التَّكْرَارُ في آيَاتِ القِتَالِ دِرَاسَةٌ أُسْلُوبِيَّةٌ

Year 2020, Issue: 11, 129 - 161, 29.06.2020

Abdelkarim Amın Mohamed Solıman

Abstract

Repetition in War Verses A Stylistic Study

Abstract

Savaş Ayetlerinde Tekrar Üslup açısından bir inceleme

Abstract

Tekrar, genelde edebi metinlerde özelde Kur’ân’da öne çıkan üsluba ait özelliklerin en önemlilerden biridir. Zira metnin zenginleştirilmesi, pek çok mana ve delaletin yaratıcıdan/sanatçıdan muhataba aktarılmasında önemli bir güce sahiptir. Aynı zaman tekrar, hem geçmişte hem de günümüzde, metin tahlili ve onun sahip olduğu estetik değerin ortaya konulması bakımından belağata ait sanatlardan birini de temsil etmektedir.
Bu çalışma, tekrarın sanatsal kullanımı açısından Kur’ân’da geçen savaşa ait metinlerin tahlilini hedeflemektedir. Genel olarak savaş ayetleri, hüküm koyan metinler oldukları gibi aynı zaman edebi metinlerdir. Bu yüzden ayetlerde var olan tekrar ikili bir göreve sahiptir. Birincisi; Dini gayeye matuf olup metinin getirmiş olduğu dini tutum ve şeri hükmü yerleştirmek, pekiştirmek ve şerh edip açıklamaktır. Diğeri ise edebî olup metnin delalet ettiği mananın pekiştirilmesi ve bu mananın daha etkili ve dikkat çekici tarzda ortaya çıkarılıp gösterilmesidir. Diğer yandan tekrarın, metnin yapısı ve içerdiği fikirleri arasında bağlaç olmak gibi bir işlevi de vardır. Bir bakıma tekrar, metnin unsurlarını bir araya getiren ve onları birbirine bağlayan menteşeler gibidir. Yani, metni şekillendiren en önemli araçlardan biridir. Çalışma şu başlıklardan oluşmaktadır:*Mukaddime. 1- Tekrarın lügat ve terim anlamı. 2- Harfin tekrarı. 3- Kipin tekrarı4-Zamirin tekrarı. 5- Fiilin tekrarı.6- İsmin tekrarı 7- Sorunun tekrarı. 8- Lafız ve mananın tekrarı. 9- Mananın lafız olmadan tekrarı. 10- Fasılanın tekrarı.

