Erkek ve Dişi Sakız Ağaçlarının (Pistacia lentiscus L.) Çeliklerinden Zorlama Teknikleri Yoluyla in vitro Kültürlerin Başlatılması

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 899 - 904, 31.03.2016

Hatice Nazan Çağlar , Hakan Yıldırım , Ahmet Onay

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sakız ağacı (Pistacia lentiscus L.) bitkisinde in vitro kültür başlatma amacıyla kullanılabilecek sürgünlerin elde edilmesidir. Materyal olarak Çeşme yöresinde iyi kalitede sakız verdiği tespit edilen erkek ve dişi sakız ağaçlarının 1-2 yaşlı dallarından alınan 20-25 cm uzunluğundaki çelikleri kullanılmıştır. Uygulanan zorlama teknikleri genel olarak iki grupta ele alınmış olup:(1) Katı ortam; a. Torfa dikim, b. Torfa yüzey daldırması, c. Perlite yüzey daldırması ve (2) Sıvı ortam; a. Steril saf su, b. 30 gl-1 sükroz içeren steril saf su, c. 100 ml MS makro elementlerini içeren steril saf su. Hem erkek hem dişi varyeteler için katı ortam içerisinde en iyi sonucu; canlı kalan eksplant bakımından perlite yüzey daldırması uygulaması vermiştir. Dişi varyetelerde yaklaşık %70, erkek varyetelerde ise yaklaşık %55 oranında çelikten in vitro kültür başlatılmasında kullanılabilecek sürgünler elde edilmiştir. Katı ortamlardan elde edilen sürgünlerin sterilizasyonu uygun ve yeterli miktarda sterilant ile yapılmış olmasına rağmen, karşılaşılan endojen kaynaklı bakteriyel enfeksiyon nedeniyle kullanılabilecek temiz eksplant elde edilememiştir. Fakat sıvı ortamda yapılan zorlama çalışmalarında ise, en iyi sonucu steril saf su uygulaması vermiştir. Yaklaşık %40-50 oranında sürgün oluşturan çelik elde edilen uygulamayla gelişen sürgünler kullanılarak in vitro kültür başlatılabilecek materyal elde edilmiştir.

Keywords

Çelik , daldırma yöntemleri , Pistacia lentiscus L. , zorlama teknikleri

Establishment of in vitro Culture Techniques from Forced Scion Cuttings of Male and Female Lentisk (Pistacia lentiscus L.)

Abstract

The aim of this study was to obtain freshly growing shoots for the in vitro culture initiation from lentisk (Pistacia lentiscus L.). As plant material, lignified stem sections, 20-25 cm long cuttings were used from the 1- or 2-year-old-branches of male and female gum mastic trees. The base of the stems was cut back, and two types of method were used for the forcing. These were:(1) Solid composts; (a) potted in peat, (b) dipped in peat, (c) potted in perlite, and (2) Liquid medium; (1) Sterile purified water, (b). Sterile distilled water containing 30 gl-1 sucrose and (c). 100 ml sterile distilled water containing 100 ml MS macro elements. The best results in both male and female varieties in solid media were obtained from the explants potted in perlite in terms of surviving explant rates. For the initiation of in vitro culture, 70% and 55% of the forced cuttings were produced new shoots in male and female genotype, respectively. Axenic regenerants were not obtained from the shoots grown on the solid media because of the endogenous bacterial infection despite appropriate and adequate amounts of sterilants was used for the disinfection. Among in the liquid media tested for the shoot forcing, the best result was obtained from the explants grown in the sterile distilled water. In vitro culture initiation material was obtained using the shoots derived from the forced buds regenerating by 40-50%.

Keywords

Cutting , in vitro culture initiation , lentisk , forcing

References

• Abousalim, A., 1990. Micropropagation and micrografting of pistachio (Pistacia vera L. and Pistacia atlantica Desf.). PhD Thesis. Department of Horticulture. Wye College, University of London, UK.
• Barghchi, M., 1982. In vitro propagation of Pistacia species. Ph.D. Thesis, Nottingham Univ. UK.
• Barghchı, M., 1985. In vitro culture of mature c commercial varieties of Pistacia vera L. Proceeding of International Plant Propagators Society 35:331-333.
• Fascella, G., Airo, M., Zizzo, GV., Ruffoni, B., 2004. Prime osservazioni sulla coltivazione in vitro di Lentisco (Pistacia lentiscus L.). Italus Hortus 11(4):141-143 (in Italian).
• Mascarello, C., Fascella, G., Zizzo, G.V., Mantovani, E., Ruffoni, B., 2007 In Vivo and In Vitro propagation of Pistacia lentiscus L. Acta Horticulturae, 764:299-305.
• Mulas, M., Albentino, P., Brigaglia, N., 1998. Evaluation of Pistacia lentiscus L. genetic resources to select ecotypes having high efficiency in the colonization of marginal lands. Acta Hort. 457:279-286.
• Onay, A., 1996. In vitro organogenesis and embryogenesis of pistachio, Pistacia vera L. PhD Thesis, University of Edinburgh, UK.
• Onay, A., 2000. Micropropagation of pistachio from mature trees. Plant Cell, Tissue Organ Cult. 60:159–162.
• Parfıtt, D.E., Almehdı, A., 1994. Use of high CO₂ atmosphere and medium modifications for the successful micropropagation of Pistachio. Scientia Horticulturae, 56:321-329.
• Piotto, B., 1995. Influence of scarifiation and prechilling on the germination of Pistacia lentiscus. Seed Science &Technology, 23:659-663.
• Taşkın, T., İnal, A., 2005. Sakız ağacı (Pistacia lentiscus var. chia Duhamel)’nın in vitro mikro çoğaltımı üzerine araştırmalar. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 15(1):14.
• Tilkat, E., 2003. Pistacia khinjuk Stocks’un in vitro mikro çoğaltılması. Yüksek Lisans Tezi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 77s.