Bazı Şeftali Çeşitlerinin Güneydoğu Anadolu Koşullarındaki Performanslarının İncelenmesi

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 893 - 898, 31.03.2016

Ali İkinci , İbrahim Bolat

Abstract

Şeftali, sıcak ılıman iklim kuşağında yetiştirilen bir meyve türüdür. Geniş bir adaptasyon yeteneği gösteren şeftalinin, değişik özelliklerde çeşitlerinin bulunması nedeniyle, farklı ekolojilerde yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Bu çalışmada, yaz döneminde oldukça yüksek sıcaklıkların görüldüğü GAP Bölgesi’nde bazı şeftali çeşitlerinin performansları incelenmiştir. Çalışmada, Şanlıurfa koşullarında 2004 yılında dikilen 11 şeftali çeşidinin (Cardinal, Cresthaven, Dixired, Earlyred, Elegant Lady, Glohaven, Maria Marta, Maycrest, Monroe, Redhaven ve Springcrest) bazı fenolojik, pomolojik ve verim özellikleri tespit edilmiştir. Şeftali çeşitlerinde çiçeklenmenin genellikle mart ayı içerisinde meydana geldiği ve tomurcuk kabarmasından itibaren çiçeklenme süresinin 23-31 gün sürdüğü belirlenmiştir. Şeftali çeşitlerinde en erken olgunlaşma Maycrest (02-11 Haziran) ve en geç olgunlaşma Monroe (14-24 Ağustos) da meydana gelmiştir. Şeftali çeşitlerindeki meyve gelişim süresi 74 (Maycrest)-151 (Monroe) gün arasında değişim göstermiştir. Çeşitlerdeki meyve ağırlığı 78.19-180.73 g, SÇKM %14.10-19.5, titre edilebilir asit içeriği %0.46-1.04 ve meyve eti sertliği 2.59 -3.72 kg/cm² aralığında değişim göstermiştir. 2007-2011 yılları aralığında şeftali çeşitlerindeki ağaç başına kümülatif verim değerlerinin 166.87 (Elegant Lady)-278.33 (Earlyred) kg/ağaç arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca, yaz dönemindeki yüksek sıcaklıkların neden olduğu çiçeklerdeki çift dişi organ oluşumunun çeşitlere göre önemli varyasyon gösterdiği saptanmıştır. Diğer taraftan, olgunlaşmasını orta ve geç mevsimde tamamlayan çeşitlerdeki meyve kalitesinin yüksek yaz sıcaklıklarından olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir.

Keywords

Şeftali , Prunus persica , verim , fenoloji , pomoloji

Investigation on Performance of Some Peach Cultivars in the Southeastern Anatolia Conditions

Abstract

Peach is a fruit grown up in the mild temperature zone. Having a wide range ability to adapt itself, cultivation of peach can be made in different ecologies thanks to have kinds with different features. In this paper, performance of some of the peach varieties in the Southeastern Anatolia Region where high temperatures have been experienced in the summer has been examined. In this paper, phenological, pomological and yield features of 11 peach cultivars (Cardinal, Cresthaven, Dixired, Earlyred, Elegant Lady, Glohaven, Maria Marta, Maycrest, Monroe, Redhaven ve Springcrest)) range planted in 2004 in the city of Şanlıurfa conditions have been observed. Flowering of the nectarine cultivars had generally been in March, and flowering period reached 23-31 days after bud swelling. The earliest ripening in the peach range has been observed in the Maycrest (02-11 June) and the latest one in the Monroe (14-24 August). Fruit development period of the peach range varies between 74 (Maycrest)-151 (Monroe) days. Fruit weight ranged between 78.19-218.73 g; TSS (total soluble solids) ranged between 14.06-17.28%; titratable acidity (TA) ranged between 0.47-1.07%; and fruit firmness ranged between 1.82 -4.72 kg/cm². Cumulative yield for 5 years (2007-2011) ranged from 166.87 kg per tree for Elegant Lady to 278.33 kg per tree for Earlyred. Furthermore, it has been determined that double pistil formation rate in the plants due to the high temperatures in summer time shows significant variation according to the cultivars. What's more, it has been observed that the quality of the fruit in the cultivars that complete its ripening in the middle or late season has been negatively affected by the high summer temperatures.

