Türk Fındığı (Corylus colurna L.)’nın Tanımlanması

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 442 - 446, 31.03.2016

Hüseyin İrfan Balık , Selda Kayalak Balık

Abstract

Birçok araştırmacı fındığı, Fagales takımının Betulaceae familyasının Coryloideae alt familyasının Corylus cinsi içerisinde sınıflandırmaktadır. Corylus cinsi içerisindeki tür sayısı, araştırıcılara göre değişmekle birlikte 9 ile 25 arasındadır. Bu türlerden bir kısmı çalı-ağaçcık formunda bir kısmı ise tek gövdeli ağaç formundadır. Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan fındık çeşitleri C.avellana L. türü içerinde yer almaktadır ve tamamı çalı formundadır. Ağaç fındığı olarak da bilinen C.colurna L. ise Batı Karadeniz ormanlarında yaygın olmakla birlikte Kuzey-Batı Anadolu’da birçok ormanlık alanda yayılış göstermektedir. Meyvelerinin ticari değeri olmamakla birlikte tek gövde fındık yetiştiriciliği yapılan ülkelerde C.colurna L. tohumlarından elde edilen çöğürler anaç olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmada, C.colurna L. türünün meyve büyüklüğü, iç büyüklüğü, meyve ağırlığı, iç ağırlığı, kabuk kalınlığı, göbek boşluğu, iç oranı, boş meyve oranı, buruşuk iç oranı, abortif iç oranı, çift iç oranı, çıtlak meyve oranı, çürük iç oranı, kurtlu iç oranı, beyazlama oranı, liflilik, yaprak açım zamanı, hasat zamanı, erkek çiçek (püs) açım zamanı, dişi çiçek (karanfil) açım zamanı, yaprak döküm zamanı gibi bazı pomolojik ve fenolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Keywords

Corylus colurna , Türk fındığı , fenoloji , pomoloji

Characterization of Turkish Tree Hazel (Corylus colurna L.)

Abstract

Most taxonomists place Corylus in the subfamily Coryloideae of the family Betulaceae, order Fagales. Corylus comprises anywhere from 9 to 25 species, depending on the authority. Some of the Corylus species of shrub form another part is in the form of single-trunk. The hazelnut cultivars grown in Turkey from C.avellana L. species and all of them is shrub form. C.colurna L. is common West Black sea forest and it is known as tree hazelnut. C.colurna L. is not commercial value but rootstocks obtained from seeds in single trunk hazelnut grown in the country. This research was conducted to determination of the nut size, kernel size, nut weight, kernel weight, shell thickness, kernel cavity, kernel percentage, blank nut, moldy kernel, cracked nut, pellicle removal, kernel fibrous, date of bud break, harvest, pollen shedding, female flower receptivity and fall of leaves.

Keywords

Corylus colurna , Turkish Tree Hazel , phenology , pomology

References

• Anonim, 2015. Descriptors for hazelnut (Corylus avellana L.). Bioversity International, ISBN:978-92-9043-762-8.
• Atalay, İ., 1994. Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, ISBN:9759552787, İzmir.
• Çalışkan, T., Çetiner, E., 1992. Bazı fındık çeşit ve tiplerinde karakterizasyon çalışmaları. Proje Sonuç Raporu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Fındık Araştırma Müdürlüğü, Giresun.
• Aydınözü, D., 2004. Kasnak meşesi (Quercus vulcanica (Boiss. and Heldr. Ex. Kotschy)’nin Türkiye’deki ikinci bir yayılış alanı. Marmara Coğrafya Dergisi, S.9, 89-96, İstanbul.
• Demirtaş, A., 2003. Oğuzlar ilçesindeki Kavak Dağı’nda doğal Türk Fındığı topluluğu. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Kırsal Çevre Yıllığı, 25-31, Ankara.
• Erdoğan, V., Mehlenbacher, S.A., 2000. Phylogenetic relationships of corylus species (betulaceae) based on nuclear ribosomal DNA ITS region and chloroplast matk gene sequences. Systematic Botany, 25(4):727-737.
• Genç, M., Güner, Ş.T., Gülcü, S., Fakir, H., 1998. Afyon Dereçine Türk Fındığı Bükü. Orman ve Av Dergisi, C.74, S.6, 13-19, Ankara.
• Irmak, A., Gülçur, F., 1974. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Corylus avellana L. fındığının yapraklarındaki besin maddeleri konsantrasyonları ile yetişmekte olduğu toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri-A, C.24, S.1, 159-190, İstanbul.
• Kargıoğlu, M., 2003. The flora of Ahırdağı (Afyonkarahisar) and its environs. Turk J. Bot., 27 357-381, Ankara.
• Molnar, T., 2011. www.springer.com . Wild Crop Relatives. Genomic and Breeding Resources Forests Trees, Chapter 2, Corylus.
• Polat, S., 2014. Türk Fındığı (Corylus colurna)’nın Türkiye’deki yeni bir yayiliş alani. Marmara Coğrafya Dergisi 29:136-149.
• Yaltırık, F., Efe, A., 2000. Dendroloji Ders Kitabı Gymnospermae-Angiospermae. (Orman Endüstrisi Mühendisliği Bölümü Öğrencileri İçin) 2.Baskı. İstanbul.