YARININ EKO-TEK KENTLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 83 - 95, 07.07.2025

Hayriye Şengün , Murat Küçükşen

https://doi.org/10.33416/baybem.1703795

Abstract

İlk yerleşim yerleri, küçük ve kırsal yapıda olup tarıma dayalı bir yaşam tarzı şeklindedir. Bilim, teknoloji, iletişim ve ekonomi gibi alanlardaki tarihsel gelişmeler, bugünkü kent yaşamının temelini atmıştır. Günümüzde teknolojik, sosyo-ekonomik, sosyolojik ve kültürel etkenlerle hızla büyüyen, milyonları barındıran yüksek nüfuslu yerleşim alanlarında yaşayan insan, artık doğrudan yaşamını tehdit eden çevre sorunlarıyla karşı karşıyadır. Teknolojinin yoğun kullanımı, aşırı nüfus artışı ve bu nüfusun belirli yerlerde yığılması, çevre sorunlarının çözümünü de giderek zorlaştırmaktadır. Kentlerin kalabalıklaşması, kapitalist rekabet koşullarında doğal kaynakların sorumsuzca tüketilmesi, çevre değerlerine gereken önemin verilmemesi, yoksulluk, az gelişmişlik vb. nedenler günümüz kentlerini yaşanmaz hale getirmektedir. Teknolojiye sahip gelişmiş ülkeler bu olumsuz gelişmeler karşısında yaşanabilir kentler oluşturmak konusunda yine teknolojiden yararlanmaya ve teknoloji kullanımı ile ekolojik kentler ve kentsel yaşam oluşturulabilecekleri projeler geliştirmeye ve uygulamaya çalışmaktadırlar.
Bu çalışmada, dünyada giderek bir model olarak uygulama örnekleri görülmeye ve projelendirilmeye başlayan ve yarının kentleri olarak sunulan Eko-Tek Kent (Ekolojik ve Teknolojik Kent) modeli, literatürden yararlanarak araştırılmakta, bu modelin dünyadaki uygulamaları hakkında bilgi verilmekte ve Türkiye’de kentsel sorunların çözümünde uygulanabilirliği tartışılmaktadır.

Keywords

Kent , Ekoloji , Ekolojik Kent , Teknolojik Kent , Eko-Tek Kent

AN ASSESSMENT ON THE ECO-TECH CITIES OF TOMORROW

Abstract

The first settlements were small and rural, with a lifestyle based on agriculture. Over time, developments in science, technology, communication, and the economy have laid the foundation for today’s urban lifestyle. Currently, people living in densely populated urban areas shaped by technological, socio-economic, sociological, and cultural factors are confronted with environmental issues that directly threaten their lives. The intensive use of technology, rapid population growth, and the concentration of people in specific areas have made it increasingly difficult to address these environmental challenges. Urban overcrowding, irresponsible consumption of natural resources driven by capitalist competition, neglect of ecological values, poverty, and underdevelopment have rendered many modern cities uninhabitable. In response to these adverse developments, technologically advanced countries are striving to harness technology to create livable cities and to develop and implement projects aimed at building ecological urban environments.
This study examines the Eco-Tech City (Ecological and Technological City) model, which is increasingly being adopted and promoted worldwide as the urban model of the future. Drawing on the existing literature, the study provides information on global applications of this model and discusses its potential for addressing urban problems in Turkey.