Keywords

Peach , Prunus persica , fruit yield , pomology

References

• Anonim, 2011. Eğirdir Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Toprak Analiz Raporu.
• Carter, M., Rom, C.R., Striegler, R.K., 2006. Early performance of peach cultivars in Southwest Arkansas. Arkansas Agricultural Experiment Station Research Series 520, 14-17.
• Cline, J.A., Norton, D., 2012. Performance of 17 peach and nectarine cultivars in a Southern Ontario non-traditional growing region. J. of the Amer. Pom. Soc., 66(3):133-144.
• Demiroren, S., Ufuk, S., 1996. Şeftali çeşit adaptasyon denemesi. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No:77, Yalova.
• Dumitru, L.M., Gavăt, C., Stănică, F., Cepoiu, N., 2003. Clingstone peach trials in Romania. 26. International Horticultural Congress. Acta Hort. 622:461-464.
• Ercan, N., Özkarakaş, İ., 2003. Ege Bölgesine uygun bazı şeftali ve nektarin çeşitleri. Anadolu 13(2):17-31.
• Evliyaoğlu, N., Ferhatoğlu, H.İ., 1997. Harran Ovası koşullarında yetişebilecek şeftali çeşitleri. K.H.G.M. APK Dairesi Başkanlığı, Genel Yayın No:102, Araştırma Sonuç Raporları Kısa Özetleri. Şanlıurfa, 33s.
• Faostat, 2011. Food and Agriculture Organization of The United Nations (FAO). http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx (Erişim: 18.08.2015).
• Gerçekçioglu, R., Atasever, O., Altunok, S., 2014. Investigation of yield and quality performance of some peach and nectarine cultivars in Tokat ecological conditions. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 7(2):41-45.
• Gür, İ., Pırlak, L., 2011 .Eğirdir ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı şeftali çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, Sayı 2. Antalya.
• Güven, K., Gür, İ., Akgül, H., Atasay, A., Sarısu, H.C., 2007. Isparta ve geçit iklimine uygun şeftali çeşitlerinin seçimi. Türkiye 5. Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyve):374-379.
• Kaşka, N., Küden, A., 1988. Çukurova Bölgesi’ne verim, kalite ve erkencilik bakımından uyabilecek şeftali ve nektarin çeşitlerinin saptanması. Doğa-Bilim Dergisi 12(2):99–119.
• Kaşka, N., Sağlamer, M., Ayanoğlu, H. ve Güngör, K. M., 1992. Akdeniz Bölgesi şeftali çeşit adaptasyonu. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyve):483-486.
• Küden, A.B., Özmetli, F., Kaska, N., Küden, A., 1995. Bazı yeni nektarin ve şeftali çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin saptanması. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyve):111-115.
• Küden, A., Küden, A.B., Kaşka, N., Ağar, İ. T.,1997. GAP Bölgesi’ne adapte edilebilecek şeftali, kayısı, badem, nektarin ve erik çeşitlerinin saptanması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma İnceleme ve Geliştirme Proje Paketi Kesin Sonuç Raporu. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No:198, 67s., Adana.
• Önal, K., Ercan, N., 1992. Ege Bölgesi’ne uygun şeftali çeşitlerinin saptanması. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 1(Meyve):479–482.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:128, Ders Kitabı 485 s., Adana.
• Papanikolaou, X., Thomidis, T., Stylianidis, D.C., 2005. Adaptation of twenty peach and nectarine varieties in Kos and their susceptibility to Plum pox virus and Phytophthora citrophthora. Hort. Sci (Prague) 32(3):112–117.
• Polat, A.A., Calıskan, O., Kamiloglu, O., 2010. Performance of some peach and nectarine cultivars under East Mediterranean (Hatay/Turkey) conditions. Acta Horticulturae 940:407-414.
• Rakonjac, V., Živanović, T., 2008. stability of yield and fruit quality in promising peach cultivars. Journal of Central European Agriculture 9(1):177-184.
• Son, L., Kaşka N., Küden, A., Küden, A.B., 1995. Bazı şeftali çeşitlerinin Adana ekolojik koşullarındaki pomolojik özellikleri. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1(Meyve):106-110.
• Tosun, İ., Ak, B.E., Acar, İ., 2001. GAP Bölgesi’nde bazı şeftali çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. 1. Sert Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova.,423-434.
• Tsipouridis, C.G., Apanikolaou, X., Stylianidis, D.C., 2002. Adaptation of peach-nectarine varieties to different soil and climatic conditions of Greece. Hort. Sci (Prague) 29(1):26–34.
• TUİK, 2014. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel (Erişim: 18.08.2015).
• Westwoood, M.N., 1993. Temperate-Zone Pomology: Physiology and Culture. Timber Press, Portland, Oregon, USA, 523p.