ALTUNKÖPRÜ DÜĞÜN GELENEKLERİ

Year 2025, Volume: 1 Issue: 1, 80 - 92, 05.08.2025

Mehmet Kahya

Abstract

Türk toplumu, geçmişten günümüze kadar aile kurumuna büyük bir önem vermiştir ve bu ‎kurumu kutsal kabul ederek birçok ritüel ve inancı benimsemiştir. Türklerde, ailenin ‎kurulduğunun resmî olarak ilan edildiği törenler düğünlerdir ve zamanla coğrafî farklılıklar ‎nedeniyle düğün geleneklerinde değişiklikler olsa da düğün gelenekleri hâlâ toplumda büyük bir ‎öneme sahiptir.‎
Altunköprü nahiyesinde yapılan düğün törenleri, toplumun geleneksel değerleri ve ‎inançlarına uygun şekilde gerçekleştirilmekte ve bölgenin coğrafî özellikleri ve sosyoekonomik ‎yapısı da düğün geleneklerinde farklılıklara neden olmaktadır. Altunköprü’deki, düğünlerde ‎birçok ritüel ve geleneksel uygulama yer almaktadır ve düğünler toplumda önemli bir yer ‎tutmaktadır.‎
Kerkük iline bağlı Altunköprü nahiyesinde yapılan düğünlerin incelenmesi, Türk ‎kültürünün çeşitli yönlerini anlamak için önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Altunköprü ‎nahiyesinde gerçekleştirilen düğün törenlerinin işlevleri, içerikleri ve tarihsel boyutları açısından ‎incelenerek analiz edilecektir. Bu analiz, Türk kültürünün aile yapısına olan önemini ve düğün ‎geleneklerinin toplumda sahip olduğu yeri ortaya koymayı hedeflemekte ve Altunköprü ‎kültürünün evlilik ve düğün ritüellerini ele almaktadır.‎
Çalışma, nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yer alan etnografik yöntemle yapılmıştır. ‎Çalışma kapsamında, bölgedeki kişilerden düğün geleneklerine ilişkin sorular sorularak yarı ‎yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler yüz yüze yapılmış ve elde edilen ‎bilgiler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Evlilik sürecindeki önemli etkinlikler ve ‎bunların arkasındaki geleneksel anlamlar belirlenmiştir. Böylece, Altunköprü kültürünün evlilik ‎ve düğün ritüelleri tespit edilmiş ve bu alanda yapılacak yeni çalışmalara katkı sağlaması ‎amaçlanmıştır.‎

Keywords

Kerkük , Altunköprü , Düğün gelenekleri.‎

References

• Çiftçi, E. (2018). Türk evlilik âdet ve inanışlarının manilerdeki yansımaları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi.
• Ögel, B. (1979). Türk kültürünün gelişme çağları. Ankara: Kömen Yayın Dağıtım.
• Altun, I. (2004). Kandıra Türkmenlerinde doğum, evlenme ve ölüm. Kocaeli: Yayıncı Yayınları.
• Bakır, T., & Fuat Sefer. (1966). El-Mürşid İla Mevatını'l-Asar ve'l-Hazara. Bağdat: Er-Rihletü'l Hamise.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2) 368-388.
• Bağlı, M., & Sever, A. (2005). Tabulaştırılan/tabulaşan kurumun (ailenin) kurbanlıklar edinme pratiği: Levirat ve Sororat. Aile ve Toplum Dergisi.
• Berber, O. (2009). Türk kültüründe eğlence ve birlik unsuru olarak düğünler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3.
• Boratav, P. N. (1984). 100 Soruda Türk folkloru. İstanbul: Gerçek Yayınevi Yayınları.
• Cin, H., & Akgündüz, A. (1990). Türk-İslam hukuk tarihi/. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Clauson, G. (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford: OXFORD .
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Bütün, M. ve Demir, S. B. (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• El-Azzavi, A. (1939). Tarihü'l-Irak beyne ihtilaleyn. Bağdat: El-Tafayyus Yayınları.
• Eren, H. (1999). Türk dilinin etimolojik sözlüğü. Ankara: Bizim Büro Basım Evi.
• Erol, Ş. S. (2016). Safranbolu’da evlilik adetleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• Frıedrıch, S., & Herzfeld, E. (1910). Archologische reise im Euphrat und Tigris Gebiet. Berlin: D. Reimer.
• Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe sözcüklerin köken bilgisi sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Hojat, M., Shapurian, R., Forough, D., Nayerahmadi, H., Farzaneh, M., Shefieyan, M., & Parsi, M. (2000). Gender differences in traditional attitudes toward marriage and the family: An empirical study of Iranian immigrants in the United States. Journal of Family Issues Yayınları.
• Kahıyah, M. (2021). Irak Türkmen Türkçesi Dakuk merkez ağzı. Ankara: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Kartarı, A. (2017). Nitel düşünce ve etnografi: etnografik yönteme düşünsel bir yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 207-220.
• Müdürlüğü, B. D. (1993). Musul – Kerkük ilgili arşiv belgeleri (1525 – 1919). Ankara: Başbakanlık Yayınları.
• Orug, E. (2015). Kerkük-Altunköprü halk kültürü. Gaziantep: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Püsküllüoğlu, A. (1977). Osmanlıca-Türkçe sözlük. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Sağlık, G. S. (2006 ). Türkmen düğün geleneği. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi.
• Tietze, A. (2016). Tarihî ve etimolojik Türkiye Türkçesi lugati. Ankara: Ses Reklam Matbaacılık Yayınları.
• Ulu, S. (2003). Attitudes toward marital violence: ındividual and situational factors. Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.