Mongolian Perception in the TV Series ‘Diriliş Ertuğrul’

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 14, 52 - 59, 05.11.2024

Özkan Dayı , Atilla Güney

Öz

The Diriliş: Ertuğrul series, which met with the audience via TRT screen on December 10, 2014, consists of 150 episodes. The series, which broke viewing records both in Turkey and in different countries of the world since its broadcast, has attracted considerable attention with its visual dimension, voice-overs, music and conveying the historical process. As in every message, the message carried in the Diriliş: Ertuğrul series has also affected the formation of a perception of reality. In this study, we aim to examine the compatibility of the Mongol perception staged and conveyed in the series with historical reality in the context of the struggle between the Mongols and the Kayı tribe, which is featured in the Diriliş: Ertuğrul series and attracts considerable attention from the audience. Within the scope of our 2209a student project titled “Mongol Perception in the Diriliş: Ertuğrul Series” supported by TÜBİTAK, we will evaluate the Mongol perception created in the series by associating it with historical characters and events within the historical process.

Anahtar Kelimeler

Mongolian Perception, Turkish History, Anatolia, Historical Figures

‘Diriliş Ertuğrul’ Dizisinde Moğol Algısı

Öz

10 Aralık 2014 tarihinde TRT ekranı vasıtası ile izleyici ile buluşan Diriliş: Ertuğrul dizisi, 150 bölümden oluşmaktadır. Yayınlandığı andan itibaren hem Türkiye’de hem de dünyanın farklı ülkelerinde izlenme rekorları kıran dizi, görsel boyutu, seslendirmeleri, müzikleri ve tarihsel süreci aktarımı ile oldukça ilgi uyandırmıştır. Her iletide olduğu gibi Diriliş: Ertuğrul dizisinde de taşınan mesaj bir gerçeklik algısının oluşumuna etki etmiştir. Bu çalışmada, Diriliş: Ertuğrul dizisinde yer alan ve izleyicinin oldukça dikkatini çeken Moğollar ile Kayı boyunun mücadelesi bağlamında, dizide sahnelenen ve aktarılan Moğol algısını tarihî gerçeklik ile uygunluğunu incelemeyi amaçlamaktayız. TÜBİTAK tarafından desteklenen “Diriliş: Ertuğrul Dizisinde Moğol Algısı” adlı 2209a öğrenci projemiz kapsamında, dizide oluşturulan Moğol algısını tarihî süreç içerisinde, tarihî karakterler ve olaylar ile ilişkilendirerek değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Moğol Algısı, Türk Tarihi, Anadolu, Tarihî Şahıslar

Kaynakça

• ABÛL FARAC, G. (1945-50). Abûl Farac Tarihi C. II. Çev. Ömer Rıza Doğrul. Ankara: TTK Basımevi.
• AHMEDÎ, (2017). Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i Osman (Üç Osmanlı Tarihi). Haz. Nihal Atsız. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• AKNERLİ, G. (2012). Okçu Milletin Tarihi. Çev. Hrand D. Andreasyan. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• ANONİM, (2000). Osmanlı Kroniği (1299-1512). Haz. Necdet Öztürk. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• AŞIKÎ, D. A. (2013). Aşıkpaşazade Tarihi (Osmanlı Tarihleri 1285-1502). Haz. Necdet Öztürk. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
• ÇENCEN, N.- ŞİMŞEK, A. (2015). Usta Tarihçilerin Bakış Açısı ile Diriliş Dizisi. International Journal of Human Sciences. 12 (2): 1377-1396.
• ENVERÎ, (2012). Düsturname-i Enverî (12-22 Kitaplar). Çev. Necdet Öztürk. İstanbul: Çamlıca Basım Yayın.
• FAİZ, M.- KARASU AVCI, E. (2020). Popüler Kültür Unsuru Olarak Tarihi Dizilere İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi 10: 744-763.
• VEHAPİ, F. (2021). Ertugrul Ghazi: A Very Short Biography. Crescent Books.
• GROUSSET, R. (2017). Bozkır İmparatorluğu, Attila-Cengiz Han-Timur. Çev. Reşat Uzmen. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• İBN BİBİ, (1956). el-Evamirü’l-Alâiyye fî Umûri’l-Alâiyye. Nşr. Adnan Sadık Erzi. Ankara: TTK Basımevi.
• İBNÜ’L İBRİ, E. F. (2011). Tarihu Muhtasari’d-Düvel. Çev. Şerafeddin Yaltkaya. Ankara: TTK Basımevi.
• KAFESOĞLU, İ. (1997). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• KANAT, C. (2017). Tarihin Medya ile İmtihanı. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• KAŞ, S.-ÖZMENLİ, M. (2023). Tarihi Dizilerin Sosyal Bilgiler Derslerindeki Kültürel Kavramların Pekiştirilmesine Etkisinin Değerlendirilmesi. Academic Social Resources Journal. 8: 2615-2625.
• KAYMAZ, N. (1999). Yüzyılın İşbirlikçi Emȋri Muȋnüddȋn Süleyman. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• KESİK, M. (2008). Sadeddin Köpek. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul. 35: 392-393.
• KÜÇÜKÖNER, H. R. (2022). Ahmedîlerin İnançlarına Popüler Kültürde Meşruiyet Kazandırma Çabaları: Diriliş Ertuğrul Dizisi Örneği. Hafıza Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 2: 36-58.
• OCAK, G.-SELİMOĞLU, S. (2016). Tarih Öğretiminde Tarih Dizilerinin Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri-Nitel Bir Analiz. Kastamonu Eğitim Dergisi. 24 (1): 431-452.
• OĞUZ, M. Ö. (2009). Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir?. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• ORAKÇI, S. F. (2021). Diriliş Ertuğrul Dizisi Üzerine Bir Alımlama Çalışması. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ROUX, J. P. (2001). Moğol İmparatorluğu Tarihi. Çev. Aykut Kazancıgil-Ayşe Bereket. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• RUNCIMAN, S. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi C. III. Çev. Fikret Işıltan. Ankara: TTK Yayınları.
• ŞEN, A. (2010). Türk Sinemasında Yerli Arayışlar. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• ŞENOCAK, E.-TAĞ, R. (2023). Diriliş Ertuğrul Dizisinin Somut Olmayan Kültürel Mirastaki Yeri ve Önemi. Folklor Akademi Dergisi. 3: 1468-1484.
• TAYLAN, H. H. (2011). Televizyonla Yetişmek. Konya: Çizgi Yayınları.
• TURAN, O. (1977). Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• TÜRKÇE SÖZLÜK (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 2270-2271.
• TÜRKER, A.- KIRIK, A. M. (2019). Tarih Dizilerinde Gerçeklik Algısının Oluşumu: Diriliş Ertuğrul Dizisinin Göstergebilimsel Çözümlemesi. Trtakademi. 4 (8): 488-513.
• YALÇIN, M. (2016). Popüler Kültür Ürünü Olarak Türk Televizyon Dizilerinde Etnografik İletişim Kodların Kullanımı: Diriliş “Ertuğrul” Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 7: 2332-2341.
• YANGIN ASLANOĞLU, B. (2018). Geçmişten Günümüze 41 Türk Sinemasında Folklor İzleri. Konya: Palet Yayınları.
• YILMAZ, H. (2011). Selçuklu Sultanı Ala’eddin’in Bizans İmparatoru Vatatzes’le Uç Savaşları. Hakikat Aylık İslam Dergisi. 19 (219): 44-46.