Political Violence in a Borderland. The Region of Kastoria under Italian Occupation (1941-1943)

Year 2021, Issue: 6, 75 - 99, 30.06.2021

Paolo Fonzi

Abstract

The article investigates the history of the small province of Kastoria, Western Macedonia, during the Italian occupation between 1941 and 1943. The province of Kastoria was inhabited by an ethnically mixed population comprising Greeks, Vlachs and Slavophones. During the occupation the Italian authorities promoted the formation of militias of Slavophones to help quell the resistance. In order to explain the formation of these collaborationist units, the articles first explores the history of the region in the 1920ies and 1930ies. Then it focuses on the occupation years until the Slavophone militias were formed in 1943. It concludes that interethnic violence was neither the necessary outcome of preceding etnic cleavages, nor the result of the Italian policy of divide et impera. Interethnic strifes derived rather from socio-economic dynamics that led to the reemergence of preexisting patters of ethnicization of conflis over ressources.

Keywords

Fascist occupation of Greece, Interethnic conflicts, Political Violence, Macedonia

References

• Αλβανός, Ραϋμόνδος. “Κοινωνικές Συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς.” PhD diss., Aristotle University Thessaloniki, 2005.
• Alvanos, Raymondos. "Parliamentary politics as an integration mechanism: The Slavic-speaking inhabitants of interwar (1922–1940) Western Greek Macedonia." History and Anthropology 30, No. 5 (2009): 600-621.
• Αλβανός, Ραϋμόνδος. “Κοινωνικές και πολιτικές όψεις της συνύπαρξης Χριστιανών και Εβραίων στην πόλη της Καστοριάς.” In Το ολοκαύτωμα των εβραίων της Ελλάδας, edited by
• Αλβανός, Ραϋμόνδος. “Μεσοπολεμικές πολιτικές και εθνοτικές συγκρούσεις: Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος στην περιοχή Καστοριάς.” Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας 11, (2015): 71-110.
• Αλβανός, Ραϋμόνδος. “Μεσοπολεμικές πολιτικές και εθνοτικές συγκρούσεις: Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος στην περιοχή Καστοριάς.” Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας 11 (2015): 71-110.
• Αθανασιάδης, Ανδρέας. Στη σκιά του «βουλγαρισμού». Αποτυπώσεις «πολιτικών και εθνικών φρονημάτων» των πολιτών της περιφέρειας Φλώρινας κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου (Thessaloniki: Επίκεντρο, 2017).
• Αντωνίου, Γιώργος, Στράτος Δορδανάς, Νίκος Ζάικος, and Νίκος Μαραντζίδης: 353-378. Thessaloniki: Επίκεντρο, 2011.
• Αντωνίου, Κωνσταντίνος Σπ.. Η σλαυική και κομμουνιστική επιβουλή και η αντίστασις των Μακεδόνων. Thessaloniki: self-publishing, 1950.
• Αποστόλου, Βερόνικα Στυλιανή. ” Όψεις του κοινωνικού βίου στην πόλη της Καστοριάς την περίοδο της κατοχής, 1941-1944.” Master Thesis, University of Macedonia, 2016. Basciani, Alberto. “Alleati per caso. Italia e Bulgaria durante la Seconda guerra mondiale.” In 40 anni di relazioni fra Italia e Bulgaria. Diplomazia, Economia, Cultura - 140 ГОДИНИ ОТНОШЕНИЯ МЕЖДУ ИТАЛИЯ И БЪЛГАРИЯ ДИПЛОМАЦИЯ, ИКОНОМИКА, КУЛТУРА (1879–2019), edited by Stefano Baldi and Alexander Kostov: 155-186. Sofia: Tendril Publishing House, 2020.
• Carabott, Philipp. "The Greek State and its Slav-Speaking Minority." Jahrbücher für Geschichte und Kultur Südosteuropas 5, (2003): 141-159.
• Collotti, Enzo. “Sul razzismo antislavo.” In Nel nome della razza. Il razzismo nella storia d'Italia 1870-1945edited by Alberto Burgio: 33-61. Bologna: Il Mulino, 1999.
• Χριστοδούλου, Γαλάτεια. “Σχέσεις συνεργασίας και σύγκρουσης των χωριών του Δήμου Μακεδνών Καστοριάς κατά τον εικοστό αιώνα.” BSc thesis, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, 2004.