Keywords

Tekrar, Savaş Ayetlerinde

References

• 1. Ibnu'l-Esîr, Ebu'l-Fetih Ziyaettin, el-Meselu's-Sâir fî edebi'l-Kâtib ve'ş-Şair, Tahkik Muhammed Muhittin Abdulhamit, el-Memtebetu'l-Eseriyye Beyrut, M. 1990.
• 2. Ibnu'l-Esîr, Ebu'l-Fetih Ziyaettin, el-Meselu's-Sâir fî edebi'l-Kâtib ve'ş-Şair, Tahkik Muhammed Muhittin Abdulhamit, el-Memtebetu'l-Eseriyye Beyrut, M. 1990.
• 3. Ibnu Cinni, el-Hasais, Tahkik: Muhammed Ali en-Neccâr, Daru'l-Kutub Kahire, 1956.
• 4. Ibnu'z-Zübeyir, Ahmet b. Ibrahim, Melâku't-Te'vil, Hâşiyesi yazan Abdulgani Muhammed Ali el-Fâsi, Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye, cilt 1, Beyrut, DT.
• 5. Ibn Âşûr, eş-Şeyh Muhammed et-Tahir, et-Tahrîr ve't-Tanvîr, Dâru Sihnûn Tunus, DT.
• 6. el-Iskâfi, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah el-Esbehâni, Dürretu't-Tanzîl ve Gurretu't-Te'vîl, Tahkik, Dr. Muhammed Mustafa Aydın, Ummu'l-Kura üniversitesi M. 2001.
• 7. 7. el-Işbili, Ibn Usfûr, el-Mumti' Fi't-Tasrîf, Tahkik Fahrettin Kubave, Dâru'l-Me'rife Beyrut M. 1987.
• 8. 8. Ebu Hayyan el-Endelusi, Muhammed b. Yusuf, el-Bahru'l-Muhit, Tahkik: Adil Ahmet, Abdulmevcut ve digerleri, Daru'l-Kutubi'l-ilmiyye, 1. baskı M. 2001.
• 9. 9. Ebu's-Su'ûd, Muhammed b. Muhammed el-Emâdiy, Irşadu'l-Akli's-Selim Ila Mezaye'l-Kurani'l-Kerim, Daru'l-Mushaf Kahire, DT
• 10. 10. Enis Ibrahim, Mûsîke'ş-Şe'ir, Mektebetu'l-Encelu'l-Mısriyye Kahire, 2. baskı, M. 1952.
• 11. el-Bedayene, Halit, et-Tikrâr Fî Şi'ri'l-Asrı'l-Abbasiyyi'l-Evvel, Umman, Ürdün, Mu'te Üniversitesi, 2006.
• 12. el-Curcâni, Abdulkahir b. Abdurrahman b. Muhammed, Delililu'l-I'câz, Tahkik: Mahmut Muhammed Şakir, Daru'l-Medeniy, Kahire, Cedde, 3. baskı M. 1992.
• 13. Hassan Temmam, Menahicu'l-Bahsi Fi'l-Lugati, Mektebetu'l-Encelu'lMısriyye Kahire, M. 1990.
• 14. Hızır es-Seyyit, Fevâsilu'l-Âyati'l-Kuraniyye Dirâsetun Belâgiyye, Mektebetu'l-Âdab Kahire, 2. baskı, M.2009.
• 15. er-Razi, Mefâtîhu'l-Gayb (et-Tefsîru'l-Kebir) Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye Tehran 2. baskı, DT.
• 16. er-Rafi'î, Mustafa Sadik, I'câzu'l-Kuran ve's-Sunneti'n-Nebeviyye, Beyrut, Daru'l-Kutubi'l-Arebi.
• 17. er-Rmmâni, en-Nuket Fî I'câzi'l-Kuran Dimne Selâse Resaile Fî I'cazi'l-Kuran, Tahkik: Muhammed Halfullah Ahmet ve Muhammed Zeglul Sellam, Kahire Daru'l-Mearif. 3. baskı.
• 18. ez-Zerkeşi Bedrettin Muhammed Abdullah, el-Burhan Fî Ulumi'l-Kuran, Tahkik: Muhamed Ebulfazl Ibrahim, Daru'l-Me'rife Beyrut, 2. baskı.
• 19. ez-Zamehşeri, Cârullah Mahmut b. Ömer, el-Keşşaf an Hakaiki't-Tanzil ve Uyuni'l-Akavil Fi Vucûhi't-Te'vîl, Mektebetu'l-Halbi Kahire, son baskı M. 1966.
