Continuity in the Work of Abai and Lermontov

Yıl 2020, Sayı: 104, 78 - 90, 25.12.2020

G.k. Alıpkhan

Öz

The content of the article is based on the poem "Duma" by M.Y. Lermontov. It occupies a special place in the poet's work. "Duma" is a work with a deep and rich content, reflecting the thoughts of the poet, concerned about the future of his generation. Abai translated this poem into the Kazakh language. This article examines the problem of the creative continuity of the two poets, associated with the translation of the "Duma" into the Kazakh language and its ideological and thematic content. M.Y. Lermontov was never satisfied with the current social situation and the people he was surrounded with. He was too sophisticated and innovative poet for his time. He was deeply anxious about present and future of the Russian society. “The thought” is a work with profound meaning as a result of his criticism. Just as M.Y. Lermontov Abay mercilessly criticized inadequacies of his living time. Abay tried to remedy people and their morality with his humanistic philosophy. The article depicts common ideas and philosophy of the both poets on the basis of contents and translation of one poem.

Anahtar Kelimeler

M.Y. Lermontov, Abai, "Duma", Thought, Sadness, Poem, Society, Generation, Future, Translation, Continuity.

ABAY VE LERMONTOV’UN ESERLERİNDE UYUMLULUK

Öz

Makalenin merkezinde, M.Yu. Lermontov’un “Duma” şiiri bulunmaktadır. Şairin yaratıcılığında bu eserin yeri büyüktür. “Duma” soyun geleceğiyle ilgilenen şairin düşüncelerini yansıtan derin manalı bir eserdir. Abay bunu Kazakçaya çevirmiştir. Makalede iki şair arasındaki yaratıcılık bakımından uygunluk konusu “Duma” şiirinin manası, içeriği ve onun Kazak diline çevirisi ile ilişkisi ile ele alınmıştır. M.Yu. Lermontov, döneminin toplumsal durum ve zamandaşlarından memnun değildir. O, kendi dönemi ve ondaki toplumsal bilincin ötesine geçmiş entelektüel bir şairdir. Rus toplumunun bugünü ve geleceği onu tedirgin etmektedir. “Duma” bu gibi eleştirel düşünceden doğmuş derin manalı bir eserdir. M.Yu. Lermontov gibi Abay da kendi zamanının eksikliklerini görüp bunları acımasız bir şekilde ortaya koymuştur. Abay beşeriyet konusundaki düşünceleri ile insanla zamanı düzeltmeyi arzulamıştır. Makalede iki şairin ortak düşünceleri bir şiirin konusu ve çevirisi temelinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Abay, M.Yu. Lermontov, Duma, Düşünce, Kaygı, Şiir, Toplum, Nesil, Gelecek, Çeviri, Uyum

Преемственность в творчестве Абая и Лермонтова

Öz

Основой содержания статьи является стихотворение М.Ю. Лермонтова «Дума». Оно занимает особое место в творчестве поэта. «Дума» – произведение с глубоким и богатым содержанием, отразившее мысли поэта, обеспокоенного будущим своего поколения. Абай перевел это стхотворение на казахский язык. В данной статье рассматривается проблема творческой приемственности двух поэтов, связанная с переводом «Думы» на казахский язык и ее идейно-тематическое содержание.
М.Ю. Лермонтов – поэт, который не приемлет общественный строй своего времени, а своих современников считает «потерянным поколением». Он – поэт-мыслитель, который опережает свое время, общественное сознание той эпохи. Его особенно волновали вопросы настоящего и будущего русского общества. «Дума» представляет собой произведение, рожденное вследствие глубоких размышлений поэта о судьбе Родины, своего поколения. Как и Лермонтов, Абай, наблюдая пороки современного ему общества, подвергает его беспощадному осуждению. Абай размышлениями о нравственности стремится изменить сущность человека, общественный строй. В статье прослеживается творческая связь, преемственность общих мыслей двух поэтов на основе содержания и перевода одного стихотворения.

