security and Development. (2013), 2(1).
• Keohane, R. Institutional Theory and the Realist Challenge after the Cold War. In "Neorealism and Neoliberalism: The Contemporary Debate," edited by David A. Baldwin, 269-300. New York: Columbia University Press, (1993), s. 272.
• Klare, Micheal, T. and Daniel C. Thomas, World Security: Challenges for a New Century. 2nd edition. New York. St Martin’s Press, (1994).
• Krause, K., & Williams, M. Broadening the Agenda of Security Studies: Politics and Methods. Mershon International Studies Review, (1996), 40(2), 229-254. doi:10.2307/222776.
• Mearsheimer, J. ‘E.H. Carr vs. Idealism: The Battle Rages On’. SAGE Publications. London. Available at http://mearsheimer.uchicago.edu/pdfs/A0035.pdf, (2005), s.139-140.
• Morgan, P. Liberalism, in Contemporary Security Studies edt by Allan Colins, Oxford University Press, Oxford., Oxford University Press, Oxford. (2013), S.34.
• Morgenthau, H. J. (1948). Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. New York: Alfred A. Knopf.
• Munster Rens van (2005) Logics of Security: The Copenhagen School, Risk Management and the War on Terror. Political Science Publications 10/2005,s. 2.
• Roe, P. Societal security, Contemporary Security Studies, Alan Collins ed. Oxford University Press, (2013), s.176-189.
• T Homer-Dixon, The Upside of Down: Catastrophe, creativity and the renewal of civilisation (London: Souvenir Press Ltd, 2007).
• U. Beck Risk Society. London: Sage, (1992).
• Vaughan-Williams, N. Border Politics: The limits of Sovereign Power. Edinburgh University Press, (2009).
• Waever, Ole; Buzan, Barry; Kelstrup, Morten, Lemaitre, Pierre., Identity, Migration and the New Security Agenda in Europe, London: Pinter Publishers Ltd. (1993).
• Walt, S. (1991). The Renaissance of Security Studies International Studies Quarterly, Vol. 35, No. 2 (Jun., 1991), pp. 211-239, Blackwell Publishing, http://www.jstor.org/stable/2600471.
• Waltz, K. (1979). Theory of International Politics. Massachusetts: Addison-Wesley https://www.nytimes.com/1993/02/03/us/cia-nominee-wary-of-budget-cuts.html (son giriş 2023)