Ceviz Bahçelerinde Elma İçkurdu [(Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun Mücadelesinde Gün–Derece Modelinin Uyarlanması

Year 2017, Volume: 46 Issue: (Özel Sayı 2) 3. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 21 - 27, 31.12.2017

Naim Öztürk Adalet Hazır Mehmet Sütyemez

Abstract

Bu çalışma, 2012–2013 yıllarında Kahramanmaraş ili Merkez ilçeye bağlı Dereköy’de yürütülmüştür. Çalışmada; ülkemiz elma bahçelerinde Elma içkurdu [Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae)] mücadelesinde kullanılan mevcut gün–derece modelinin ceviz bahçelerindeki uygulanabilirliliği araştırılmıştır. Bu amaçla fenolojik dönem, eşeysel çekici tuzak, etkili sıcaklıklar toplamı (EST), yumurta açılım zamanı ve meyve kontrolü kriterlerinden yararlanılanılmıştır. Cydia pomonella’nın ilk ergin çıkışını saptamak için tuzaklar, ilk yıl 16 Nisan (EST; 81.4 g.d.) ve ikinci yıl 8 Nisan (80.1 g.d.) tarihlerinde bahçeye asılmıştır. İlk ergin çıkışı her iki yılda da 29 Nisan tarihinde olurken, bu tarihlerdeki EST değerleri; 151.5 ve 161.9 g.d. olarak hesaplanmıştır. Cydia pomonella’nın üç dölüne ait yumurta açılım zamanları ve bu dönemlere denk gelen EST değerleri ise; birinci yıl 20 Mayıs (154.5 g.d.), 7 Temmuz (763.2 g.d.), 4 Ağustos (1271.1 g.d.) ve ikinci yılda 18 Mayıs (159.8 g.d.), 7 Temmuz (769.7 g.d.) ile 8 Ağustos (1283.3 g.d.) tarihlerinde gerçekleşmiştir. Etkili sıcaklıklar toplamı değerlerine göre uygulanan kimyasal mücadelenin sonucunda, 2012 yılında deneme bahçesi için %2.2 kurtlanma tespit edilirlken, ilaçsız kontrolde bu oran %21.8 olmuştur. Meyvedeki kurtlanma oranı 2013 yılında ise %1.8 ile 20.1 olarak saptanmıştır. Çalışma sonucunda belirlenen EST değerlerinin, elmada uygulanan mevcut modelin EST değerlerine çok yakın değerler olduğu ve ceviz bahçelerinde de başarıyla kullanılabileceği ortaya koymuştur.

Keywords

Ceviz , Cydia pomonella L. , gün–derece modeli

Studies on the Development of Degree–Day Model for Control of the Codling Moth [(Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: Tortricidae)] in Walnut Orchards

Abstract

This study was conducted in Dereköy village of center town / Kahramanmaraş province in 2012–2013. In the study, the availability of degree–day (DD) model used for the management of Codling moth [Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae)] in apple orchards was tested in a walnut orchard. In order to apply the degree–day model, the criteria like phenology, sex pheromone trap values, effective temperature sums (ETS), hatching time of eggs and monitoring of fruits were used. To determine initiation of Cydia pomonella adult flight, traps were placed in the walnut orchard on 16ᵗʰ of April (81.4 DD) in the first year and 8ᵗʰ of April (80.1 DD) in the second year. The first adults were catched on 29ᵗʰ of April in both years. Effective temperature sums were calculated as 151.5 and 161.9 DD respectively. The ETS corresponds to the egg hatch of three generations were 20ᵗʰ of May (154.5 DD), 7ᵗʰ of July (763.2 DD), 4ᵗʰ of August (1271.1 DD) and 18ᵗʰ of May (159.8 DD), 7ᵗʰ of July (769.7 DD), 8ᵗʰ of August (1283.3 DD) in the first and second years respectively. As a result of the chemical treatment applied according to ETS values, the infested fruit rate was 2.2% in the trial area in 2012. This rate was 21.8% in the untreated control area. In 2013, infested fruit rates were 1.8 and 20.1% in trial and control plots respectively. It is determined that the ETS calculated at the study are quite similiar to the ETS used in the model of apple and are available to use in walnut orchards successfully.