Anahtar Kelimeler

Абай, М.Ю. Лермонтов, «Дума», Мысль, Печаль, Стихотворение, Общество, Поколение, Будущее, Перевод, Преемственность

Абай мен Лермонтов шығармаларындағы сабақтастық

Öz

Мақала мазмұнының өзегі – М.Ю.Лермонтовтың «Дума» өлеңі. Ақын шығармашылығындағы бұл өлеңнің орны аса зор. «Дума» – ақынның ұрпақ қамын ойлап алаңдаған терең ойлы туындысы. Мұны Абай қазақ тіліне аударған. Мақалада екі ақын арасындағы шығармашылық сабақтастық мәселесі «Дума» өлеңінің мән-мазмұны және оның қазақ тіліне аударылуымен байланысты қарастырылған. М.Ю.Лермонтовтың өз заманындағы қоғамдық жағдай мен замандастарына көңілі толмаған. Ол – өз заманы мен ондағы қоғамдық ой-санадан озып туған ойшыл ақын. Оны орыс қоғамының бүгіні мен келешегі қатты алаңдатқан. «Дума» – осындай сыншыл ойдан туған терең мәнді туынды. М.Ю.Лермонтов секілді Абай да өз заманының кемшіліктерін көп көріп, оларды аяусыз әшкерелеген. Абай адамгершілік жайлы ойларымен адам мен заманды түземек болған. Мақалада екі ақынның ортақ ойлары бір өлеңнің мазмұны мен аудармасы негізінде сабақталған.

Anahtar Kelimeler

Абай, М.Ю. Лермонтов, «Дума», Ой, Қайғы, Өлең, Қоғам, Ұрпақ, Келешек, Аударма, Сабақтастық

Kaynakça

• 1. Пушкин А.С. Евгений Онегин. – Москва: Художественная литература. 1970. –368 с.
• 2. Лермонтов М.Ю. Сочинения. ІІ т. – Москва: «Правда». 1990. –704 с.
• 3. История русской литературы ХІХ века. – Москва: Государственное учебно-педагогическое издательство министерства просвещения РСФСР. 1963. –728 с.
• 4. Белинский В.Г. Статьи о Пушкине, Лермонтове, Гоголе. – Москва: Просвещение. 1983. –272 с.
• 5. Әуезов М. Шығармалар жинағы. ХХ том. – Алматы: Жазушы. 1985. – 496 б.
• 6. Ахметов З. Абайдың ақындық әлемі. – Алматы: Ана тілі. 1995. – 272 б.
• 7. Абай (Ибраһим Құнанбаев). Шығармалар жинағы. ІІ т. – Алматы: Жазушы. 1986. – 200 б.
• 8. Лермонтов М.Ю. Сочинения. І т. – Москва: «Правда». 1988. – 720 с.
• 9. Абай (Ибраһим Құнанбаев). Шығармалар жинағы. І т. –Алматы: Жазушы. 1986. –304 б.
• 10. Ысмағұлов Ж. Абай: ақындық тағылымы. – Алматы: Ғылым. 1994. – 280 б.
• References 1. Pýshkın A.S. Evgenıı Onegın. –Moskva: Hýdojestvennaıa lıteratýra. 1970. –368 s.
• 2. Lermontov M.Iý. Sochınenııa. II t. –Moskva: «Pravda». 1990. –704 s.
• 3. Istorııa rýsskoı lıteratýry XIX veka. Moskva: Gosýdarstvennoe ýchebno-pedagogıcheskoe ızdatelstvo mınısterstva prosveenııa RSFSR. 1963. –728 s.
• 4. Belınskıı V.G. Statı o Pýshkıne, Lermontove, Gogole. –Moskva: Prosveshcheniye. 1983. –272 s.
• 5. Áýezov M. Shyǵarmalar jınaǵy. XX tom. –Almaty: Jazýshy. 1985. – 496 b.
• 6. Ahmetov Z. Abaıdyń aqyndyq álemі. –Almaty: Ana tіlі. 1995. – 272 b.
• 7. Abaı (Ibraһım Qunanbaev). Shyǵarmalar jınaǵy. II t. –Almaty: Jazýshy. 1986. – 200 b.
• 8. Lermontov M.Iý. Sochınenııa. I t. –Moskva: «Pravda». 1988. – 720 s.
• 9. Abaı (Ibraһım Qunanbaev). Shyǵarmalar jınaǵy. I t. –Almaty: Jazýshy. 1986. –304 b.
• 10. Ysmaǵulov J. Abaı: aqyndyq taǵylymy. – Almaty: Ǵylym. 1994. – 280 b.