Yalova Koşullarında Yetiştirilen Bazı Ceviz Çeşitlerinin Agromorfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Year 2018, Volume: 47 Issue: (Özel Sayı 2) 1. Uluslararası Tarım Kongresi, 35 - 44, 26.12.2018

Erdal Orman , Özlem Utku , Akgül Taş , Selma Berk Koray Özrenk , İhsan Canan , Muttalip Gündoğdu

Abstract

Bu çalışma, 2015 ve 2016 yıllarında Yalova ilinin ekolojik şartlarında yetişen 29 ceviz çeşidinin morfolojik, pomolojik ve fenolojik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Belirlenen ceviz çeşitlerinin pomolojik özelliklerinden kabuklu meyve ağırlığı ve iç meyve ağırlığı sırasıyla 21.70-8.07 g (Kaplan/86-Oğuzlar/77), 8.74-4.84 g (Kaplan/86-MRŞ-12) arasında saptanmıştır. Çeşitlerin meyve boyu, sırasıyla 8.71-3.20 mm (Kaplan/86-Oğuzlar/77) aralığında tespit edilmiştir. Çeşitlerin meyve eni ölçüldüğünde 5.56-2.79 mm (Kaplan/86-Oğuzlar/77) arasında olduğu, çeşitlere ait kabuk kalınlığı incelediğinde ise 2.03-1.21 mm (MRŞ-18-MRŞ-12) aralığında çeşitlere göre ve yıllar arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Aynı çalışmada erkek çiçek toz verme zamanının 2015 yılında 8 Nisan-15 Mayıs, 2016 yılında 9 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında olduğu saptanmıştır. Dişi çiçek reseptiv olma zamanı 2015 yılında 12 Nisan-21 Mayıs, 2016 yılında 10 Nisan-23 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Bir yıllık sürgünlerin rengi çeşitlere göre değişiklik göstermektedir ancak büyük çoğunlukla yeşilimsi kahverengi olarak gözlemlenmiştir. Meyve olgunlaşma zamanı çeşitlere göre farklılık göstermiştir ve en erken Ağustosun 4. haftası ile Kaplan/86 çeşidi olarak belirlenmiştir. Yaprak döküm tarihi çeşitlere ve yıllara göre değişmekte olduğu ve Kasımın ikinci haftası ile Aralık ayının son haftası arasında değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir.

Keywords

Ceviz , Yalova , morfoloji , pomoloji , fenoloji

Determination of Agromorphological Characteristics of Some Walnut Varieties Grown in Yalova Conditions

Abstract

This study was conducted to determine the morphological, pomological and phenological characteristics of 29 walnut cultivars grown in the ecological conditions of Yalova in 2015 and 2016. Nut weight and kernel weight were determined as 21.70-8.07 g (Kaplan/86-Oğuzlar/77) and 8.74-4.84 g (Kaplan/86-Mrş-12), respectively, among the determined walnut varieties. The nut sizes of the varieties were determined in the range of 8.71-3.20 mm (Kaplan/86-Oğuzlar/77) respectively. The nut width of the varieties was measured between 5.56-2.76 mm (Kaplan/86-Oğuzlar/77). The crustal thickness of the varieties was found to vary between 2.03-1.21 mm (Mrş-18/Mrş-12). In the same study, it was determined that the timing of male flower dusting is between 8 April-15 May 2015 and 9 April-17 May 2016. The female flower receptive time was from April 12 to May 21, 2015, and from April 10 to May 23, 2016. The color of one year old shoots varies according to varieties, but the majority is observed as greenish brown. The fruit ripening time varied according to the cultivars and was determined as Kaplan/86 variety at the 4. week of August at the earliest. It has been determined that the date of leafing varies according to the varieties and years and varies between the second week of November and the last week of December.

