Fizik tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 527 - 540, 15.07.2024

Nilay Korkmaz , Vahide Nilay Kırtak Ad

https://doi.org/10.25092/baunfbed.1425262

Öz

Bu araştırmanın amacı, Kaur ve Zhao (2017) tarafından geliştirilen Fizik Tutum Ölçeği’ni (Physics Attitude Scale) Türkçe’ye uyarlamak ve ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir. Araştırmaya ortaöğretim düzeyindeki 5 farklı okulda okumakta olan ve Fizik dersini alan 332 lise öğrencisi katılmıştır. Ölçeğin dil eşdeğerliliğe sahip olduğu görüldükten sonra SPSS 26 ve LISREL 8.80 programları kullanılarak geçerlik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Güvenilirlik analizi sonucunda ölçeğin Cronbach Alpha katsayısının 0.84 olduğu belirlenmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin Türkçe formunun orijinal beş faktörlü yapıyı doğruladığını göstermiştir; ayrıca, uyum iyiliği indekslerinden üçünün kabul edilebilir, üçünün ise mükemmel uyum gösterdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, uyarlanan ölçeğin lise öğrencilerinin fiziğe yönelik tutumlarını değerlendirmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Fizik, geçerlik, güvenirlik, tutum, ölçek uyarlama.

Adaptation of the physics attitude scale into Turkish

Öz

The aim of this study is to investigate the psychometric qualities of the Physics Attitude Scale, which was created by Kaur and Zhao (2017), and to translate it into Turkish. The investigation included 332 high school students from five different secondary schools who were studying physics. Following the discovery that the scale exhibited language equivalency, analyses of validity and reliability were carried out utilizing SPSS 26 and LISREL 8.80 software. The scale's Cronbach Alpha coefficient was found to be 0.84 as a result of the reliability investigation. The Turkish version of the scale validated the original five-factor structure, according to the results of the confirmatory factor analysis. Three of the goodness of fit indices were found to be acceptable, and three to be excellent. These findings demonstrate the validity and reliability of the modified scale as a tool for assessing high school students' attitudes about physics.

Anahtar Kelimeler

Physics, validity, reliability, attitude, scale adaptation.

