Türkiye Asma Genetik Kaynaklarının Belirlenmesi, Muhafazası ve Tanımlanması Üzerinde Araştırmalar (Milli Koleksiyon Bağı Tesisi)

Year 2016, Volume: 45 Issue: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 525 - 529, 31.03.2016

Tamer Uysal , Yılmaz Boz , Ahmet Semih Yaşasın , Arzu Gündüz , Gürkan Güvenç Avcı , Mehmet Sağlam , Lerzan Öztürk , Turgay Kıran Erhan Solak

Abstract

Ülkemiz bağcılık için en elverişli iklim kuşağı üzerinde bulunmakta olup asmanın anavatanları arasındadır. Bölgede yüzyıllar boyunca süregelen bağcılık faaliyetleri çok sayıda üzüm çeşidinin varlığına yol açmıştır. Zamanla bazı yöreler kendine özgün çeşitleri ve yetiştirme tarzı ile geleneksel bağcılık yöreleri olarak şekillenmişlerdir. Ülkemiz olağanüstü bir bitkisel çeşitliliğe sahip olup çok zengin doğal bitki kaynakları açısından önem taşımaktadır. Son zamanlarda kayda değer çok önemli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen bu zenginlik büyük bir tehdit altındadır. Tarım ve Ormancılık, sanayileşme, su kaynaklarının kullanımı gibi uygulamalar doğal habitatlar üzerinde baskı oluşturmaktadır. Asmanın Türkiye'nin hemen her yerinde yetiştiği düşünülürse çok zengin ve değişik özelliklere sahip yerel çeşit/tip olarak genetik kaynağa sahiptir. Bu çeşit/tiplerin tespit edilmesi, muhafazası, tanımlanması ve genetik materyal olarak özellikle ıslah çalışmaları olmak üzere uygulamaya konulması büyük bir öneme haizdir. Bu amaçla değişik bölgelerde bulunan ve tehdit altında olan bitki gruplarından asmanın yetişme alanlarının belirlenmesi, toplanması ve muhafazası sağlanmaktadır. Mevcut olan asma genetik koleksiyonunun yanında yeni asma genotipleri tespit edilerek bu koleksiyona dahil edilmektedir.

Keywords

Asma , üzüm çeşidi ve tipi , genetik kaynak , milli koleksiyon bağı

The Researches on Determination, Preservation and Description of Vine Genetic Resources of Turkey (National Collection Vineyard)

Abstract

Turkey has convenient climatical and geographic conditions for viticulture and is the considered as one of them other land place for most of Vitis species. Viticultural activities had been carried out in this geography for thousands of years and some regions had improved particular growing techniques for traditional types of Vitis. Many kinds of grape varieties had been determined according to the results of viticultural activities. Turkey is among the most important places in the world having extraordinary botanical variations and sources. Many worthy researches had been carried out creating important risk on this natural affluence. Agricultural activities, industrialization and utilization of water sources is leading on the suppression of natural habitat. Considered as Vitis vinifera L. grown almost everywhere, Turkey has an extraordinary local variety source resource. That must be determined, conserved and identified. In this project these unknown varieties will be evaluated, collected and conserved. These newly identified varieties are transferred and maintained on existing vine genetic collection.

Keywords

Vine , grape variety and type , genetic resource , national collection vineyard

References

• Benjak, A., Ercişli, S., Vokurka, A., Maletic, E., Pejic, I., 2005. Genetic relationships among grapevine cultivars native to Croatia, Greece and Turkey. Vitis 44(2):73-77.
• Ercişli, S., Orhan, E., Hızarcı, Y., Yıldırım, N., Ağar, 2008. Genetic diversity in grapevine germplasm resources in the Çoruh valley revealed by RAPD markers. Biochem Genet 46:590-597.
• Gazioğlu Şensoy, R.İ., Balta, F., 2011. Van yöresine ait bazı yerli asma formlarının tespiti ve RAPD markörleriyle tanımlanması. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1(3):41-56.
• Gülcü, M., Taşeri, L., Boz, Y., Dağlıoğlu, F., Yayla, F., Akman, B., 2010. Bazı üzüm çeşitlerinin üzüm suyuna uygunluk derecelerinin belirlenmesi. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 58s, Genel Yayın No:195.
• Hızarcı, Y., 2010. Yusufeli ilçesinde yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin tanımlanması ve çeşitler arasındaki genetik farklılığının SSR markörlerle tespiti. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Hızarcı, Y., Ercişli, S., Yüksel, C., Ergül, A., 2012. Genetic characterization and relatedness among autochthonous grapevine cultivars from Northeast Turkey by Simple Sequence Repeats (SSR). J. App. Bot. and Food Quality 85:224-228.
• Yayla, F., 2002. Milli Koleksiyon Bağındaki üzüm çeşitlerinin şaraplık özelliklerinin araştırılması. Türkiye 5. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu, 5-9 Ekim, Nevşehir, 541-550.