Bosnalı Kadın Şairlerin Gözünden Savaşa Bakmak

Year 2019, Volume: 1 Issue: 2, 13 - 22, 31.07.2019

Sibel Bayram

Abstract

Balkan sözcüğü “sık ormanlık, dağlık
alan” anlamlarında kullanılmaktadır. 
Daha önce Balkanlar için “Haimos” kelimesi kullanılırken 15. yüzyıldan
itibaren metinlerde  “Balkan” kelimesinin
de kullanıldığı görülmektedir. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren seyyahlar,
diplomatlar, politikacılar tarafından kullanılmaya başlanan “Balkan” kelimesi
başlangıçta coğrafik olarak bu bölgedeki dağları karşılarken zamanla tüm
yarımada için kullanılmaya başlanır. Daha sonrasında ise jeopolitik bir kavram
olmaktan çıkarak olumsuz anlamlar yüklenilmiştir.

 Alman dilinde “Balkanisierung” olarak
kullanılan “Balkanlar, Balkanlaşma” terimleri parçalanmışlığı, bölünmüşlüğü
ifade eder. “Geri kalmışlık, ilkellik, trajedi, dehşet” kelimeleriyle de anılan
Balkan coğrafyasının imajının düzeltilmesi ve Avrupa’nın bir parçası olduğunun
vurgulanması için “Güneydoğu Avrupa” terimi son dönemlerde tercih edilmiştir.
Farklı ırkları, dinleri coğrafyasında barındıran bu topraklarda savaş da
karmaşa da eksik olmamıştır.  Bu
karmaşada, en fazla kadınların ve çocukların olumsuz etkilendiği bir gerçektir.  Her şeyi yok eden, ortadan kaldıran
savaşlar,  kuşkusuz en önemlisi insan
hayatını yok etmektedir. Savaşların karar mekanizmasında yer almadıkları halde,
savaşın en büyük mağdurları kadınlar olmaktadırlar. Kuşkusuz;  ilhamını hayattan alan şiirlerde de hayatları
yok olan kadınları ve savaşın geride bıraktıklarını görebilmekteyiz.

 Çalışmamızda; 1992 yılındaki Bosna savaşının
yıkıntılarını, Bosnalı kadın şairlerin yazmış oldukları şiirleri irdeleyerek
tespit etmeye,  savaşın geride
bıraktıklarını, kadınların değişen hayatlarını, ruhsal durumlarını ve  çaresizliklerini  onların gözünden irdelemeye çalışacağız.  

Keywords

Balkanlaşma, kadın, Bosna-Hersek

References

• Arısoy, İbrahim Alper, “Balkan Paradoksu: Bir Parçalanma ve Bütünleşme Alanı Olarak Güneydoğu Avrupa”, Avrasya Etüdler, 43/(2013):79-104.Berktay, Fatmagül, “Kadınların İnsan Haklarının Gelişimi ve Türkiye”, Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sivil Toplum Konferans Yazıları No:7 2004.Demirbaş, Çağrı Emin, “Haklı Savaş Öğretisinin Fikri Temelleri Üzerine Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 31 2017 Sayı:4 895-921Ekici Gıyasettin, Savaş Haluk A., Çıtak Serhat, “İntihar Riskini Artıran Psikososyal Etmenler (Sosyal Güvence Yokluğu, Göç ve Diğer Stresörler İntihar Riskini Artıran Psikososyal Etmenler”, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2001; 2(4):204-212Erdönmez, M. Ebru; Akı, Altan, “Açık Kamusal Kent Mekânlarının Toplum İlişkilerindeki Etkileri”, YTÜ Mim. Fak. E-Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 2005:67-87Güven, Esra, “Rüyaların Dili: Psikolojide Rüya Çalışmaları”, Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2015, 18 (36), 15-25Harmancı, Pınar, “Dünya’daki ve Türkiye’deki İntihar Vakalarının Sosyodemografik Özellikler Açısından İncelenmesi”, Hacettepe University, Faculty Of Health Sciences Journal Vol. 1 No Suppl 1 2015 (1-15)Özdemir Yeşim, Sait Faik Abasıyanık'ın Eserlerinde Mekân Olarak İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006. Todorova Maria, Balkanları Tahayyül Etmek, İletişim Yayınları, 2015.Vešović, Marko. Da je barem devedeset treća (decenija i po bosanskohercegovačkog pjesništva).Sarajevo; Dobra knjiga, 2009.Yalvaç, Faruk, “Hegel, Dünya Tarihi ve Özgürlük Mücadelesi Olarak Uluslararası İlişkiler”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 6, Sayı 21 (Bahar 2009):3-37.