Kızılcıklarda (Cornus mas L.) Önemli Bazı Pomolojik Parametreler Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi

Year 1999, Volume: 28 Issue: 1-2, 41 - 48, 31.12.1999

Turan Karadeniz

Abstract

Bu çalışmada, 1995-1997 yıllarında, Görele’de (Giresun) yürütülen kızılcık seleksiyon çalışması sonucunda elde edilen iki yıllık veriler kullanılarak, pomolojik parametreler arasındaki ilişkiler path analizi metoduyla belirlenmeye çalışılmıştır. Kızılcık seleksiyonunda önemli parametreler olan meyve ağırlığı (MA), meyve eni (ME), et ağırlığı (EA), çekirdek ağırlığı (ÇA), et/çekirdek oranı (EÇ), suda çözünebilir kuru madde oranı (SÇKM), asittik (AS) ve et kalınlığı (EK) gibi özelliklere path analizi uygulanmıştır. Çalışmada, MA, ÇA, EA, EÇ, SÇKM ye EK bağımlı değişken olarak ele alınmış ve bu parametrelerin birbirlerine olan direkt ve dolaylı etkileri ile yine bu parametrelere ME, MB, pH ve AS’in direkt ve dolaylı etkileri belirlenmiştir. Değerlendirmeler sonucunda, MA bağımlı değişkenine en fazla direkt etkilerin EA, ME, MB ve EK, ÇA bağımlı değişkenine EA, EA bağımlı değişkenine EÇ ve ÇA, EÇ bağımlı değişkenine EA ve ÇA, SÇKM bağımlı değişkenine MB, EA ve pH ve EK bağımlı değişkenine de ME değişkeni üzerinden olduğu saptanmıştır.

Keywords

Kızılcık , Cornus mas L. , Pomolojik Parametreler

Determination of Interrelationships Among Some Important Parameters by Path Analyze in Cornelian Cherry (Cornus mas L.) Types

Abstract

In this study, it was investigated relationships among pomological parameters, in 1995 and 1997 years in Görele (Giresun). The important selection parameters which are fruit weight, fruit width, flesh weight, stone weight, flesh/stone ratio, total soluble solids, acids and flesh width were analyzed by path analysis method. Fruit weight, stone weight, flesh weight, flesh / stone ratio, total soluble solids and flesh weight were considered to be independent variable, and direct and indirect effects between these parameters. Also, it was determined between these parameters and fruit width, fruit length, pH and acids direct and indirect effects. In results, the maximum direct effects on fruit weight were due to flesh weight, fruit width, fruit length and flesh width, on stone weight was due to flesh weight, to flesh weight were due to flesh / stone ratio and stone weight, on flesh/stone were due to flesh weight and stone weight, on total soluble solids were due to fruit length, flesh weight and pH, on flesh weight was due to fruit width.

Keywords

Cranberry , Cornus mas L. , Pomological Parameters

References

• Bostan, S.Z., 1995. Tombul ve Kalınkara Fındık Çeşitlerinde Önemli Meyve Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Path Analizi ile Belirlenmesi. Bahçe 24(1-2):53-60.
• Bostan, S.Z., 1997. Tombul, Palaz ve Sivri Fındık Çeşitlerinde Çotanaktaki Meyve Sayısı ile Diğer Bazı Özellikler Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7:23-27.
• Düzgüneş, O., T. Kesici, O. Kavuncu, F. Gürbüz, 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:1021, Ders Kitabı:285, 381s.
• Karaçalı, İ., 1990. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazara Hazırlanması. Ege Üniversitesi, Yayın No:494, 413s.
• Karadeniz, T., 1995. Görele (Giresun)’de Yetişen Kızılcıkların (Comus mas L.) Seleksiyonu Üzerine Bir Araştırma. Bahçe 24(1-2):36-44.
• Karadeniz, T., F. Balta, R. Cangi, M. Nas, 1995. Van Yöresinde Yetiştirilen Elma ve Armut Çeşitlerinde Derim Zamanında Belirlenen Bazı Olgunluk Parametreleri Arasındaki İlişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5(2):89-103.
• Kavuncu, O., C.Y. Çiftçi, A.S. Tekeli, 1985. Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Ekotiplerinde Verimle Çeşitli Verim Öğeleri Arasındaki Sebep-Sonuç İlişkilerinin Path Analizi ile Araştırılması. Doğa Bilim Dergisi D2 9(2):231-234.
• Oğuz, H.İ., S.Z. Bostan, R. Cangi, 1997. Badem (Prunus amygdalus L.) Seleksiyonunda Esas Alınan Önemli Meyve Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Path Analizi ile Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7:37-40.
• Okut, H., H. Orhan, 1993. Path Analizi ve Korelasyon Katsayısı. 1. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İzmir, 209-215.
• Okut, H., Y. Akça, 1995. Causal Relations Between Nut Weight, Kernel Weight and Kernel Rations with Certain Important Fruit Characteristics with Path Analysis. Doğa Türk Tarım ve Orman Dergisi 19:201-205.
• Pırlak, L., M. Güleryüz, 1997. Seleksiyon Yoluyla Seçilen Kızılcık (Comus mas L.) Tiplerin Bazı Özellikleri Arasındaki İliş kilerin Path Analizi ile Saptanması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1):74-82.
• Singh, R.K., B.D. Chaudhary, 1979. Biometrical Methods in Quantitative Genetic Analysis. Kafyoni Publishers New Delhi, India, pp:70-79.
• Şen, S.M., 1980. Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Cevizlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doçentlik Tezi). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum, 140s.
• Şen, S.M., 1983-a. Cevizlerde Meyve Boyutları ile Bazı Meyve Kalite Faktörleri Arasındaki İlişkiler. Bahçe 12(2):41-52.
• Şen, S.M., 1983-b. Cevizlerde Önemli Meyve Kalite Faktörleri Arasındaki İlişkiler. Meyve Ağırlığı ile Kabuk Kalınlığı ve Kabuk Kırılması Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14(1-2):17-28.
• Şen, S.M., 1984. Cevizlerde Meyve İç Ağırlıkları ile Meyve Kalite Faktörleri Arasındaki İlişkiler. Doğa Bilim Dergisi D2 8(3):306-310.
• Şen, S.M., 1985. Cevizlerde Kabuk Kalınlığı, Kabuk Kırılma Direnci, Kabukta Yapışma ve Kabuk Dikine Kırılma Direnci ile Bazı Meyve Kalite Faktörleri Ansındaki ilişkiler. Doğa Bilim Dergisi D2 9(1):10-24.
• Yıldız, K., Ö. Kalkışım, Y. Akça, 1995. Kızılcıklarda Ölçülen Bazı Morfolojik ve Pomolojik Özellikler Arasındaki Sebep Sonuç İlişkilerinin Path Analizi ile Değerlendirilmesi. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana, 1(Meyve):268-272.