Bilgisayar destekli eğitimle öğrenme: Bir meta-tematik analiz

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 111 - 127, 29.01.2021

Veli Batdı Özgür Anıl

https://doi.org/10.25092/baunfbed.842078

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, bilgisayar destekli eğitimin (BDE) etkisini meta-tematik analiz çerçevesinde belirlemektir. Bu amaçla, Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi ve Google Akademik veri tabanlarından faydalanılarak 2009-2020 yıl aralığında yapılan BDE konulu nitel çalışmalar analize dâhil edilmiştir. Doküman incelemesine dayalı toplanan veriler içerik analizinden faydalanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonunda, BDE’nin akademik gelişime, tutuma, teknolojiyi kullanma becerilerine etkisi ile BDE’nin sınırlılıklarına değinen temalara ulaşılmıştır. BDE’nin katkıları noktasında dersi sevme, motivasyon, ilgi ve istek açısından gelişme kaydetmeyi sağladığı ve teknolojiyi bilinçli kullanabilmeye pozitif yönde etkilerinin olduğu anlaşılmıştır. Belirtilen teknik problemler, sağlık sorunları ve bilgisayar kullanabilme yetersizliği gibi bazı sınırlılıklarına rağmen, bu yöntemle öğrenme sürecinin verimli ve istendik yönde sürdürülebileceği algılanmıştır. Araştırma sonucunda sunulan bazı önerilere ek olarak BDE’nin zaman ve mekân sınırı tanımadan, kapsamındaki zengin içeriğiyle öğrenme ortamına canlılık ve kalıcılık sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

BDE, meta-tematik analiz, akademik gelişim, tutum, teknoloji, sınırlılık

Learning by computer-based education: A meta-thematic analysis

Öz

The aim of this study is to determine the effect of computer-based education (CBE) within the framework of meta-thematic analysis. For this purpose, qualitative studies on CBE including the years of 2009-2020 are selected for the analysis by using the Higher Education Council Thesis Centre and Google Scholar databases. The data collected based on the document review was analyzed using the content analysis. Following the collection of the data, the themes addressing the limitations of CBE, the effect of CBE on academic development, attitude and technology usage skills were reached. It was understood that CBE contributed to the development of motivation, interest, desire and love of the lesson, and has also a positive effect on using technology consciously. Despite some of its limitations like technical and health problems, inability to use computers, it has been perceived that the learning process can be continued efficiently and in the desired direction with this method. In addition to some suggestions presented as a result of the research, CBE is thought to offer vitality and permanence to the learning environment with its rich content without the time and place limit.

Anahtar Kelimeler

CBE, meta-thematic analysis, academic development, attitude, technology, limitation