Kaynakça

• Hançer, A. H., Şensoy, Ö. ve Yıldırım H.İ., İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 1, 80-88, (2003).
• Güden, C. ve Timur, B., Ortaokul öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Active Learning, 1, 1, 49-72, (2016).
• Şen, Ş. ve Yılmaz, A., Lise ve üniversite öğrencilerinin kimyaya yönelik motivasyonlarının incelenmesi: Karşılaştırmalı bir çalışma. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 10, 17-37, (2014).
• Çorlu, M. A., Özçelik, D. A., Özdaş, K., Ekrem, N. ve Şenyol, M., Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Lisans Tamamlama Programı Fizik Öğretimi. Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları, 59-65, (1991).
• Erdem, A. ve Uzal, G., Liselerde fizik eğitimini iyileştirme yönünde teknolojinin kullanılmasına yönelik yönetici görüşleri. Journal of International Social Research, 11, 55, 582-592, (2018).
• Soslu, D., Türkiye’ de fizik eğitimi araştırmalarında genel eğilimler. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1, 201-226, (2013).
• Aydoğan Kara, N., Türkiye’de fizik eğitiminin yeri ve önemi. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 5, 1, 50-58, (2021).
• Özel, M., Başanlı bir fizik eğitimi için stratejiler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Dergisi, 2, 18, 79-88, (2015).
• Austin, L. B. ve Shore, B. M., Using concept mapping for assessment in physics. Physics Education, 30, 1, 41–45, (1995).
• Aycan, Ş. ve Yumuşak, A., Lise müfredatındaki fizik konularının anlaşılma düzeyleri üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 159, 171-180, (2003).
• Dart, B.C., Burnett, P.C. ve Purdie, N.M., Student’s conceptions of learning, the classroom environment, and approaches to learning. The Journal of Educational Research, 93, 4, 262-270, (2000).
• Dickie, L. O., Approach to learning, the cognitive demands of assessment, and achievement in physics. The Canadian Journal of Higher Education, 33, 1, 87-111, (2003).
• Harper, K. A., Etkina, E. ve Lin, Y., Encouraging and analyzing student questions in a large physics course: Meaningful patterns for instructors. Journal of Research in Science Teaching, 40, 8, 776–791, (2003).
• Sezgin Selçuk, G., Sahin, M. ve Açıkgöz, K., The effects of learning strategy instruction on achievement, attitude, and achievement motivation in a physics course. Research in Science Education, 41, 1, 39-62, (2011).
• Christidou, V., Interest, attitudes and images related to science: Combining students’ voices with the voices of school science, teachers, and popular science. International Journal of Environmental and Science Education, 6, 2, 141–159, (2011).
• Häussler, P. ve Hoffmann, L., A curricular frame for Physics education: Development, comparison with students‟ interests, and impact on students‟ achievement and self- concept. Science Education, 84, 689-705, (2000).
• Siegel, M.A. ve Ranney, M.A., Developing the changes in attitude about the relevance of science (CARS) questionnaire and assessing two high school science classes. Journal of Research in Science Teaching, 40, 8, 757-775, (2003).
• Ünlü, M. ve Ertekin, E., A structural equation model for factors affecting eighth graders’ geometry achievement. Educational Sciences: Theory & Practice, 17, 1815-1846, (2017).
• Baron, R. A. ve Byrne, D., Social psychology; Understanding human interaction. 2nd Ed. Boston: Allyn and Bacon, Inc., 1977.
• Ajzen, I. ve Fishbein, M., Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical research. Psychological Bulletin, 84, 5, 888, (1977).
• Eryılmaz, A. ve Taşlıdere, E., Basit elektrik devreleri konusuna yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi ve öğrencilerin tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Fen Eğitim Dergisi, 9, 1, 31-46, (2012).
• Keçeci, G., Kırbağ Zengin, F. ve Alan, B., Bilim şenliği tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8, 27, 562-575, (2017).
• Kilci, A. K., Dijital spor oyunları motivasyon ölçeği (DSOMÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 6, 1, 6-18, (2019).
• Küçüközer, H., Ayverdi, L. ve Eğdir, S., Yapılandırmacı Öğrenme Ortamları Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması. İlköğretim Online, 11, 3, 671-688, (2012).
• Nuhoğlu, H., İlköğretim fen ve teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 7, 3, 627-639, (2008).
• Özdayı, N., Kilci, A. K., Temiz, C. N. ve Emiroğlu, D., Sporda tutku ölçeği (STÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 18, 4983-5003, (2021).
• Pesen, C. ve Bindak, R., İlkokul matematik dersinde problem çözme öğretim uygulamaları. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23, 1, 173-186, (2021).
• Ünlü Yavaş, P. ve Çağan, S., Development of an attitude scale towards high school physics lessons. Journal of Education and Training Studies, 5, 56-66, (2017).
• Tekbıyık, A. ve Akdeniz, A.R., Bağlam temelli ve geleneksel fizik problemlerinin karşılaştırılması üzerine bir inceleme. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Dergisi, 4, 1, 123-140, (2010).
• Kaur, D. ve Zhao, Y., Development of physics attitude scale (PAS): An instrument to measure students’ attitudes toward physics. The Asia-Pacific Education Researcher, 26, 291-304, (2017).
• Bryman, A. ve Cramer, D., Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows: A guide for social scientists. Routledge, (2002).
• Comrey, A. L. ve Lee, H. B., A first course in factor analysis (2nd Ed.). Lawrence Erlbaum Associates, Inc., 216, (1992).
• Chen, H. Y. ve Boore, J. R., Translation and back-translation in qualitative nursing research: Methodological review. Journal of Clinical Nursing, 19, 1, 234-239, (2010).
• Hambleton, R.K. ve Bollwark, J., Adapting tests for use in different cultures: Technical issues and methods. Bulletin of the International Testing Commission, 18, 3‐32, (1991).
• Tavşancıl, E., Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi, (2014).
• Seçer, İ., Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı yayıncılık, (2015).
• Büyüköztürk, Ş., Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi, (2014).
• George, D., ve Mallery, M. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson, (2010).
• Crocker, L. ve Algina, J., Introduction to classical and modern test theory. Orlando: Holt, Rinehart and Winston, (1986).
• Özdamar, K., Paket programlar ile istatistiksel veri analizi II (çok değişkenli analizler) Statistical data analysis with package programs II (multivariate analysis) (7. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi, (2010).
• Yaşlıoğlu, M. M., Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85, (2017).
• Brown, T. A., Confirmatory factor analysis for applied research (2nd Ed.). Guilford Publications, (2015).
• Ayyıldız, H. ve Cengiz, A. G. E., Pazarlama modellerinin testinde kullanılabilecek yapısal eşitlik modeli (Yem) üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 2, 63-84, (2006).
• Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G., A beginner’s guide to structural equation monitoring. Fourth Edition, New York: Routledge, (2016).
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S., Using multivariate statistics. Boston: Pearson, (2007).
• Raykoy, T. ve Marcoulides, G. A., An introduction to applied multivariate analysis (First Edition). NY: Taylor & Francis Group, (2008).
• Sümer, M., Yapısal eşitlik modelleri, Türk Psikoloji Yazıları, 3, 6, 49-74, (2000).
• Byrne, B., Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, appli- cations and programming (Multivariate applications). London: Routledge, (2010).
• Hu, L. ve Bentler, P. M., Evaluating Model Fit. In R. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: concepts, issues and applications. London: Sage Publications, (1995).
• Browne, M. W. ve Cudeck, R., Alternative ways of assessing model fit. Sage Focus Editions, 154, 136-136, (1993).
• Kalaycı, Ş., Faktör Analizi, Kalaycı Ş. (Ed.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 8. Baskı. Ankara: Dinamik Akademi, (2018).
• De Vellis, R.F., Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (Ed.Tarık Totan), Ankara: Nobel Yayıncılık, (2012).
• Karakoç, F. Y. ve Dönmez, L., Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13, 40, 39-49, (2014).