Keywords

Walnut , Cydia pomonella L. , degree–day model

References

• Anonymous, 1999. Pheromones (Codling moth; Cydia pomonella L.). Shin Etsu, Shin–Etsu Chem. Co., Ltd., Tokyo, Japan, 29 p.
• Anonymous, 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, Cilt: 4, 388 s.
• Anonymous, 2012-a. Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metotları (Meyve Zararlıları). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 133s.
• Anonymous, 2012-b. Walnut, Codling Moth (Cydia pomonella L.). Unv. of California Agric. and Natural Resources UC IPM Online Statewide Integrated Pest Management Program. (www.ipm.ucdavis.edu) (Erişim Tarihi: 31.12.2012).
• Anonymous, 2012-c. Back to HYPP Zoology Home Page: Codling Moth, Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae) Life Cycle. HYPPZ on line: Species, Pests, Glossaryu, Crops. (http://www.inra.fr) (Erişim Tarihi: 31.12.2012).
• Anonymous, 2014. Cevizde Üretim Artışı Talebi Karşılamadı. (http://www.tzob.org.tr) (Erişim Tarihi: 25.12.2015).
• Angeli, G., F. Rama, D. Forti, L. Monta and S. Bellinazzo, 1999. Control of Cydia pomonella L. in Walnuts by Mating Disruption. IOBC wprs Bulletin 22(9):83–90.
• Bodenheimer, F.S., 1958. Türkiye’de Ziraate ve Ağaçlara Zararlı Olan Böcekler ve Bunlarla Savaş Hakkında Bir Etüt. Bayur Matbaası, Ankara, 347 s.
• Canıhoş, E., N. Öztürk, M. Sütyemez, D.S. Toker ve A. Hazır, 2014. Ceviz. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Grubu Yayını, 69 s.
• Çevik, T., 1996. Orta Anadolu Bölgesi Ceviz Ağaçlarında Zararlı ve Faydalı Faunanın Tespiti Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 36(1–2):55–72.
• Dindar, İ., 1995. Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae)’nın Cevizdeki Biyoekolojisi ve Zararı Üzerinde Araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstisüsü, 53s.
• Göktürk, T., 2001. Artvin’de Ceviz Ağaçlarında Zarar Yapan Böcekler. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 5–8 Eylül, Tokat, 240–248.
• Güçlü, Ş., R. Hayat ve H. Özbek, 1995. Erzurum ve Çevre İllerinde Ceviz (Juglans regia L.)’de Bulunan Fitofag Böcek Türlerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar. Türk Entomol. Dergisi 19(2):137–145.
• İren, Z., 1958. Ankara’da Carpocapsa pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae)’nın Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. Ziraat Vekâleti Ankara Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara, 56 s.
• Kovancı, B., N.S. Gençer, M. Kaya ve B. Akbudak, 2000. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Elma Bahçesinde Elma İçkurdu, Cydia pomonella L. (Lep.: Tortricidae)’nın Ergin Popülasyon Değişimi Üzerinde Araştırmalar. Tarım Bilimleri Dergisi 6(3):85–90.
• Öztürk, N., A. Hazır ve M.R. Ulusoy, 2010. Mut (Mersin) İlçesinde Kayısıda Zarar Yapan Şeftali güvesi, Anarsia lineatella Zeller, 1839 (Lep.: Gelechiidae)’ya Karşı Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Etkinliği. Türk. Entomol. Dergisi 34(3):337–350.
• Pitcairn, M.J., F.G. Zalom and R.E. Rice, 1992. Degree–Day Forecasting of Generation Time of Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae) Populations in California. Enviromental Entomology 21(3):441–446.
• Yavuz, G., 2012. Sert Kabuklu Meyveler, Ceviz. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tepge Bakış, 14(5):4.
• Zeki, C., 1996. Organization and Operation of Forecasting and Warning Systems Against Pests in Turkey. EPPO Bulletin 26(3-4):587-593.
• Zeki, C. ve A. Özdem, 2013. Ceviz Bahçelerinde Elma İçkurdu [(Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nun Mücadelesinde Tahmin ve Uyarı Sisteminin Oluşturulmasına Yönelik Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni 53(3):127–140.