• Δορδανάς, Στράτος. Το αίμα των αθώων Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στη Μακεδονία, 1941-1944. Athens: Εστία, 2007.
• Fogg, Shannon L. The Politics of Everyday Life in Vichy France. Foreigners, Undesirables, Strangers. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
• Fonzi, Paolo. Fame di guerra. L'occupazione italiana della Grecia (1941-43). Roma: Carocci, 2019.
• Goddi, Federico. “L’occupazione italiana in Montenegro. Forme di guerriglia e dinamiche politiche del collaborazionismo četnico (1941-1943).” Qualestoria 43, no. 2 (2015): 65-80
• Γούναρης, Βασίλης Κ. “Βουλευτές και Καπετάνιοι: Πελατειακές σχέσεις στη μεσοπολεμική Μακεδονία.” Ελληνικά 41 (1990): 313-335
• Γούναρης, Βασίλης Κ. “Οι σλαβόφωνοι της Μακεδονίας. Η πορεία της ενσωμάτωσης στο ελληνικό εθνικό κράτος, 1870-1940.” Μακεδονικά 29, (1993-1994): 209-237.
• Γρούιος, Ηλίας. “SNOF: Η συγκρότηση και η δράση του στη Δυτική Μακεδονία.” Master Thesis, University of Western Macedonia, 2019.
• Ηλιάδου-Τάχου, Σοφία. Τα χρώματα της βίας στη Δυτική Μακεδονία 1941-1944. Κατοχή - Αντίσταση - Εθνοτικές και Εμφύλιες Συγκρούσεις. Thessaloniki: Επίκεντρο, 2017.
• Καλλιανιώτης, Αθανάσιος. “Οι αρχές της Αντίστασης στην Δυτική Μακεδονία (1941-1943).” PhD diss., Aristotle University Thessaloniki 2000.
• Κουμαρίδης, Γιώργος. “Σνοφ και σλαβομακεδονικά τάγματα (1943-1944): Μια προσέγγιση.” Αρχεıοτάξıο 11 (2009): 55-87.
• Koliopoulos, John. Plundered loyalties : Axis occupation and civil strife in Greek West Macedonia, 1941-1949. London: C. Hurst, 1999.
• Kontogiorgi, Elisabeth. Population Exchange in Greek Macedonia: The Rural Settlement of Refugees 1922–1930. New York: Oxford University Press, 2006.
• Κωστόπουλος, Τάσος. "Το «Αξονομακεδονικό» Κομιτάτο και Οχράνα (1943-1944): μια πρώτη προσέγγιση." Αρχεοτάξιο 5, (2003): 40-51.
• Kostopoulos, Tasos. “Counting the 'Other': Official Census and Classified Statistics in Greece (1830-2001).” Jahrbücher für Geschichte und Kultur Südosteuropas 5 (2003): 55-78.
• Κωστόπουλος, Τάσος, Η απαγορευμένη γλώσσα. Κρατική καταστολή των σλαβικών διαλέκτων στην ελληνική Μακεδονία. Athens: Βιβλιόραμα, 2008.
• Labrianidis, Lois. "Internal Frontiers as a Hindrance to Development.” European Planning Studies 9, No. 1, (2001): 85-103.
• Μαργαρίτης, Γιώργος. Από την ήττα στην εξέγερση: Ελλάδα, άνοιξη 1941-φθινόπωρο 1942. Athens: Πολίτης, 1993.
• Μαργαρίτης, Γιώργος. Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας. Εβραίοι, Τσάμηδες. Athens: Βιβλιόραμα, 2005.
• Μαργαρίτης, Γιώργος. Προαγγελία θυελλωδών ανέμων...Ο πόλεμος στην Αλβανία και η πρώτη περίοδος της Κατοχής. Athens: Βιβλιόραμα 2009.
• Mavrogordatos, Giorgios T. Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936. Berkeley/Los Angeles: University of California Press 1983.
• Michailidis, Iakovos D. “The statistical battle for the population of Greek Macedonia.” In The history of Macedonia, edited by Ioannis Koliopoulos: 269-283. Thessaloniki: Museum of the Macedonian Struggle Foundation, 2007.
• Patel, Kiran Klaus, The New Deal: A Global History. Princeton: Princeton University Press, 2016.
• Schiller, Karl. Marktregulierung und Marktordnung in der Weltagrarwirtschaft. Jena: Fischer, 1940.
• Σφέτας. Σπυρίδων. "Η ίδρυση και η δράση της Οχράνας (1943-44) στη δυτική και κεντρική Μακεδονία, στα πλαίσια της πολιτικής της VMRO και των ιταλο-γερμανικών αρχών Κατοχής." Βαλκανικά Σύμμεικτα 11 (1999-2000): 341-376.
• Troebst, Stefan. Mussolini, Makedonien und die Mächte, 1922-1930: die "Innere Makedonische Revolutionäre Organisation" in der Südosteuropapolitik des faschistischen Italien. Köln: Böhlau, 1987.
• Τζαβάρα, Γεωργία Ι. “Κοινωνική γεωγραφία της πείνας στην Ελλάδα της Κατοχής (1941-1944). Η δημογραφική συμπεριφορά του Ελληνικλυ πληθυσμού και τα θύματα της πείνας.” PhD diss., Panteion University Athens, 2017.