Auteur Kavramı ve Kuru Otlar Üstüne Filmi

Year 2025, Volume: 11 Issue: 21, 45 - 55, 26.06.2025

Coşkun Ağca , Sefa Çeliksap

Abstract

Ortaya çıkışında merak ve eğlence yatan sinema teknik gelişimleri ile bugün çok şaşırtıcı bir şekilde mantık sınırlarını zorlayan görsel şölendir. Yazılımlar ve yapay zekanın da yer aldığı yeni nesil sinema nasıl üretilirse üretilsin, kendi özgün dilini korumak ve yenilerini yaratmak zorundadır ki, bu sanatın temelini de teşkil eder.
Bütün bu teknolojik gelişmeler bir tarafa, özgün bir dile sahip olan, farklı evrelere sahip sinema yapıtlarında gelişen teknoloji karşısında yönetmenlerin anlam arayışlarında bir değişiklik olmadığını görmekteyiz. Bu açıdan bakıldığında bazen anlaşılması güç sayılan Auteur kuramının temeli üzerinden baktığımızda yönetmeni, filmin yaratıcı merkezi olarak tanımlar. Sinema literatüründe sıkça yer alan ve 1950’lerin ilk yarısında, Fransız eleştirmen François Truffaut, ‘‘Cahiers du Cinema’’ dergisinde yayımladığı bir yazıda sinema ve yönetmenlerine yeni bir bakış açısı getiren auteur kavramından söz eder. Ortaya çıkan yeni kavram, daha sonra Andre Bazin, Andrew Sarris ve Peter Wollen gibi isimlerin katkılarıyla kuramsal olarak gelişim gösterir. Günümüze gelene kadar yaşadığı evrimleşme sürecinde farklı ülke yönetmenlerinin de ilgi alanına girer. İlk olarak 1990'lı yıllarda Türk sinemasında -yaratıcı yönetmen- auteur anlayışı belirginleşir ve böylece popüler sinema ile yönetmen sineması arasındaki ayrımın keskinleştiği görülebilir. İlk defa Koza filmiyle sinemaya adım atan Nuri Bilge Ceylan, günümüzde de yaratıcı yönetmen olarak çalışmalarına aynı bakış açısı ve felsefeyle devam ederken, fotoğraf bilgisinin filmlerinin temelini oluşturmada önemli olduğu gözlemlenir.
Makalenin amacı; yönetmenin ‘‘Kuru Otlar Üstüne’’ (2023) filmi üzerinden Türk sinemasını auteur bakış açısından sosyolojik anlamda içerik ve biçimsel bakımdan eleştirel yöntem ve daraltılmış örneklem ile ele almaktır.

Keywords

Auteur , İçeriksel , Biçimsel , Nuri Bilge Ceylan , Kuru Otlar Üstüne

The Auteur Concept and the Film On Dry Herbs

Abstract

Cinema, which has curiosity and entertainment in its emergence, is a visual feast that surprisingly pushes the boundaries of logic with its technical developments. No matter how the new generation cinema, which also includes software and artificial intelligence, is produced, it has to preserve its own original language and create new ones, which is the basis of art.
All these technological developments aside, we see that there is no change in directors’ search for meaning in the face of developing technology in cinema works that have an original language and different phases. When we look at the foundation of the auteur theory, which is sometimes considered difficult to understand, from this perspective, it defines the director as the creative center of the film. The concept of auteur, which is frequently included in cinema literature and which brought a new perspective to cinema and directors in an article he published in the magazine ‘‘Cahiers du Cinema’’ in the first half of the 1950s, was mentioned by the French critic François Truffaut. The new concept that emerged later developed theoretically with the contributions of names such as Andre Bazin, Andrew Sarris and Peter Wollen. It has also been of interest to directors from different countries in the evolution process it has experienced until today. First, in the 1990s, the concept of auteur
-creative director- became evident in Turkish cinema and thus, it can be seen that the distinction between popular cinema and directorial cinema has sharpened. Nuri Bilge Ceylan, who first stepped into the cinema with the film Koza, continues his work as a creative director with the same perspective and philosophy today, and it is observed that his knowledge of photography is important in forming the basis of his films.

The article aims to examine Turkish cinema from the auteur's perspective, through the director's film "On Dry Grass" (2023), in terms of content and form, using a critical method and a narrow sample.

Keywords

Auteur , Contextual , Stylistic , Nuri Bilge Ceylan , About Dry Grasses

References

• Akın, A. Çeliksap, S. (2021). Fotoğraf- Sinema Ekseninde Kent ve İnsan İlişkisinin Sorgulanması, YDÜ İletişim Fakültesi 1. Uluslararası Sinema Sempozyumu.
• Andrew, S. (2010). Auteur Kuramı Üzerine Notlar. (A. Karadoğan, Ed.; B. Kılıçbay, Trans.). Sanat Sineması Üzerine. Ankara: De Ki Basım Yayım, 41-45.
• Atam, Z. (2010). “Yeni sinemanın” dört kurucu yönetmeni: Yeşim Ustaoğlu, Zeki Demirkubuz, Derviş Zaim, Nuri Bilge Ceylan. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Astruc, A. (2010). Yeni Avangardın Doğuşu: Kamera-Kalem/La Caméra-stylo. (A. Karadoğan, Ed.; N. Özer, Trans.). Sanat Sineması Üzerine. Ankara: De Ki Basım Yayım, 21-26.
• Bazin, A. (1985). On The Politique des Auteurs. (J. Hillier, Ed.). Cahiers Du Cinéma: The 1950s: Neo-Realism, Hollywood, New Wave. Cambridge: Harvard University Press, 248-259.
• Bate, D. (2009). Fotoğraf: Anahtar kavramlar. Ankara: De Ki Basım Yayın.
• Büker, S. (1989). Film ve Gerçek. Eskişehir: AÜ Yayınları.
• Çapan, B. (2009). Nuri Bilge Ceylan Sinemasında Yabancılaşma Teması Üzerine Bir İnceleme (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sinema Televizyon Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Çeliksap, S. (2023). Yönetmen Sineması Cilt-II, Çağdaş Türk Sinemasında Öykü Söylem ve Tematik Yapı. Fotoğraf ve Sinema Arasında Nuri Bilge Ceylan Gerçeği. Araştırma Makalesi, İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Ceylan, B. N. (2016). Söyleşiler. İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Ceylan, N. B. (2025). Biography. Nuri Bilge Ceylan Official Website. https://www. nuribilgeceylan.com/bio-english.php
• Kovacs, B. A. (2016). Modernizmi Seyretmek, Avrupa Sanat Sineması 1950- 1980. (E. Yılmaz, Trans.). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Kuyucak Esen, Ş. (2015). Sinemamızda Bir “Auteur” Ömer Kavur (Genişletilmiş 2. Baskı). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Monaco, J. (2006). Yeni Dalga. (E. Yılmaz, Trans.). İstanbul: +1 Kitap.
• Özden, Z. (2000). Film Eleştirisinde Temel Yaklaşımlar ve Tür Filmi Eleştirisi. İstanbul: Afa Yayınları.
• Truffaut, F. (2010). Fransız Sinemasında Belirgin Bir Eğilim. (A. Karadoğan, Ed.; R. İğneci Süzen, Trans.). Sanat Sineması Üzerine. Ankara: De Ki Basım Yayım, 27-40.
• Wollen, P. (2008). Sinemada Göstergeler ve Anlam. (Z. Aracagök & B. Doğan, Trans.). İstanbul: Metis Yayınları.