ТҮРКІ ӨРКЕНИЕТІНДЕГІ АЛТЫНОРДАЛЫҚ КІТАБИ ӘДЕБИЕТТІҢ ДАМУЫ

Yıl 2015, Sayı: 73, 47 - 57, 26.10.2015

S. Ergobek

Öz

ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғ. басында қазақ әдебиетіндегі діни-ағартушылық ағым өкілдері кезең әдебиетіне мол жеміс берген, дәстүр қалыптастырған қаламгерлер болды. Олар қазақ әдебиетін тақырыптық, жанрлық және көркемдік тұрғыдан байытуға мол үлес қосты. Бүгінгі таңда олардың мұрасын «діни-ағартушылық әдебиет», «қиссалық әдебиет» секілді атап жатады. Өкілдерін «шайыр», «нәзирашыл ақын», «діни ақын» атайды. Мақалада түркітанудағы кітаби әдебиеттің қайнар бастауы алтынордалық әдебиетте жатқандығы сөз болады.

Anahtar Kelimeler

Түркі өркениеті, Алтынордалық әдебиет, Кітаби әдебиет, Кітаби ақын, Дәстүрлі жазба әдебиеті

DEVELOPMENT OF LITERATURE BOOK GOLDEN HORDE PERIOD

Öz

The representatives of the religious educational tendency of Kazakh literature of the second part of XIX century and beginning of XX century wrote a lot of labor and formed a new tradition. They made their contribution on developing thematic and genre sphere of Kazakh literature. Nowadays we name their heritage as “religious educational literature” and as “Qissaiq literature”. The representatives are called as “shair”, “naziraic bard” or “religious bard”. The article considers the literature of Golden Horde as a cradle of “Kitabic literature” in Turkology.

Anahtar Kelimeler

Turkish civilization, The literature of Golden Horde, Kitabic literature, Kitabic bard, Traditional written literature

Kaynakça

• 1. Қыраубайқызы А. Ежелгі әдебиет. Астана: «Елорда», 2001. -224 б.
• 2. Наджип Э.Н. Регионы и этапы формирования тюркских письменных языков и литератур. Түркістан, «Тұран», 2007.
• 3. Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1989.
• 4. Калиганов И. Тысячилетние традиции болгарской литературы. В кн. Родник златоструйный: Памятники болгарской литературы ІХ-ХVІІІ вв. –Москва: «Художественная литература», 1990, -527 с.
• 5. Әуезов М. Әр жылдар ойлары. Ауезов М. Мысли разных лет. Алматы, 1959.
• 6. Кенжебаев Б. ХХ ғасыр басындағы әдебиет. Алматы, 1993.
• 7. Қыраубайқызы А. Ежелгі әдебиет. Астана: «Елорда», 2001.
• 8. Егеубаев А. Кітапта: Жүсіп Баласағұн. Құтты білік. Алматы: «Жазушы, 1986.