Anadolu Coğrafyasında Geçmişten Günümüze Fındık

Year 2018, Volume: 47 Issue: (Özel Sayı 2) 1. Uluslararası Tarım Kongresi, 317 - 327, 26.12.2018

Haydar Kurt , Sinem Güler

Abstract

Türkiye dünya fındık üretim ve ticaretindeki %70’lik pay ile en büyük üretici konumundadır. Türkiye’yi İtalya, ABD, Gürcistan, Azerbaycan, Çin takip etmektedir. Anadolu coğrafyasında fetih öncesi (1403 yılından beri) fındık ihracatı yapılmaktadır. 1461 yılında Trabzon’un fethinden sonra fındık Osmanlı İmparatorluğu için önemli bir ihraç ürünü haline gelmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında en önemli gelir kaynaklarından birisini oluşturmuştur. Türkiye fındık üretim alanları son yıllarda kontrolsüz bir şekilde artış göstererek 705.000 ha’a çıkmıştır. Ancak üretimde istikrarlı bir artış sağlanamamıştır. Üretim yıldan yıla farklılık göstererek 500.000 ton ile 800.000 ton arasında değişmektedir. Türkiye geçmiş yıllarda dünya fındık üretiminin %80’ini tek başına karşılamıştır. Ancak son yıllarda birçok üretici ülkenin üretim alanlarını artırması, yeni üretici ülkelerin devreye girmesi ve Türkiye’deki üretimin zirai don ve periyodisite gibi olaylardan olumsuz etkilenmesi nedeniyle üretim bazı yıllar %65’lere kadar düşmüştür. Buna rağmen fındık uzun yıllardan beri Türk tarımının lokomotifi olan en önemli tarımsal ürünlerden birisidir. Fındığın Türkiye’nin tarımsal ihracatı içerisindeki payı azalmasına rağmen %10’dan fazladır. Fındık Türkiye için stratejik bir öneme sahiptir. Ancak, bahçelerin çoğu bakımsız ve verimsizdir. Bu durum, yıldan yıla verimde dalgalanmaların yanı sıra piyasada fiyat istikrarsızlığına da zemin hazırlamakta ve alıcı firmaları alternatif arayışlara yöneltmektedir. Bu durumlar göz önüne alınarak, ülkemiz fındık politikaları yeniden gözden geçirilmelidir.

Keywords

Fındık , üretim , verim , ihracat , Osmanlı İmparatorluğu , Türkiye

Hazelnut From Past To Present in The Anatolia Geography

Abstract

Turkey is the biggest producer with a 70 percent share in the world hazelnut production and trade. Italy, USA, Georgia, Azerbaijan, China follows Turkey. In Anatolia, hazelnut export has been made since pre-conquest (1043). After the conquest of Trabzon in 1461, hazelnut became an important export product for the Ottoman Empire. It was one of the most important income sources in the first years of their public. Turkey’s hazelnut production areas have been up to 705,000 ha uncontrolledly in recent years. However, a steady increase in production has not been achieved. Production varies from 500,000 tons to 800,000 tons, varying year by year. In the past year, Turkey carried out 80 percent of the world hazelnut production alone. However, in recent years production has dropped by 65 percent for some years due to the increase of the production areas of many producer countries, the introduction of new producer countries and adverse impact of events such as agricultural frost and periodicity on Turkish hazelnut production. However, hazelnut is one of the most important agricultural products that is locomotive of Turkish agriculture for many years. Although the share in Turkey’s agricultural export is low, it is more than 10 percent. Hazelnut has a strategic importance for Turkey. But most of orchards are neglected and unproductive. This situation leads to price instability in the market and buyers tend to seek alternatives as well as fluctuations in productivity year by year. Taking these into consideration, our country’s hazelnut policies should be re-examined.

Keywords

Hazelnut , production , yield , export , Ottoman Empire , Turkey

References

• Peker, K., 1953. 550 yıllık bir mahsul-fındık 1403-1953. Ege Matbaası, İstanbul.
• Peker, K., 1958. 555. yılında fındık ihracatımız. Becid Basımevi, İstanbul.
• Peker, K., 1960. Theophrastos ve fındık. Becid Basımevi, İstanbul.
• Peker, K., 1961. Fındık iktisadi yürüyüşü, dünü bugünü yarını. Becid Basımevi, İstanbul.
• Peker, K., 1964. Fındığın kooperatifleşmesi, İstanbul.
• Ayfer, M., Uzun, A., Baş, F., 1986. Türk fındık çeşitleri. Karadeniz İhracatçıları Birliği, Giresun.
• Kurt, H., 2004. Fındığın üretim ve pazarlama aşamasındaki sorunları. 3. Milli Fındık Şurası, Giresun.
• Kurt, H., 2014. TAGEM Sert kabuklu meyve araştırmaları çalışma grubu sunusu. (https://w.w.w.tarim.gov.tr)
• Arslantürk, O., 2016. Dünyada fındık üretimi yapılan ülkeler. (https://www.youtube.com)