The Role of the Health Implementation Communique in the Provision of Free Healthcare Services: Current Status, Challenges, and Possible Solutions

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 691 - 717, 02.10.2025

Gülcan Azimli Çilingir

Abstract

The administration's responsibility in healthcare services covers a broad area with legal, administrative, and ethical dimensions. In public health services, it is essential that the service is provided continuously, effectively, and in accordance with the law. However, disruptions or damages during the provision of services may bring the administration's liability into question. The Health Implementation Communiqué (SUT) is a decisive guide in the provision and financing of healthcare services in Turkey. This communiqué, published by the Social Security Institution (SGK), regulates the scope of healthcare services, reimbursement conditions, and the rules that healthcare providers must comply with. While the SUT aims to ensure citizens' equal and fair access to healthcare services, it also clarifies the administration's responsibility in this process. The administration's responsibility may arise in various situations within the scope of services provided under the SUT. These situations include the failure to provide healthcare services in accordance with SUT standards, healthcare workers' incorrect diagnoses or treatment applications, or errors in procedures leading to citizens' grievances due to SGK’s non-compliance with SUT in reimbursement practices. The clear regulation of the administration's legal and financial obligations in the provision of healthcare services under the SUT is crucial for the protection of citizens' healthcare rights. This study will evaluate the administration's responsibility in healthcare services within the framework of the SUT, addressing the free healthcare services under the Health Implementation Communiqué and the issues encountered in practice, along with proposed solutions.

Keywords

LAW , Health Law , SUT , Responsibility , Administration.

ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİNDE SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ’NİN ROLÜ: MEVCUT DURUM, SORUNLAR VE POTANSİYEL ÇÖZÜMLER

Abstract

İdarenin sağlık hizmetlerine yönelik sorumluluğu, hukuki, idari ve etik boyutlarıyla geniş bir alanı kapsar. Kamu hizmeti olarak sunulan sağlık hizmetlerinde, hizmetin kesintisiz, etkili ve hukuka uygun bir şekilde sunulması esastır. Ancak, hizmet sırasında yaşanan aksaklıklar veya zararlar, idarenin sorumluluğunu gündeme getirebilir. Sağlık Uygulama Tebliği (SUT), Türkiye'deki sağlık hizmetlerinin sunumu ve finansmanında belirleyici bir rehberdir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan bu tebliğ, sağlık hizmetlerinin kapsamını, geri ödeme koşullarını ve sağlık hizmet sunucularının uyması gereken kuralları düzenler. SUT, vatandaşların eşit ve hakkaniyetli bir şekilde sağlık hizmetlerine erişimini sağlamayı hedeflerken, idarenin bu süreçteki sorumluluğunu da netleştirir. SUT kapsamında sunulan sağlık hizmetlerinde, idarenin sorumluluğu çeşitli durumlarda ortaya çıkabilir. Bu durumlar, sağlık hizmetlerinin SUT standartlarına uygun şekilde sunulmaması, sağlık çalışanlarının yanlış teşhis veya tedavi uygulamaları veya SGK' nın SUT' a uygun olmayan geri ödeme uygulamaları ile vatandaşların mağduriyetine yol açan prosedür hataları olarak karşımıza çıkmaktadır. SUT’ un sağlık hizmetlerinin sunumunda idarenin hukuki ve mali yükümlülüklerini açıkça düzenlemesi, vatandaşların sağlık haklarının korunması açısından önem taşır. Bu çalışmada, idarenin sağlık hizmetlerindeki sorumluluğu SUT çerçevesinde değerlendirilerek, Sağlık Uygulama Tebliği kapsamındaki ücretsiz sağlık hizmetleri ile uygulamada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri ele alınarak bir değerlendirme yapılacaktır.

