Bulgaristan Kırcaali'den Derlenen Bir Yemen Türküsü

Year 2019, Volume: 1 Issue: 2, 1 - 12, 31.07.2019

İbrahim Özkan

Abstract

Yemen, Osmanlı’nın düzenini sağlamakta en çok
zorlandıkları bölgelerden biri olmuştur. Yemen isyanları Osmanlı siyasi mirası
içinde geriye kalan en olumsuz gelişmelerden biridir. 1870’ten Yemen’in Osmanlı
hâkimiyetinden çıkış tarihi olan 1918 yılına kadar geçen kırk sekiz yıllık
sürede Yemen’de meydana gelen olaylar, Türk Milleti’nin hafızasında çok derin
ve acı izler bırakmıştır.  Osmanlı
Devletinin sınırları içindeki çeşitli vilayetlerden Yemen’deki isyanları
bastırmak için çok sayıda asker gönderildiği için Yemen Türküleri çok geniş bir
coğrafyaya yayılmıştır. Türkülerimizde Yemen; uzaklığın, ayrılığın, hasretin,
hastalığın adıdır. Yemen, zihin dünyamızda ölümün diğer bir kodlamasıdır. Bu
acının kodlandığı bölgelerden biri de Rumeli’dir. Rumeli’den Yemen’e gidip de
dönmeyenler için tıpkı Anadolu’da olduğu gibi ağıtlar söylenmiştir. Yemen, hem
Anadolu hem de Rumeli Türkü’nün ortak acısıdır. Ortak acılar türküler aracılığı
ile toplumun ortak hafızasına kaydedilir. Yemen’in acısı Bulgaristan Türkleri
arasında da yaşanmıştır. Yemen üzerine söylenmiş bu türküyü 2004 yılında
Bulgaristan’ın Kırcaali ilçesinde derledik. Bu makalemizde derlediğimiz
türkünün metnine ve hikâyesine yer verilecektir.

Anahtar
Kelimeler:
Yemen, türkü, Bulgaristan Türkleri, Rumeli, halk bilimi   

Keywords

Yemen, türkü, Bulgaristan Türkleri, Rumeli

References

• Assman, Jan. Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı, 2001.Bilgin, Nuri. “Geçmişin Araçsallaştırılması: Tarih ve Kolektif Bellek II.” Toplumsal Tarih, Sayı 174 (2008): 34-40.Bilgin, Nuri. Kimlik İnşası. Ankara: Aşina Kitaplar, 2007.Cengiz, Çakaloğlu. “Yemen İsyanı ve Tokat Redif Taburu (1905-1906)”. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 4(1) (2009): 24-46.