Aday Domates Çeşitlerinde Verim ve Bazı Morfolojik Özelliklerin Belirlenmesi

Year 2022, Volume: 51 Issue: (Özel Sayı 1) 13. Sebze Tarımı Sempozyumu, 358 - 364, 19.12.2022

İbrahim Çelik , Serkan Aydın , Halim Can Kayıkçi , Abdullah Ünlü

Abstract

Domates dünyada en fazla üretilen ve üzerinde en fazla ıslah çalışması yapılan sebzelerin başında gelir. Domates ıslahının en önemli amacı örtüaltı ve açık alanda verimli ve meyve kalitesi yüksek yeni çeşitlerin geliştirilmesidir. Bu çalışma Enstitü gen havuzunda bulunan kendilenmiş hatlarla yapılan melezleme ile elde edilen 12 aday ve iki ticari çeşit ile 2020 yılında yürütülmüştür. Çalışma tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 10 bitki olacak şekilde kurulmuştur. Fideler sıra arası 0.9 m ve sıra üzeri 0.6 m aralıkla dikilmiştir. Çalışmada verim ile birlikte erkenci verim, ilk meyve tutumundan olgunluğa gün sayısı, bitki başına verim, erkenci verim, bitki başına meyve sayısı, ortalama meyve ağırlığı, meyve eni ve boyu, yaprak eni ve boyu, Briks, ilk çiçek salkımına kadar gövde yüksekliği, boğum arası uzunluk olmak üzere 10 bitkisel özellik incelendi. %50 çiçeklenme 22 ile 31 gün arasında tespit edilirken, en erken olgunlaşma gün sayısı 73 gün olarak bulunmuştur. Aday hibritlerden en erkenci çeşit 14-219 olurken, en düşük erkenci verime 14-92 no.lu aday çeşitte tespit edilmiştir. Bitki başına verim 2315,3 ile 3790 g arasında değişmiştir. Ayrıca meyve eni bakımından 14-216 (95.8 mm), 14-218 (94.6 mm) ve 14-219 (91.6 mm) ilk grubu oluştururken, meyve boyu için 63.7 mm ile 14-191 adayı ilk grupta yer almıştır. Sonuçta bitki başına verim ve verimle bağlantılı morfolojik özellikler yönünden üstün hibritler tespit edilmiştir.

Keywords

Domates , aday hibrit , verim , morfolojik özellik

Determination of Yield and Some Morphological Traits in Candidate Tomato Varieties

Abstract

Tomato is one of the most produced vegetables in the World as well it is one of the most studied vegetables. The one of the most popular topics are improvement of new varieties with both good fruit quality and high yield in the tomato breeding. This study was carried out with 12 hybrid candidates that was obtained from BATEM gene pool and 2 commercial varieties in 2020. The experimental design was a randomized blocks design and the study was carried out in 3 replications with 10 tomato plants in each replication. The intrarow in planting was 0.9 m and the row spacing was 0.6 m. In the study, yield, early yield, number of days from first fruit set to maturity, yield per plant, early yield, number of fruits per plant, average fruit weight, fruit width and length, leaf width and length, Brix, stem height to first inflorescence and internode 10 vegetative features, including length, were observed. 50% flowering was detected between 22 and 31 and the earliest maturation days were determined as 73 days. While 14-219 was the earliest hybrid candidate, the lowest early yield was determined in 14-92 coded candidate variety. Yield per plant varied between 2315,3 and 3790 g. In addition, 14-216 (95.8 mm), 14-218 (94.6 mm) and 14-219 (91.6 mm) form the first group in terms of fruit width, while the 14-191 candidates with 63.7 mm in fruit length are in the first group has taken place. As a result, superior hybrids were identified in terms of yield per plant and many morphological traits associated with yield.

Keywords

Tomato , candidate hybrid , yield , morphological trait

References

• Atherton, J.G., Harris, G.P. 1986. Flowering. In:Atherton J.G., Rudich J. (Eds), The Tomato Crop. A Scientific Basis for Improvement, London, England, pp:167-200.
• Colak, A., Fidan, H., Karacaoğlu, M., Daşgan, H.Y. 2020. The identification of the resistance levels of Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici and Tomato yellow leaf curl viruses in different tomato genotypes through traditional and molecular methods, Applied Ecology and Environmental Research 17(2):2203-2218.
• Chishti, S.A.S., Khan, A.A., Sadia, B., Khan, I.A. 2008. Analysis of combining ability for yield components and quality characters in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). J. Agric. Res. 46(4):325-332.
• Demirtaş, E.I., Arı, N., Özkan, C.F., Öktüren, A.F. 2016. Determination of residual effect of urban solid waste compost on tomato grown under greenhouse condition. Derim 33(1):144-158.
• Doganlar, S., Tanksley, S.D., Mutschler, M.A. 2000. Identification and molecular mapping of loci controlling fruit ripening time in tomato. Theor. Appl. Genet. 100(2):249-255.
• FAO, 2022. https://www.fao.org/faostat/en/#data/qcl (Erişim:10.08.2022).
• Hannan, M.M., Biswas, M.K., Ahmed, M.B., Hossain, M., Rafiul Islam, R. 2007. Combining ability analysis of yield and yield components in tomato (Lycopersicum esculentum Mill.). Turk J. Bot. 31:559-563.
• Georgiev, H. 1991. Heterosis in tomato breeding. In Genetic improvement of tomato (pp:83-98). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Kabas, A., Ersoy, A., Zengin, S., Golukcu, M. 2021. Assessment of quality attributes of hybrids developed from pure lines of cherry and cocktail-type tomatoes. Acta Alimentaria 50(1):65-73.
• Kabaş, A., Zengin, S., Oğuz, A., İlbi, H., Gölükçü, M., Tokgöz, H., Ünlü, A. 2018. Bazı domates hatlarının verim ve kalite özellikleri bakımından genel kombinasyon yeteneklerinin ve heterotik gruplarının belirlenmesi. Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi 1(4):36-46.
• Kasapoğlu, A. 1996. Tohum politikası. Hasad Dergisi, 3:17-21
• North, C. 1979. Plant breeding and genetics in horticulture. Sweetish Horticultural Research Institute Scotland.
• Ozbay, N., Ateş, K. 2015. Evaluation of fresh market tomato cultivars for climatic conditions of Bingöl. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences 2(2):226-236.
• Özdemir, A., Özer, H. 2016. Effect of different doses of fertilizer on yield and quality of organically grown tomato. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11(1):17-26.
• Rodriguez, G.R., Pratta, G.R., Zorzoli, R., Picardi, L.A. 2006. Evaluation of plant and fruit traits in recombinant inbred lines of tomato obtained from a cross between Lycopersicon esculentum and L.pimpinellifolium. Cien. Inv. Agr. 33(2):111-118.
• Saleem, M.Y., Asghar, M., Haq, M.A., Rafique, T., Kamran, A., Khan, A.A. 2009. Genetic analysis to identify suitable parents for hybrid seed production in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Pak. J. Bot. 41(3):1107-1116.
• Şen, F., Uğur, A., Bozokalfa, M.K., Eşiyok, D., Boztok, K. 2004. Bazı sera domates çeşitlerinin verim kalite ve depolama özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41(2):9-17.
• Uzun, S., Demir, Y. 1996. Sıcaklık ve ışığın bitki büyüme, gelişme ve verime etkileri (2. Gelişme). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11:201-212.
• Zengin, S., Kabaş, A., Oğuz, A., Eren, A., Polat, E. 2015. Determining of general combining ability for yield, quality and some other traits of tomato (Solanum lycopersicum L.) inbred lines. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 28(1):1-4.