Klemantin SRA63 Mandarini × Satsuma Mandarini Melezlemesinden Elde Edilmiş Turunçgil Melezlerinin Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 777 - 781, 31.03.2016

Turgut Yeşiloğlu , Berken Çimen , Meral İncesu , Bilge Yılmaz

Abstract

Turunçgiller sahip oldukları meyve özellikleri ve birçok endüstri dalında farklı amaçlarla kullanılması sebebiyle dünyada ve Türkiye’de en çok üretilen meyve grubudur. Bununla beraber ekolojik istekler bakımından dünyada sınırlı bölgelerde yetiştirilmesi sebebiyle dünya ve Türkiye meyve ihracatında önemli bir paya sahiptir. Genetik varyasyonlar bitki ıslahının başarısında önemli bir yere sahiptir. Bu varyasyonlar bitki cins ve türleri içinde doğal olarak var olduğu ya da oluştuğu gibi yapay olarak insan eliyle yapılan melezlemelerle de belirli hedefler doğrultusunda oluşturulabilir. Turunçgil endüstrisi gelişmiş ülkelerde, turunçgil çeşit ıslahına yönelik çalışmalar uzun yıllardan beri sürdürülmektedir. Bu çalışmada Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümünde yürütülen turunçgil çeşit ıslah programı kapsamında gerçekleştirilen melezlemeler sonucu elde edilmiş popülasyonun bir kısmı kullanılmıştır. Mono embriyonik olan Klemantin SRA63 mandarini ile Satsuma mandarini melezlemesinden elde edilmiş bir yaşlı 54 bitkide morfolojik karakterizasyon yapılarak genetik varyabilite vejetatif özellikler bakımından ortaya konmuştur. Her bitkide 17 farklı agronomik ve morfolojik özellik karakterize edilmiştir. Ayrıca, morfolojik karakterizasyon sonucu elde edilen verilerde, melezlerin popülasyon içindeki benzerlik katsayısı, temel bileşenler analizi ve kümeleme analizi yapılarak morfolojik dendogram oluşturulmuştur.

Keywords

Turunçgil , ıslah , melezleme , mandarin , morfolojik karakterizasyon

Morphological Characterization of Citrus Hybrids Derived by Crossing Clementine SRA63 Mandarin × Satsuma Mandarin

Abstract

Citrus fruits are the most widely produced fruit crop throughout the world and Turkey because of their fruit characteristics and the possibilities of the usage for several purposes in many industries. However, citrus production is delimited because of being susceptible to low temperature. Thus, citrus fruit export gains attention in Turkey and world export markets. Genetic variations have a great importance in terms of plant breeding. These variations can be obtained either spontaneously or artificially by mutations and sexual hybridizations in order to achieve specific breeding objectives. Studies on citrus cultivar breeding programs in developed countries has been carried on for many years. In this study one part of progenies obtained by a citrus cultivar breeding program carried out by Cukurova University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture, used for morphological characterization. Morphological characterizations were performed in a population consists of one year old 54 plants obtained by crossing a mono embryonic Clementine SRA63 and Satsuma mandarin in order to determine the genetic variability in terms of vegetative characters. Seventeen different agronomic and morphologic characters were used in characterization studies. Besides, data obtained by characterization were subjected to similarity coefficient, principal components and cluster analyses to to demonstrate the overall phenotypic relationships among these genotypes.

Keywords

Citrus , breeding , sexual hybridization , mandarin , morphological characterization

References

• AKİB, 2013. http://www.akib.org.tr/files/downloads/arastirmaraporlari/ysm/yms_ocakaralik-pdf
• Bozokalfa, M.K., Eşiyok, D., 2010. Biber (Capsicum annuum L.) aksesyonlarında genetik çeşitliliğin agronomik özellikler ile belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 47(2):123-134.
• FAO, 2015. http://www.fao.org.
• Gökçe, M., 2011. Tuzcu turunçgil koleksiyonunda bulunan portakal ve mandarin genotiplerinin morfolojik karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bil. Ens. Bahçe Bit. ABD, Adana, 161s.
• Peralta, I.E., Spooner, D.M., 2005. Morphological characterization and relationships of wild tomatoes. (Solanum L. section Lycopersicon). Monograph Syst. Bot. Missouri Bot. Gard., 104:227-257.
• Reece, P.C., 1969. Classification of citrus. Proc. of First International Citrus Symposium. 1:429434, University of California Riverside, USA.
• Santos, K.P., Dornelles, A.L.C., Brandao De Freitas, L., 2003. Characterization of mandarin citrus germplasm from southern brazil by morphological and molecular analyses. Pesq. Agropec. Bras., Brasilia, 38(7):797-806.
• Uzun, A., 2009. Turunçgillerde genetik çeşitliliğin srapmarkırları ile karakterizasyonu. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bil. Ens. Bahçe Bit. ABD, Adana, 32-47.
• Yeşiloğlu, T., Çimen, B., İncesu, M., Yılmaz, B., Aka Kaçar, Y., Şimşek, Ö., 2013. Turunçgil sektörünün gereksinim duyduğu yeni çeşitlerin geliştirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 6 (2):127-132.