Türkiye’de Gölevez (Cocolasia esculenta) Yetiştiriciliği ve Önemi

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 444 - 447, 31.03.2016

Havva Feride Yıldırım Şakir Burak Bükücü , Mihriban Namlı

Abstract

Gölevez (Cocolasia esculenta), yılanyastığıgiller (Araceae) familyasından yer alan, potasyumca zengin içeriğe sahip bir sebze türüdür. Taro veya kolokas olarak da bilinen gölevezin günümüzde 87 çeşidi bilinmektedir. Bu bitki türü Asya, Afrika, Orta Amerika ve Pasifik adalarında yaşayan insanların temel gıda kaynaklarından biridir. Az gölgeli ve güneşli yerlerde yetişen, suyu seven gölevez ülkemizde Antalya’nın Alanya ve Gazipaşa, Mersin’in Bozyazı, Anamur ve Silifke ilçelerinde yetiştiricilik alanı bulmaktadır. Zengin besin içeriğine sahip olan gölevez bitkisinin hem yumrusu hem de yaprakları gıda olarak tüketilmektedir. Besin değeri, verimi ve diyet besini olması açısından patatese denk olan gölevezin, yumruları yüksek oranda nişasta ve lif kaynağına sahiptir. Gölevezin yaprakları ise; potasyum, demir, fosfor, çinko, bakır vitamin B6 ve vitamin C gibi besin elementlerince zengindir. Yaprakları ve yumruları kalsiyum oksalat içerdiğinden dolayı çiğ olarak tüketimi uygun değildir. Bu bitki türü her geçen gün değeri daha çok anlaşılmakta ve geleceğin patatesi olarak görülmektedir. Bu çalışmada; gölevezin yetiştiriciliği, değerlendirilme şekilleri, sağlık açısından önemi belirtilerek, ülkemizdeki üretim ve tüketim miktarını arttırmayı amaçlanmıştır.

Keywords

Gölevez , yetiştiricilik , besin değeri

Taro Cultivationa and Importance (Cocolasia esculenta) in Turkey

Abstract

Located under Aracacea family which includes dragon arum-type plants, taro plant is a vegetable species which is rich in potassium. Taro also known as kulkas has 87 varieties. The plant is one of the stable food sources for inhabitants of Asia, Africa, Central America and Pacific Islands. Demanding very less-shaded and non-shaded areas and constant watering, the plant is cultivated in Alanya and Gazipaşa of Antalya Province, and Bozyazi, Anamur and Silifke of Mersin Province in Turkey. Having high nutrition sources, both leaves and tubers of the plant are consumed. In terms of nutrition content, yield and dietary food source, taro is similar to potatoes, and its tubers contain high starch and fibers. Leaves of the plant is rich in potassium, iron, phosphor, zinc, copper, vitamin B6 and C. The plant contains calcium oxalate in both its tubers and leaves; therefore, it should be cooked before consumption. The importance of the taro plant species is appreciated ever than before and its tuber is envisioned as potatoes of the future. This review covers taro cultivation, how to consume, health benefits, and offers to guide those who wants to both cultivate and consume.