Keywords

HUKUK , SAĞLIK HUKUKU , SUT , SORUMLULUK , İDARE

References

• Avcı, Mustafa, “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Mali Sorumluluğu”, (Ankara Barosu Dergisi, Y. 2012, C.1, s. 107-140.
• Atabay, Sertaç Şahin, “Sağlık Hakkı ve Unsurları”, Türkiye Biyoetik Dergisi, Y.2022, S.9, s. 105-11.
• Azimli Çilingir, Gülcan, Türkiye'de afet yönetimi ve idarenin sorumluluğu, 1. B. Ankara, Adalet Yayınevi, 2023.
• Birtek, Fatih, “Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesinde İdarenin Kusura Dayanan Sorumluluğu”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2007, C. 2, S. 3-4, s. 81-128.
• Can, Hasan, “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Organizasyon Sorumluluğu”, TBB Dergisi, Y.2022, S. 161, s. 183-224.
• Çelik, Miraç, İdarenin sağlık hizmetlerinin yürütülmesinden kaynaklanan kusursuz sorumluluğu. Ed. B. Öztürk vd., Prof. Dr. Metin Günday Armağanı, Ankara, Atılım Üniversitesi Yayınları, s. 305-332.
• Dağlı, Gözde, “Danıştay Kararları Işığında Sağlık Kamu Hizmetinden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları”, Danıştay Dergisi, Y.2022, S. 154, s.123-196.
• Eke, Erdal/Kişi, Merve, “Geçmişten Günümüze İngiltere Sağlık Politikaları: Ulusal Sağlık Sistemi Odaklı Güncel Bir Perspektif. OPUS International Journal of Society Researches, Y. 2019, C. 11, S.18, s. 2687–2707.
• Erkal, Atila, “ Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Ve Sağlık Personelinin İstihdamı Nedeniyle İdarenin Mali Sorumluluğu”, Sağlık Hukuku Dergisi, Y. 2021, C. 9, S. 2, s. 235–271.
• Ersöz, Kürşat, “Anayasa Mahkemesi’nin İdarenin Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Sorumluluğuna İlişkin Bireysel Başvuruya Konu Kararlarının Değerlendirilmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2022, C. 12, S. 2, s. 457–478.
• Göçgün, Muhammed, “2017 Anayasa Değişiklikleri Sonrası 1982 Anayasası’nda Yetki ve Görev Olarak Yürütme”, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2024, C.12, S.1, s. 91–129.
• Gündüz, Ebru F., “Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri ve Yargısal Denetimleri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2007, C.11, S.1, s. 753-776.
• Hakeri, Hakan, Tıp hukuku (2. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• Hızal, Abdullah/Çınarlı, Serkan, “ Hatalı Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Tazmin Borcunun Kapsamı”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y.2015, C. 2, S.1, s. 143–184.
• Kabakçı, Mahmut, “ Sağlık Uygulama Tebliği’nde Sağlık Hakkı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Y.2022, C.3, S.74, s. 1769–1795.
• Karahanoğulları, Onur, Kamu Hizmeti Kavram ve Hukuksal Rejim, 3. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• Kızılyel, Serkan, İdarenin Sağlık Hizmetinden Doğan Tazminat Sorumluluğu, Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır 2006.
• Onar, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, 1. B., Hak Kitabevi, İstanbul, 1966.
• Özgen, Sümeyra, “İdarenin Düzenleme Yetkisi ve Sınırı, Anayasa Mahkemesi Tarafından Belirlenen Ölçütler ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri “, Danıştay Dergisi, Y.2022, S.154, s. 197- 253.
• Öztürk, Burak K., Fransız ve Türk Hukukunda İdarenin Düzenleme Yetkisinin Kapsamı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2009.
• Sarıca, Ragıp, Türkiye’de İcra Uzvunun Tanzim Salahiyeti, 1. B., İstanbul, 1943.
• Sever, Çiğdem, “ Kanser ve Ölümcül Hastalıkların Tedavi Ve İlaç Masraflarına İlişkin Düzenlemeler”, Ankara Barosu Sağlık Hukuku Kurultayı, ARCS Dijital Ofset Matbaacılık, Ankara 2019. (Kanser Tedavi)
• Sever, Çiğdem, “Kamu Hizmetlerinde Biçimsel Ölçütte Çözülme ve Anayasa’nın 128. maddesinin I. Fıkrası”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 2024, S. 3, s. 247 - 268.
• Taşçı, İzzet, “Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda İdarenin Tazmin Sorumluluğu”, Türk İdare Dergisi, Y.2022, S. 494,s. 337-364.
• Yazıcıoğlu, İsmail, “Sağlık Hizmetlerinin Finansmanında Devletin Mali Yükümlülüğünün Anayasal Çerçevesi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2024, C. 32, S.3, s.1571–1609.
• Yılmaz, Harun, “Türk Hukukunda Düzenleme Yetkisinin Tarihsel Gelişimi ve Niteliği”, TBB Dergisi, Y. 2014, S.110, s.219-240.
• Zenginkuzucu, M. Dikran, “COVID-19 Pandemisi, Devlet ve Yaşam Hakkı, İktisadi ve İdari Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (İESBAD), Y. 2021, C. 1, S. 2, s. 55–60.
• https://lib.kazanci.com.tr/
• https://danistay.gov.tr/
• https://hudoc.echr.coe.int/
• https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Publications/Factsheet31.pdf
• https://www.who.int/publications/i/item/9789241564021