Kaynakça

• Bayraktar, B., Tapan Broutin, M.S. ve Güneş, H., Cabri 3D kullanımının öğretmen adaylarının analitik geometri dersi başarılarına etkisinin incelenmesi, Academy Journal of Educational Sciences, 2(2), 172-192, (2018).
• Vernadakis, N., Avgerinos, A., Tsitskari, E. ve Zachopoulou, E., The use of computer assisted instruction in preschool education: making teaching meaningful, Early Childhood Education Journal, 33(2), 99-104. (2005).
• Kesicioğlu, O. S., Doğrudan öğretim yöntemiyle hazırlanan eğitim programının ve bu yönteme göre hazırlanan bilgisayar destekli eğitim programının okul öncesi çocuklarının geometrik şekil kavramlarını öğrenmelerine etkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2011).
• Kaçar, A.Ö. ve Doğan, N., Okul öncesi eğitimde bilgisayar destekli eğitimin rolü, Akademik Bilişim, 31, 1-11. (2007).
• Tosun, N., Bilgisayar destekli ve bilgisayar temelli öğretim yöntemlerinin, öğrencilerin bilgisayar dersi başarısı ve bilgisayar kullanım tutumlarına etkisi: "Trakya üniversitesi eğitim fakültesi örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne, (2006).
• Varol, N., Bilgisayar destekli eğitim, Türk Cumhuriyeti ve Asya Pasifik Ülkeleri Uluslararası Eğitim Sempozyumu, Elazığ, 138-145, (1997).
• Çeliköz, N. ve Kol, S., Bilgisayar destekli öğretimin (BDÖ) altı yaş çocuklarına zaman ve mekân kavramlarını kazandırmaya etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (4), 1803-1820, (2016).
• Okur, A. N. ve Halmatov, M., Okulöncesi öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya ilişkin tutumlarının incelenmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 44-50, (2015).
• Schweinhart, L.J., Günümüzde erken çocukluk eğitimi ve müfredat modelleri, Ebru Aktan Acar (Ed.), Erken Çocukluk Eğitimi Mozaiği içinde (ss.1-11), Ankara: Nobel akademik yayıncılık, (2017).
• Gündoğan, A., Okul öncesi dönemde bilgisayar destekli eğitim projeleri, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 437-449, (2014).
• Çoruh, L., Bilgisayar Destekli Eğitim kapsamında hazırlanan bilgisayar oyunlarının 4-6 yaş arası çocuklara temel kavramların öğretilmesindeki etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2004).
• Atalay, Y., Okul öncesi öğretmenlerinin bilgisayar destekli eğitime ilişkin tutumları, bilgisayar kullanma yeterlilikleri ve bilgisayar kullanma sıklıklarını etkileyen faktörlerin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale, (2016).
• Kaçar, A.Ö., Okulöncesi eğitimde bilgisayar destekli eğitimin önemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2006).
• Karabulutlu, L., Okul öncesi fen eğitiminde analojilerin ve bilgisayar destekli eğitimin akademik başarı açısından değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kars, (2018).
• Gürol, A. ve Yıldız, E., İlk okuma yazma öğretiminde bilgisayar destekli eğitimin ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin ilk okuma yazma becerilerine etkisi, International Journal of Field Education, 1 (1), 1-18, (2015).
• Kaplan, A., Öztürk, M., Altaylı, D. ve Ertör, E., Sınıf öğretmenlerinin bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre karşılaştırılması, Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4 (2), 89-103, (2013).
• Engin, A.O., Tösten, R. ve Kaya, M.D., Bilgisayar destekli eğitim, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 69-80, (2010).
• Aladağ, U. İlk okuma yazma öğretiminde bilgisayar destekli öğretim yöntemine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Ağrı ili örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan, (2012).
• *Ovalı, T., İlköğretim sekizinci sınıf Türkçe dersinde bilgisayar destekli öğretimin öğrencilerin anlama becerisine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya, (2011).
• Şen, Ü. S., Müzik öğretiminde bilgisayar destekli programlı öğretim yönteminin etkililiği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2011).
• Sakallı, A.N., Bilgisayar destekli proje tabanlı öğretim yaklaşımına göre hazırlanmış bir dersin öğrencilerin ders başarılarına ve tutumlarına etkisinin belirlenmesi ve öğrenci görüşlerine yansıması (Matematik dersi örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2013).
• Çevik, E., Bilgisayar destekli kimya eğitimi ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2006).
• Kulik, C. L. C. ve Kulik, J. A., Effectiveness of computer-based ınstruction: an updated analysis, Computers in Human Behavior, 7, 75-94, (1991).
• Morrison, G. R., Ross, S. M., Gopalakrishnan, M., ve Casey, J., The effects of feedback and incentives on achievement in computer-based instruction, Contemporary Educational Psychology, 20(1), 32–50, (1995).
• Roblyer, M. D., Castine, W., & King, F. J., Assessing the impact of computer-based instruction: A review of recent research, The Haworth Press: NY, (1988).
• Taylor, R. W. (2002). Pros and cons of online learning – a faculty perspective. Pros and cons of online learning – a faculty perspective. Journal of European Industrial Training, 26(1), 24-37. doi: doi.org/10.1108/03090590210415876
• Lane, A. & Porch, M. (2002) Computer Aided Learning (CAL) and its impact on the performance of nonspecialist accounting undergraduates, Accounting Education: An International Journal, 11(3), 217 –233.
• Sangster, A. (1992) Computer-based instruction in accounting education. Accounting Education: An International Journal, 1(1), 12–32.
• Renshaw, C. E, ve Taylor, H. A., The educational effectiveness of computer-based instruction, Computers and Geosciences, 26(6), 677-682, (2000).
• Aktepe, V. (2011). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde bilgisayarı kullanımlarına ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 75-92.
• Yıldız, E. (2020). Çevrimiçi öğrenme ortamlarında uzaktan eğitim öğrencilerinin topluluk hissine etki eden faktörlerin incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi/ENAD– Journal of Qualitative Research in Education, 8(1), 180-205. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.9m
