ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІНДЕГІ ЯСАУИ ІЛІМІ ЖӘНЕ ДӘСТҮР САБАҚТАСТЫҒЫ

Yıl 2017, Sayı: 81, 92 - 100, 24.02.2017

S. Ergobek

Öz

Ясауи хикметтері арқылы қазақ мәдениеті мен әдебиетіне айрықша сіңген сопылық ілім дәстүрлі жазба әдебиет өкілдері кітаби ақындар шығармашылығында, сол секілді ақындық-жыраулық поэзияда да ерекше көрініс тапты. Сондай-ақ, ХХ ғасыр басындағы жаңа реалистік жазба әдебиетте де заман талабына сай ықпал-әсерін жалғастырып, ағартушылық ой-өрнегімен астасып жатты. Қожа Ахмет Ясауи шығармашылығы, сопылық ілімі дербес мектеп болып қалыптасып, ғасырларға ұласты. ХІІ ғасырлардан бастап Алтын Орда, қазақ хандығы дәуірлері әдебиетінде, жыраулар поэзиясында Ясауи сопылық ілімі, дәстүрлік өрнегі жалғасын тапты. Мақалада қазақ әдебиетіндегі Ясауи ілімі және дәстүр сабақтастығы талданады.

Anahtar Kelimeler

Қожа Ахмет Ясауи шығармашылығы, Ясауи хикметтері, Дәстүрлі жазба әдебиет, Кітаби ақындар, Ясауи сопылық ілімі, Дәстүр сабақтастығы

YASSAWI STUDIES AND THE TRADITION CONTINUITY IN THE KAZAKH LITERATURE

Öz

The Sufi studies which has got into the Kazakh culture and literature by means of hikmets of Yasavi was reflected in creativity of representatives of written literature – book poets, and also in poetry of akyns-storytellers. Also modern realistic written literature at the beginning of the XX century also according to the requirement of time interconnected with enlightenment. Works of Khoja Ahmed Yasawi, that is the Sufi studies was created in separate school and proceeded for centuries. This article studies Yasawi Sufi studies and tradition continuity in the Kazakh literature. Since XІІ centuries the Sufi studies, tradition of Yasawi was followed in the literature of Golden Horde period, also in the Kazakh khanate and in poetry of storytellers.

Anahtar Kelimeler

Works of Khoja Ahmet Yasawi, hikmets of Yasawi, Traditional written literature, Poets representatives, Sufi studies of Yasawi, Tradition continuity

Kaynakça

• 1. «Егемен Қазақстан» газеті. №238, 4 желтоқсан, 2014
• 2. Кенжебаев Б. Қазақ әдебиеті тарихының мәселелері. Алматы: Ғылым, 1973
• 3. Әуезов М. Әдебиет тарихы. – Алматы: Ана тілі, 1991. - 240 б.
• 4. Ахметбек А. Қожа Ахмет Йассауи. Алматы: «Санат», 1998
• 5. Әбдірәсілқызы А. Қожа Ахмет Йасауидің ақындық әлемі. Алматы, 2007