Keywords

City , Ecology , Ecological City , Technological City , Eco-Tech City

References

• Akıllı Şehirler. (Tarihsiz). Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayını, Ankara.
• Altunbaş, A. (2012). “Sürdürülebilir Toplumlar ve Metropollerin Baskılarından Kurtulmak İçin Alternatif Bir Yol: Sürdürülebilir Kentler”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 135-148.
• Alıcı, S. (2020). “Eko-Tek Kent Modelinde İç Mekân Tasarımı”, International Design and Art Journal, 2(1), 98-115.
• Atkinson, R. D. (1998), “Technological Change and Cities”, Cityscape, 3(3), pp. 129-170.
• Batty, M., Axhausen, K. W., Giannotti F., Pozdnuouknov, A., Bazzani, A., Wachowicz, M. & Portugali, Y., (2012). “Smart Cities of the Future”, The European Physical Journal Special Topics, 214 (1), 481-518.
• Bayo, J.G. (2016). International Case Studies of Smart Cities Santander, Spain, IDB, Washington, DC.
• Bibri, S.E. (2020). The Eco-City and its Core Environmental Dimension of Sustainability: Green Energy Technologies and Their İntegration With Data-Driven Smart Solutions, Bibri Energy Informatics, 3(4), 1-26. Bin Bishr, A.B.B, El Kaissi, Z. (2019). Smart Dubai — Towards Becoming the Happiest City on Earth, A Better World: Sustainable Cities and Communities, Tudor Rose, United Kingdom, 66-69.
• Bogunovich, D. (2002). “Eco-tech Cities: Smart Metabolism for a Gren Urbanism”, The Sustainable City II, (Ed.) Brebbia C.A., Martin-Duque&L.C. Wasdhwa, Witpress, London, 75-84.
• Ciumasu, I. M. (2013). “Dynamic Decision Trees For Building Resilience Into Future Eco-Cities”, Technological Forecasting & Social Change, 80, 1804-1814.
• Çetinkaya, Ç. (2013). “Eko-Kentler: Kent ve Doğa İlişkisinde Yeni Bir Sistem Tasarımı”,Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(1), 12-16.
• Elvan, L. (2017). “Akıllı Şehirler: Lüks Değil İhtiyaç”, İTÜ Vakfı Dergisi, 77, İstanbul.
• Ercoşkun, Ö. Y. (2007). “Sürdürülebilir Kent İçin Ekolojik-Teknolojik (Eko-Tek) Tasarım: Ankara-Güdül Örneği”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Ercoşkun, Ö. Y. & Karaaslan, Ş. (2009). “Geleceğin Ekolojik ve Teknolojik Kentleri”, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi (MEGARON), 3(3), 283-296).
• Harrison, C. & Donnelly, I. A. (2011). “A Theory of Smart Cities”, Proceedings of the 55th Annual Meeting of the International Society for the Systems Sciences, Held at University of Hull Business School, UK, 17-22.
• Herzberg, C. (2017). Akıllı Şehirler, Dijital Ülkeler- Dijital Kentsel Altyapı Yarının Kalabalık Dünyasında Nasıl Daha İyi Bir Yaşam Sunabilir, Optimist Yayın Grubu, İstanbul.
• Jong, M., Wang, D. & Yu, C. (2013). “Exploring the Relevance of the Eco-City Concept in China: The Case of Shenzhen Sino-Dutch Low Carbon City” Journal of Urban Technology, 20, 95-113.
• Karakurt Tosun, E. (2017). “Sürdürülebilirlik Bağlamında Ekolojik Kent Söylemi”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, , 17(4), 169-189.
• Konvitz, J.W, Rose, M H. & Tarr, J.A. (1990). Technology and the City, Technology and Culture, 31(2), pp. 284-294.
• Law, K. H. & Lynch J. P. (2019). Smart City: Technologies and Challenges, IEEE Computer Society, 46-51.
• Memiş, L. (2018). “Akıllı Teknolojiler, Akıllı Kentler ve Belediye Örgütlenmesinde Dönüşüm”, Yasama Dergisi, 36, 66-92.
• Meydan Yıldız, S. G. (2016). “Çevre Bilinci ve Eko-Kent Planlaması: Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Örneği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Mora, L. & Bolici, R. (2017). How to Become a Smart City: Learning from Amsterdam, A. Bisello vd. (Ed.), Smart and Sustainable Planning for Cities and Regions, Green Energy and Technology.
• Mostafavi M., Doherty G. (2010). Ecological Urbanism. Lars Muller Publishers, Baden.
• Register, R. (1987). Ecocity Berkeley: Building Cities for a Healthy Future, North Atlantic Books, Berkeley, California.
• Premalatha, M., Tauseef, S.M., Abbasi, Tasneem & Abbasi, S.A. (2013). “The Promise and the Performance of the World's First Two Zero Carboneco Cities” Renewable and Sustainable Energy Reviews, (Ed.) Lawrence L. Kazmerski, 25, 660-669.
• Roseland, M., (1997). “Dimensions of the Eko-City”, Cities, 14 (4), 197-202.
• Sınmaz, S. (2013). “Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri”, YTÜ Mimarlık Fakültesi E-Dergisi (Megaron), 8(2), İstanbul, 76-86.
• Şen, M. (2009). “Sürdürülebilir Kentleşmenin Odağı: Eko kentler”, www.habitat.org.tr/ekokent.html (01.09.2024).
• Tan, B.& Yimin, Z. (2018). Technology and the City: Foundation of a Smart Nation, Ed. Jean Chia, CLC Publications, Singapore.
• Terzi, F.O. & Ocakçı, M. (2017). “Kentlerin Geleceği: Akıllı Kentler”, İTÜ Vakfı Dergisi, 77, İstanbul.
• Varol, Ç. (2017). “Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 26(1) , Ankara, 43-58.
• Yaman, M., Çakır, E. (2018). “Dijitalleşen Dünyada Akıllı Afet ve Acil Durum Uygulamaları”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1124-1138.
• Internet Resources http://odtuteknokent.com.tr/tr/hakkinda/teknokent-nedir (01.09.2024). http://sbpturkiye.com/eko-kent-modeli.html#EKO-KENT_Nedir? (01.09.2024). http://www.kaec.net (01.09.2024). https://subsites.chinadaily.com.cn/, (05.12.2024). https://catalonia.com/w/5-reasons-why-barcelona-is-one-of-the-world-s-leading-smartcities#:~:text=Barcelona%20leads%20the%20way%20in,energy%20transition%20or%20sustainable%20mobility (20.01.2025). https://www.digitaldubai.ae/initiatives, (20.01.2025). https://www.beesmart.city/en/smart-city-blog/copenhagen (20.01.2025). https://www.visitdenmark.com/denmark-pavillion/press/shaping-cities-future (20.01.2025). http://www.seoulsmartcityprize.com/prize/index.php#03 (20.01.2025).