• 20. es-Seclimaci, Ebulkasim, el-Meze'u'l-Bedî' Fî Tecnîsi Esâlîbi'l-Bedî', Mukeddimesi yazan ve tahkiki yapan: Ellâl el-Gazi, Mektebetu'l-Me'ârif er-Rebat M. 1980.
• 21. es-Suyuti, Abdurrahman b. Ebibekir, el-Müzhir Fî Ulumi'l-Lugat Şerhuhû ve Zabtuhu, Muhammed Ahmed Câd el-Mevla Bik, Muhammed Ebulfazl Ibrahim ve Muhammed Ali el-Bîcâvî, Menşurâti'l-Mektebeti'l-Asriyye M. 1986.
• 22. Sîbeveyhi Ebu Beşer Amr b. Kunber, el-Kitab, Tahkik: Abdusselam Muhammed Harun, Mektebetu'l-Hanci, 3. baskı M. 1988.
• 23. es-Seyyid, Izzuddin Ali, et-Tekrir Beyne'l-Musir ve't-Te'sir, Alemu'l-Kutubi Beyrut, 2. baskı M. 1986.
• 24. et-Taberi Muhammed b. Cerir, Camiu'l-Beyan An Te'vili'l-Kuran Tahkik: Mahmut Muhammed Şakir, Daru'l-Mearif Mısır, 2. baskı M. 1969.
• 25. Abbas, Hasen, Hasâisu'l-Hurûfi'l-Arebiyye ve Meânîha, Menşúratu Ittihadi'l-Kuttâbi'l-Areb, Dımaşk, M. 1998.
• 26. Abdulazim, Ahmet, el-Vehdâtu's-Serfiyye Ve Devruha Fî Binâi'l-Kelimeti'l-Arebiyye, Doktora tezi, Kahire Üniversitesi.
• 27. Abdulmttalib, Muhammed, el-Belagetu Ve'l-Uslubiyye, Kahire, Mektebe Loncman, 4. baskı, M. 1994.
• 28. Abdulmuttalib, Muhammed, Binâu'l-Uslûbi Fî Şiiri'l-Hedâse, el-Heyetu'l-Mısrıyyetu'l-Âmme M. 1988.
• 29. Ali, As'ad Ahmet, Tehzibu'l-Mukeddimetu'l-Lugeviyye Li Abdillah el-Alayli, Daru's-Suâl Li't-Tebâeti Ve'n-Neşri, Şam, 3. baskı, M. 1985.
• 30. Ömer, Ahmet Muhtar, Dirasetu's-Sevti'l-Lugevi, Alemu'l-Kutubi, Kahire, M. 1997.
• 31. Fazl, Salah, Belagetu'l-Hitabi Ve Ilmu'n-Nassı, Alemu'l-Ma'rife Küvet, sayı 164, Ağustos, 1992.
• 32. Fazl, Salah, Ilmu'l-Uslub, Muessesetu Muhtar Kahire, 1992.
• 33. el-Feki, Subhi Ibrahim, Ilmu'l-Lugati'n-Nassiyye Beyne'n-Nazeriyyeti ve't-Tatbik, Dirase Tatbîkiyye Ala's-Suveri'l-Mekkiyye, Daru Kubâ', Kahire, 1. baskı, M. 2000.
• 34. Kasim, Mikdad Muhammed Şakir, el-Bunetu'l-Îkâiyyetu Fî Şiiri'l-Cevahiri, Uman, Ürdün, Daru Decle, 1. baskı, M. 2008.
• 35. el-Keyrevâni, Ebi Ali el-Hasen b. Reşik, el-Umdetu Fî Mehâsini'ş-Şiiri Ve Âdâbihî Ve Nakdihî, Tahkik: Muhammed Muhittin Abdülhamid, Daru'l-Cîl, 5. baskı, M. 1981.
• 36. el-Kermânî, Mahmut b. Hamza b. Nasr, el-Burhan Fî Muteşabihi'l-Kuran, Tahkik: Ahmet Izzettin Abdullah Halfullah, Daru Sâdır, Beyrut, 2. baskı.
• 37. Masluh, Saad, el-Uslûb Dirase Ihsâiyye, Alemu'l-Kutubi, Beyrut, 3. baskı, M. 2002.
• 38. el-Melaike, Nazik, Kadâye'ş-Şiiri'l-Muasır, Daru'l-Ilm Li'l-Melâyîn, Beyrut, 6. baskı, M. 1981.
• 39. Hindavi, Abdülhamit Ahmet Yusuf, el-İ'câzu's-Serfiy Fi'l-Kurani'l-Kerim, Seyda Beyrut, 1. baskı, M. 2008.