Türkiye’nin Suriye Politikası Bağlamında TSK’nın Suriye’deki Sınır Ötesi Harekâtlarının Nedenleri ve Sonuçları

Year 2021, Volume: 5 Issue: 2, 541 - 580, 27.12.2021

Enes Demir

Abstract

Suriye’de mevcut Rejim’in yönetim ve uygulamalarına karşı Mart 2011’de Hama’da başlayıp ülke geneline yayılan halk gösterileri, kısa sürede “Suriye İç Savaşı”na dönüşmüştür. Suriye ile 911 km sınıra sahip olması bakımından Türkiye, Suriye iç savaşının ortaya çıkardığı güvenlik, askerî, demografik vb. diğer meselelerden en çok etkilenen devlet olmuştur. Nitekim iç savaş sırasında dört milyona yakın Suriyeli Türkiye’ye sığınmıştır. Üstelik bu kaotik ortamda asayişin ve devlet otoritesinin kaybolmasından faydalanan DEAŞ ve PYD/YPG terör örgütü, sınır bölgelerine hâkim olmuş; bazı küresel güçlerden de destek alarak de facto yapılar tesis etmiştir.
Terör örgütlerinin, sınırlarına yönelik taciz ve saldırılarda bulunması üzerine Türkiye, bölgedeki gelişmelere bi’l-fiil müdahil olmak durumunda kalmıştır. Bu kapsamda Türkiye; terör örgütlerinin Suriye’den gerçekleştirdiği saldırılardan topraklarını ve halkını korumak, Suriye sınır hattında kurulmak istenen terör koridorunu engellemek, insani trajedilerin yaşanmasının önüne geçmek ve ev sahipliği yaptığı dört milyon Suriyelinin yaşayabileceği güvenli bölgeler tesis etmek amacıyla Suriye’nin kuzeyinde dört büyük askerî sınır ötesi harekât icra etmiştir.
Bu verilerden hareketle çalışmada; TSK tarafından icra edilen Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Bahar Kalkanı Harekâtlarının nedenleri, hedefleri ve sonuçları incelenmiş ve analiz edilmiştir. Bu kapsamda ilgili çalışmada, nicel ve nitel araştırma yöntemi kullanılarak Türkiye Cumhuriyeti’nin Suriye politikasında elde ettiği kazanımlar ile TSK’nın sınır ötesi harekâtlardaki askerî imkân ve kabiliyetleri değerlendirilmiştir.

Keywords

Türkiye Cumhuriyeti, TSK, Suriye, Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı, Bahar Kalkanı, Terörle Mücadele.

References

• BAYEZİT, Fatih, “Dengeleme Davranışı Olarak Fırat Kalkanı Operasyonu: Neoklasik Realist Bakış”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, C.4 No.2, 2016.
• DEMİR, Enes, Afrin Tarihi ve Zeytin Dalı Harekâtı (Gün Gün Vak’alar), Flipper Yayınları, İstanbul 2018.
• DEMİR, Enes, Türk Ordusu ve Fırat Kalkanı Harekâtı (Gün Gün Vak’alar), Flipper Yayınları, İstanbul 2019.
• DEMİR, Enes, Sahada ve Masada Barış Pınarı Harekâtı (Gün Gün Vak’alar), Flipper Yayınları, İstanbul 2019.
• DEMİR, Enes, “Türkiye Açısından İdlip’in Tarihi Jeopolitik ve Stratejik Önemi”, Hatay Araştırmaları Hatay’ın Anavatana Katılımının 80. Yılı Armağanı Özel Sayısı, İstanbul 2019.
• KAPUCU, Davud, “Bahar Kalkanı Harekâtı”, Hatay Araştırmaları V, Hatay 2020.
• TERZİOĞLU, Süleyman Sırrı, “Uluslararası Hukuk Açısından Fırat Kalkanı Harekâtı’nın Meşruluğu Sorunu”, TBB Dergisi, S.134, 2018.
• Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Barış Pınarı Harekâtı Kitapçığı, Ankara 2020.
• Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Bahar Kalkanı Harekâtı Kitapçığı, Ankara 2020.
• YEŞİLTAŞ, Murat; SEREN, Merve; ÖZÇELİK, Necdet; Fırat Kalkanı Harekâtı Harekâtın İcrası, İstikrarın Tesisi ve Alınan Dersler, Seta Yayınları, İstanbul 2017.
• Anadolu Ajansı, “Zeytin Dalı Harekâtıyla İlgili 10 Soruya 10 Cevap”, https://aa.com.tr/tr/
• BBC, “İdlib”, https://www.bbc.com/turkce/
• Habertürk, “Kilis’te Askere Saldırı”, https://www.haberturk.com/
• Habertürk, “YPG”, https://www.haberturk.com/kurum/ypg
• Haber 7, “Teröristbaşı Apo’nun Afrin Acısı”, http://www.haber7.com/
• Kamu Diplomasisi Kurumu, “Zeytin Dalı Harekâtı”, https://kdk.gov.tr/
• Kara Kuvvetleri Komutanlığı, “Zeytin Dalı Harekâtı”, https://www.kkk.tsk.tr/
• Kara Kuvvetleri Komutanlığı, “Barış Pınarı Harekâtı”, https://www.kkk.tsk.tr/
• Kara Kuvvetleri Komutanlığı, “Bahar Kalkanı Harekâtı”, https://www.kkk.tsk.tr/
• Kara Kuvvetleri Komutanlığı, “Fırat Kalkanı Harekâtı”, https://www.kkk.tsk.tr/
• Millî Savunma Bakanlığı Resmî Sitesi, “Barış Pınarı Harekâtı”, https://www.msb.gov.tr/
• Millî Savunma Bakanlığı Resmî Sitesi, “Bahar Kalkanı Harekâtı”, https://www.msb.gov.tr/
• Millî Savunma Bakanlığı Resmî Sitesi, “Fırat Kalkanı Harekâtı”, https://www.msb.gov.tr/
• Millî Savunma Bakanlığı Resmî Sitesi, “Zeytin Dalı Harekâtı”, https://www.msb.gov.tr/
• Millî Savunma Bakanlığı Resmi Hesabı, https://twitter.com/tcsavunma/
• Stratejik Ortak, “İdlib Haritası: Bahar Kalkanı Harekâtı’nda Son Durum”, https://www.stratejikortak.com/
• TAŞKIRAN, Cemalettin, “Fırat Kalkanı Harekâtı ve Amaçları Üzerine”, http://devlet.com.tr/