Balçova, Gümüldür ve Bornova Bölgelerinde "Satsuma" Mandarininin Pomolojik Özellikleri Üzerinde Karşılaştırmalı Araştırmalar

Year 1972, Volume: 5 Issue: 3-4, 7 - 24, 31.12.1972

Mehmet Dokuzoğuz İsmail Karaçalı

Abstract

Ege Bölgesinde Satsuma mandarini yetiştiriciliğinin son senelerde, bölgenin hemen her kesiminde hızla yayılmaya başlaması, ekolojik şartların kalite özellikleri üzerine etkisini önemli bir sorun haline getirmiş bulunmaktadır. Bu çalışma Balçova, Gümüldür ve Bornova üretim bölgelerinde Satsuma mandarinin pomolojik özelliklerinin mukayeseli olarak tespitine ve değerlendirilmesine imkân vermek amacıyla yapılmış bulunmaktadır.
Genel olarak Bornova ve Gümüldür bölgelerinde yaprak büyüklüğü eşit bulunmuş, ancak Bornova’da yaprakların en/boy indeksi küçük, sapları kısa; Gümüldür’de ise yaprak ayası ince ve sap uzun bulunmuştur. Sonradan bor zararının tespit edildiği Balçova’dan alman yapraklar küçük ve kalın, sapları ise incedir.
Gümüldür meyvelerinde çap, Bornova’da ise eksen büyük bulunmuş, böylece çap/eksen indeksinin Gümüldür’de yüksek, Bornova’da düşük olduğu tespit edilmiştir. Şekil 5’te Gümüldür meyvelerinin basık, Bornova meyvelerinin ise yuvarlak olduğu görülmektedir. Balçova meyveleri ise ikisi arasında bir şekil göstermektedirler.
Meyve ağırlığı yönünden bölgeler arasında bir fark görülmemiştir. Bornova meyvelerinde kabuk daha kalın ve yüzde kabuk miktarı yüksek, yüzde et oranı düşüktür. Gümüldür meyveleri bunun aksine bir durum göstermekte ve yüzde et miktarı üç bölge içinde en yüksek bulunmaktadır. Kabuk ve et oranı yönünden Balçova meyveleri diğer iki bölge meyveleri arasında yer almıştır.
Yüzde Meyve suyu miktarı da bölgelere göre değişmektedir. Gümüldür meyvelerinde, diğer bölge meyvelerinden daha yüksektir. Suda eriyen kuru maddeler ve asit miktarları düşük olmakla beraber, suda eriyen kuru maddeler/asit oranı bu bölgede en yüksek bulunmuştur. Yüzde meyve suyu, suda eriyen kuru maddeler ve asit miktarları ile suda eriyen kuru maddeler/asit oranı Balçova ve Bornova meyvelerinde fark göstermemiştir.

Keywords

Satsuma , Mandarin , Ege Bölgesi

Comparative Studies of the Pomological Characteristics of “Satsumas” in Balçova, Gümüldür and Bornova

Abstract

Satsuma growing has been spreading rapidly in many districts of the Aegean Region. This creates the question of quality affected by different ecological conditions. This work gives some possibility for comparing pomological characters of fruits collected in three localities. Balçova, Gümüldür and Bornova. Fruit diameter is higher in Gümüldür while height of fruit is bigger in Bornova. So, diameter/height index is greater in Gümüldür. As a result, fruit shape is oblate in Gümüldür and globose (=spheroid) in Bornova (Figure 5); Balçova fruits show medium shape in between. Almost no difference has been found in fruit weight. Percentage of rind is highest in Bornova, lowest in Gümüldür and medium in Balçova. Juice percentage is also different in three regions. Highest juice has been obtained in fruits from Gümüldür. Soluble solids and acid content of the juice are low in Gümüldür; but soluble solids/acid ratio is highest. For these characters there has not been marked differences between fruits obtained from Balçova and Bornova.

Keywords

Satsumas , Aegean Region

References

• Dassler, E., 1957. Warenkunde Für den Fruchlhandel. Paul Parey.
• Diemair, W., 1963. Laboratoriums buch für Lebensmittelchemiker.
• Dokuzoğuz, M., 1969. Ege Bölgesinde Satsuma Mandarini Yetiştiriciliği ve Bazı Sorunlar. Milli Prodüktivite Merkezi Semineri, 3-7 Kasım 1969.
• Düzgüneş, O., 1963. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik Prensip ve Metotları. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Hume, H. H., 1966. Turunçgil Meyveleri Çev.: S. Özbek A.Ü. Basımevi.
• Köşker, Ö., 1955. Antalya ve Dörtyol Narenciye Meyvelerinin Terkip ve Bilhassa Vitamin C Miktarları Üzerinde Araştırmalar. Ziraat Dergisi 135-136: 11-17.
• Özbek, S., 1950. Önemli Meyve Türlerimizde İstihsalin Standardizasyonu ve Standard Çeşitlerin Meyve Vasıfları Üzerinde Araştırmalar. A.Ü. Basımevi
• Özsan, B., 1967. Türkiye’de Turunçgil Ziraatı. Tarım Bakanlığı D-111. Dizerkonca Matbaası İstanbul.
• Özsan M., 1961. Bazı Önemli Portakal, Mandarin, Limon ve Altıntop Çeşitleri Üzerinde Biyolojik ve Sitolojik Çalışmalar. A.Ü.Z.F. Yayınları, 175.
• Yazıcıoğlu, T., 1958: Turunçgil Meyvelerimizin Terkipleri Üzerinde Bazı Araştırmalar. A.Ü.Z.F. Yıllığı, Fasikül 3: 122 139.
• Turunçgil Standartları, 1963: Türk Standartları Enstitüsü Baskı 3. Ankara.