• Tabuk, M., Lisansüstü tezlerde bilgisayar destekli matematik öğretimi uygulamaları: meta- sentez çalışması, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 656-677, (2019).
• Christmann, E.P., A meta-analysis of the effect of computer-assisted instruction on the academic achievement of students in grades 6 through 12: A comparison of 127 urban, suburban, and rural educational settings, Unpublished Doctoral Dissertation, Old Dominion University, Norfolk, VA, (1995).
• Batdı, V., A meta-analytic study concerning the effect of computer based teaching on academic success in Turkey, Educational Sciences: Theory & Practice, 15(5), 1-16, (2015).
• Camnalbur, M. (2008). Bilgisayar destekli öğretimin etkililiği üzerine bir meta analiz çalışması. , Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dikmen, M., & Tuncer, M. (2018). Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin akademik başarıları üzerindeki etkisinin meta-analizi: son 10 yılda yapılan çalışmaların incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(1), 97-121.
• Gürbüz, T., Yıldırım, S., & Özden, M. Y. (2001). Öğretmen adaylarının çevrimiçi ve geleneksel bilgisayar okuryazarlığı derslerinde bilgisayara yönelik tutumlarının karşılaştırılması: Bir durum çalışması. Eğitim ve Bilim, 26(119), 49-56.
• Batdı, V., Meta-tematik analiz, V. Batdı (Ed.), Meta-tematik analiz: örnek uygulamalar içinde, (ss. 10-76), Ankara: Anı Yayıncılık, (2019).
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., ve Altman, D. G., Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of Internal Medicine, 151(4), 264-269, (2009).
• *Akalan, M. E., Bilgisayar destekli programlı öğretim yaklaşımına gore hazırlanmış öğretim teknolojileri ve material geliştirme dersinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi ve öğrenci görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2012).
• *Hangül, T., Bilgisayar destekli öğretimin (BDÖ) 8. sınıf matematik öğretiminde öğrenci tutumuna etkisi ve BDÖ hakkında öğrenci görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir, (2010).
• *Kağızmanlı, B. ve Tatar, E., Matematik öğretmeni adaylarının bilgisayar destekli öğretim hakkındaki görüşleri: Türevin uygulamaları örneği, Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 897-912, (2012).
• *Teyfur, E., 9. Sınıf coğrafya dersinde bilgisayar destekli öğretimin öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, (2009).
• *Özcan, M. F., 7. sınıf Türkçe dersi “bildirme ve dilek kipleri” konusunun öğretiminde animasyon destekli 5e modelinin başarı, kalıcılık ve tutuma etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Erzurum, (2015).
• *Durukan, E., İlköğretim 6. sınıfta bilgisayar destekli dil bilgisi öğretiminin başarı ve tutuma etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, (2011).
• *Yenilmez, K., Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli matematik öğretimi dersine yönelik görüşleri, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 207-220, (2009).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, (2013).
• Krippendorff, K., Content analysis: An introduction to its methodology, Thousand Oaks, CA: Sage, (2004).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi, (2018).
• Merriam, S., Qualitative research: a guide to design and implementation (Third edition), San Fransisco, CA: Jossey Bass, (2009).
• Shenton, A. K., Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects, Education for information, 22(2), 63-75, (2004).
• Dikmen, M. ve Tuncer, M., Bilgisayar destekli eğitimin öğrencilerin akademik başarıları üzerindeki etkisinin meta-analizi: Son 10 yılda yapılan çalışmaların incelenmesi, Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(1), 97-121, (2018).
• Tanju, E. H. ve Gönen, M., 4-5 yaş grubu zihinsel engelli çocuklara şekil kavramının kazandırılmasında bilgisayar destekli eğitimin etkisi, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 3(2), 81-92, (2006).
• Öztürk, D., Bilgisayar oyunlarının çocukların bilişsel ve duyuşsal gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, (2007).
• Esen, B., Matematik eğitiminde ilköğretim 6. sınıflarda olasılık konusunun öğretiminde bilgisayar destekli eğitimin rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, (2009).
• Singleton, C., ve Simmons, F., An evaluation of Wordshark in the classroom, British Journal of Educational Technology, 32(3), 317-330, (2001).
• Ruffin, M. A., The acquisition of inquiry skills and computer skills by 8th grade urban middle school students in a technology-supported environment, Saint Luis; University of Missouri, (2003).
• Christiensen, R., Effects of technology integration education on the attitudes of teachers and students, Journal of Research on Technology in Education, 34(4), 411-433, (2002).
• Yıldırım, S. ve Kaban., Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitime karşı tutumları, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2), 158-168, (2010).
• Adıgüzel, O. C. ve Berk, Ş., Mesleki ve teknik ortaöğretim alan öğretmenlerinin bilgi gereksinimlerini karşılama kaynakları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 64–75, (2009).
• Aydoğdu, A., Ortaöğretim okullarında görev yapan coğrafya öğretmenlerinin bilgisayar destekli eğitime ilişkin tutumları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, (2003).
• Adıgüzel, A., İlköğretim okullarında öğretim teknolojilerinin durumu ve sınıf öğretmenlerinin bu teknolojileri kullanma düzeyleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 1-17, (2010).
• Harris, J., The effects of computer games on young children: A review of the research, Journal of the American Academy of Child & Adolescent, 72(22), 1-30, (2001).
• Gerardi, S., Use of computers/apps and the negative effects on children’s intellectual outcomes, Sociology Mind, 7 (3), 128-132, (2017).