Keywords

Walnut , Yalova , morphology , pomology , phenology

References

• Akça, Y., 1993. Gürün cevizlerinin (Juglans regis L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar (Basılmamış Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Akça, Y. ve Yıldız, K., 1995. Cevizlerde (Juglans regia L.) tekrarlanma dereceleri ve tekrarlanma derecesinin seleksiyon ıslahındaki önemi. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim, Adana, 1:458-460.
• Akça, Y. ve Ayhan, C., 1996. Adilcevaz ceviz popülasyonu içinde genetik değişkenlik ve üstün nitelikli ceviz tiplerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, 10-11 Ocak, Samsun, s:379-388.
• Akça, Y. and Şen, S.M., 1999. A study on the genetic variability and selection of superior walnut (Juglans regia L.) trees within seedling population around of Van Lake. 4. International Walnut Symposium, September 12-16, 1999 Bordeaux, France, Acta Hort.: 544:119-124.
• Anonymous, 1994. Descriptors for walnut (Juglans spp.). International Plant Genetic Resources Institute, IPGRI, ISBN 92-9043-211-X, Rome, Italy.
• Anonymous, 1999. Guidelines for the conduct of tests for distinctness, uniformity and stability. International Union for the Protection of New Varieties of Plants (UPOV), Geneva.
• Aslansoy, B., 2012. Sultandağı (Afyon) yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Asma, B.M., Zengin, Y. ve Öztürk, K., 1999. Malatya bölgesine uygun ceviz çeşitlerinin seçimi. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 14-17 Eylül, Ankara, s:27-30.
• Asma, S.M., 2012. Pomological and phenological characterization of promising walnut (Juglans regia L.) genotypes from Malatya, Turkey. Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 11(4):169-178.
• Bayazit, S., 2000. Hatay yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Antakya.
• Beyhan, O., 1993. Darende cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Van.
• Oğuz, H., 1998. Ermenek yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar (Basılmamış Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s:120.
• Orman, E. ve Hepaksoy, S., 2016. Bazı yerli ceviz genotiplerinin meyve ve ağaç özellikleri. 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Bahçe Dergisi Özel Sayısı, Cilt-1 ISSN:1300-8943, s:668-673.
• Orman, E., Tosun, İ., Fidancı, A. ve Pezikoğlu, F., 2017. Yerli ve yabancı ceviz çeşitlerinin farklı ekolojilere uyumları üretim ve pazarlama sorunlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar (Deneme 2). Bahçe Dergisi Özel Sayı 46:289-294.
• Orman, E., 2018. Bazı yerli ceviz genotiplerinin agromorfolojik ve moleküler olarak tanımlanması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), İzmir.
• Osmanoğlu, A., 1998, Posof (Ardahan) yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Özkan, Y. ve Şen, S.M., 1995, Tokat Merkez ilçe cevizlerinin meyve özellikleri üzerine araştırmalar. Türkiye 2. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim, Adana. s:464-469.
• Ölez, H., 1971. Marmara Bölgesi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar. Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Merkezi (Basılmamış Doktora Tezi) Yalova.
• Ramos, E.D., 1998. Walnut production manual. University of California, Division of Agriculture and Natural Resources. Communication Services Publication. Publication 3373, Oakland, California, U.S.A.
• Seçilmiş, M., 1997. Adıyaman, Şanlıurfa ve Mardin cevizlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Serr, E.F., 1962. Selecting suitable walnut varieties. California Agricultural Experiment Station, Leaf. 144, Davis, California.
• Serr, E.F. and Forde, H.I., 1969. Ten new walnut varieties released. Plant Breed. Abst., Vol:39, No:3312.
• Sütyemez, M. ve Kaşka, N., 2002. Bazı yerli ve yabancı ceviz (Juglans regia L.) çeşitlerinin Kahramanmaraş ekolojisine adaptasyonu. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1):148-158, Kahramanmaraş.
• Şen, S.M., 1980. Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgesi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar (Basılmamış Doçentlik Tezi). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Şen, S.M. and Tekintaş, E.A., 1990. A study on the selection of Adilcevaz walnuts. 8. International Horticultural Congress Abstracts of Contributed Papers, August 27-September 11, 1 Oral, Friencei, 1121.
• Şen, S.M., Tekintas, F.E., 1992. A study on the selection of Adilcevaz walnut. Acta Horticulturae, 317:171-174.
• Tosun, İ. ve Akçay, M.E., 2005. Yerli ve yabancı bazı ceviz çeşitlerinin Yalova ekolojisindeki fenolojik ve pomolojik özellikleri. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, 2. Ulusal Ceviz Sempozyumu Bahçe Dergisi Özel Sayısı, ISSN:1300-8943, s:35-39.
• Tosun, İ., Orman, E. ve Akçay, M.E., 2011. Bazı yabancı bazı ceviz çeşitlerinin Yalova ekolojisindeki performanslarının belirlenmesi. Türkiye 6. Bahçe Bitkileri Kongresi. 4-8 Ekim 2011. Cilt 1 Meyvecilik s:440-443, Şanlıurfa.
• Ünver, H. ve Çelik, M., 2005. Ankara yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, 2. Ulusal Ceviz Sempozyumu Bahçe Dergisi Özel Sayısı, s:83-89.
• FAO, 2017. www.faostat.fao.org (FAO statistical database) (http://apps.fao.org/page/ collections?subset=agriculture) (Erişim:16.07.2017).
• Yaviç, A., 2000. Bahçe Saray yöresi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, F.A, Koyuncu M.A, Koyuncu, F., Yıldırım, A.N. ve Çağatay, Ö., 2005. Yalvaç yöresi (Isparta) ceviz tiplerinin seleksiyon yolu ile ıslahı. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, 2. Ulusal Ceviz Sempozyumu Bahçe Dergisi Özel Sayısı, ISSN:1300-8943, s:63-72.
• Yılmaz, S., 2007. Geç yapraklanan ve yan dallarda yüksek oranda meyve veren yeni ceviz tiplerinin (Juglans regia L.) seleksiyon ıslahı (Doktora Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.