Keywords

Taro , Taro cultivation , nutrition value

References

• Agbor-Egbe, T., Rickard, J.E., 1990. Evaluation of the Chemical composition of fresh and stored edible aroids. J. Sci. Food Agric., 53:487-495.
• Anonymous, 1988. Gıda Maddelerinin Muayene ve Analiz Metotları. Gıda Teknolojisi Araştırma Enstitüsü, Bursa.
• Anonymous, 1991. Annual Report 1990-1991. Central Tuber Crops Research Institute, Trivananthapuram, Kerala, India.
• Anonymous, 1996. FAO Quarterly Bulletin of Statistics, 9(3):43, Rome.
• Averre, C.W., 1967. Malanga Culture in Dade County: Problems and Progress Univ. Flor. Sub-Tropical Expt. Sta., Homestead. Mimeograph SUB 67-3.
• Bayraklı, F., 1986. Toprak ve Bitki Analizleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:17, Samsun.
• Bradbury, J.H., 1988. Chemical composition of tropical root crops. ASEAN Food J. 4:3-13.
• Cemeroğlu, B., 1992. Meyve ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yayınları, Ankara.
• De la Pena, R.S., Wang, J.K., 1983. Taro production, research and potentials in Hawaii. In: O’Hair, G. Snyder, L.V. Crowder (Eds.), Taro and Other Aroids for Food, Feed and Fuel, Çent. Trop. Agric., Univ. Florida, Gainesville. 5-11.
• De Vries, C.A., Ferwerda, J.D., Flach, M., 1967. Choice of food crops in relation to actual and potential production in the tropics. Neth. J. Agric. Sci. 15:241-248.
• Didin, M., 1999. Nevşehir-Niğde yöresinde yaygın olarak yetiştirilen bazı patates çeşitlerinin cipse işlenmeye uygunlukları ve depolamanın cips kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Doğan, A., Başoğlu, F., 1985. Yemeklik Bitkisel Yağ Kimyası ve Teknolojisi Uygulama Kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:951, Ankara.
• Fukusima, E., Iwasa, S., Tokumasu, S., Iwasa, M., 1962. Chromosome numbers of the taro varieties cultivated in Japan. Chromosome Inf. Serv. 3:38-39.
• Göhl, B., 1981. Tropical Feeds. Food and Agriculture Organization, Animal Production and Health Series 12,314, Rome.
• Henderson, B.E., Kolonel, L.N., Foster, F., 1982. Cancer in Polynesians. Natl. Cancer Inst. Monogr., 62:73-78.
• İlisulu, K., 1968. Patates ve Ziraatı. Tarım Bakanlığı, Neşriyat Genel Müdürlüğü, D108. Ankara.
• Lind, H.Y., Barrau, M.L., 1946. Ways to use vegetables in Hawaii. Hawaii Agric. Expt. Sta. Bull. 97, Honolulu, Hawaii.
• McCartan, S.A, Staden, J.V., Finnie, J.F., 1996. In vitro propagation of taro (Colocasia esculenta). J. South Afr. Soc. Hort. Sci. 6:1-3.
• Moy, J.H., Shadbolt, N., Stoewsand, G.S., Nakayama, T.O.M., 1979. The acidity factor in taro processing. J. Food Process. Preserv., 3:139-144.
• Nip, W.K., 1990. Taro food products. Proc. Taking Taro into the 1990s: A Taro Conference, Hollyer, J. R., Şato, D.M.S. (Eds.). Research Extension Series, College of Tropical Agriculture and Human Resources, Univ. Hawaii. 114:3-5, USA.
• Ochse, J.J., 1931. Vegetables of the Dutch East Indies. Dept. Agric., Indus. Comm., Neth. E. Indies, Buitenzorg, Java, Indonesia.
• O'Hair, S.K. Snyder, G.H., Morton, J.F., 1982. Wetland taro: A neglected crop for food, feed and fuel. Proc. Flor. State Hort. Soc., 95:367-374.
• O'Hair, S.K, Asokan, M.P., 1986. Edible aroids: botany and horticulture. Hort. Rev. 8:43-99.
• Özkaya, H., Kahveci, B., 1990. Tahıl Ürünleri ve Analiz Yöntemleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayın No:14, Ankara.
• Plank, R.P., 1948. A rational method for grading food quality. Food Technol. 2:241-251.
• Plunknet, D.F., De Fa Pena, R.S., Obrero, F., 1970. Taro (Colocasia esculenta). Field Crop Abst. 23:412-426.
• Purseglove, J.W., 1974. Tropical Crops. Monocotyledons. Longman, London.
• Püskülcü, H., Ükiz, F., 1989. İstatistiğe Giriş. Bilgehan Basımevi, İzmir.
• Rao, M.N., Polacchi, W., 1972. Food consumption table for use in East Asia. Part 2. Amino acid, fatty acid certain B-vitamin and trace element content of some Asian foods. U.S. Dept. Health Educ. Welford (NIH) 75-465. Bethesda, Maryland.
• Smith, A.H., Pearce, N.E., Joseph, J.G., 1985. Major colorectal cancer etiological hypotheses do not explain mortality trends among Māori and Non-Māori New Zealanders. Int. J. Epidemiol. 14:79-85.
• Wang, J.K., Carpenter De la Pena, R.S., 1983. The potential of taro in some South Pacific Islands. Proc. Int. Soc. Trop. Root Crops., 6:109-115.
• Willet, W., 1989. The search for the causes of breast and colon cancer. Nature 338:389-394.