Kuru Koşullarda Antepfıstıklarında Değişik Sıra Üzeri Mesafeli Dikimlerde, Gelişme, Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin İncelenmesi

Year 2000, Volume: 29 Issue: 1-2, 3 - 12, 31.12.2000

Halit Seyfettin Atlı Selim Arpacı Hüseyin Tekin Necip Uygur

Abstract

Deneme, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsünün Sazgın işletmesinde 1975-1996 yıllarında, kuru koşullarda yürütülmüştür. Deneme desenine uygun olarak Pistacia vera L. yozları, 4×8 m, 6×8 m ve 8×8 m aralıklarla dikilmişlerdir. Aşı kalınlığına gelen Pistacia vera L. yozları üzerine 1979-1980 yıllarında Siirt, Ohadi ve Uzun çeşitleri ile tozlayıcı erkek tipler aşılanmıştır. Aşılamadan sonra çeşitler verime yatıncaya kadar yapılan ölçümlerde vejetatif gelişme değerleri yönünden yapılan ölçümlerde dikim aralıkları arasında farklılık çıkmamıştır. Siirt ve Ohadi çeşitleri dikim aralıklarına bağlı kalmadan Uzun çeşidinden 3 yıl daha erken meyve vermeye başlamıştır. Toplam verim ve son üç yıllık verim değerleri yönünden Siirt çeşidi Ohadi ve Uzun çeşidinden daha verimli bulunmuştur. Bütün çeşitler ağaç başına verim yönünden 8×8 m dikim aralığında, dekara verim yönünden 4×8 m dikim aralığında daha fazla verim vermişlerdir. Denemede 8×8 m dikim aralığındaki ağaçlarda taç gelişimi diğer dikim aralıklarına göre daha fazla bulunmuştur. Gövde çevresi yönünden 8×8 m dikim aralığı, çeşitlerden ise Uzun ve Siirt çeşitleri Ohadi çeşidine göre daha fazla gelişme göstermişlerdir. Kalite değerlerinden 100 dane ağırlığı ve çıtlatma oranı yönünden yapılan değerlendirmelerde dikim aralıklarına bağlı kalmadan Siirt ve Ohadi çeşitleri Uzun çeşidine göre daha iyi değer vermişlerdir. Dikim aralıkları çeşitlerin kalite değerlerini önemli oranda etkilememişlerdir.

Keywords

Kuru Koşullar , Antepfıstığı , Gelişme , Verim , Kalite

Effect Of Planting Distance On Tree Growth, Yield And Some Nut Quality Properties Of The Pistachio Trees Grown In Arid Conditions

Abstract

This study was carried out between 1975-1996 to determine the proper in-row spacings for pistachios under arid conditions in Gaziantep. Pistacia vera L. was planted at spacings of 4×8 m, 6×8 m and 8×8 m. In 1979 and 1980 they were grafted with Uzun, Siirt and Ohadi cultivars. The first intermediate report was given in 1986. According to this report there were no differences between cultivars and in-row spacings on vegetative growing. The second intermediate report was given in 1994. At this report, Siirt and Ohadi cultivars came into fruiting three years earlier than the Uzun cultivar. Siirt and Ohadi cultivars gave larger fruit than Uzun cultivar on total production. In all cultivars according yield per tree 8×8 m spacing produced larger than the other spaces. In yield per decar among in-row spacing 4×8 m produced higher yield than the others. When one considers the tree number per decar and canopy volume per decar the highest is the 8×8 m spacing. The measurements conducted to determine the effects of in-row spacings on the tree development showed significant differences among the cultivars at different spacings in respect the tree volumes and stem circumferences 14-years after planting. The 8×8 m spacing showed bigger stem circumference than the others spacing. Uzun and Siirt cultivars grew larger than Ohadi cultivar. In order to compare the cultivars, 100 nuts weight and splitting percentages were determined. Siirt and Ohadi cultivars had higher values than the Uzun cultivar. This difference is attributable to the varietal characteristics of these cultivars.

Keywords

Dry Conditions , Pistachio , Development , Yield , Quality

References

• Ak, B.E., N. Kaşka, 1992. Antepfıstığı Yetiştiriciliğinde Sık Dikimin Verime Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, İzmir. 1:263-266.
• Ak, B.E., N. Kaşka, Y. Nikpeyma, 1992. Pistacia vera Türlerinin Farklı Ortamlardaki Büyümeleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 1. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, İzmir, 1:99-103.
• Akkök, F., R. Karaca, 1994. Uzun, Siirt, Ohadi Çeşitlerinin Entansif Şartlarda Gelişme Verim ve Rantabilitelerinin Belirlenmesi (Sonuç Raporu). Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü.
• Arpacı, S., F. Akkök, H. Tekin, 1995. Sulu ve Kuru Koşullarda Yetiştirilen Antepfıstıklarında Gelişme ve Verim Değişimlerinin İncelenmesi. Türkiye 2. Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana, 1:429-433.
• Arpacı, S., H.S. Atlı, 1994. Kuru Koşullarda Antepfıstıkları İçin Değişik Sıra Üzeri Mesafeli Dikimlerde Gelişme, Verim ve Bazı Kalite Değerlerinin Belirlenmesi. 1. Uluslararası Antepfıstığı Sempozyumu, Adana.
• Ferguson, L., R.H. Beede, L. Maranto, 1989. Mechanical Hedging Does Not Degrease Yield or Alternate Bearing of Pistachio. Univ. of California 9240 S. Riverbend Avenue, Parlier, CA.
• Kallsen, C., G.S. Sibbett, C. Fanucchi, 1995. Planning and Designing the Orchard. Pistachio Production. California Univ. USA.
• Maranto, J., C.J. Crane, 1982. Pistachio Production. Cooperative Extension, Univ. of Calf. Oakland. California.
• Öz, F., M. Burak, M. Büyükyılmaz, İ.S. Özelkök, M.E. Ergun, 1994. Elma Sık Dikim Denemesi. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Dökenler). Adana.
• Tekin, H., N. Güzel, 1992. Gaziantep Yöresinde Topraktan ve Yapraktan Yapılan Farklı Gübre Uygulamalarının Antepfıstığının Yaprak Bileşimi, Gelişme, Verim ve Ürün Kalitesine Etkilerinin Araştırılması. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Gaziantep.
• Tekin, H., S. Arpacı, H.S. Atlı, R. Karaca, C. Mart, K. Turan, 1995. Antepfıstığı Yetiştirme Tekniği. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü, Giresun.