Phonetic analysis is a branch of Natural Language Processing (DDİ) that examines how sounds are produced during speech and how words are related to these sounds. Because computers must understand both the mechanism of sound formation and the lexical, syntactic, and semantic aspects of languages, this is a highly demanding task. Although its historical roots date back centuries, in recent years researchers have adopted a broader perspective on phonetic analysis by focusing on various languages spoken worldwide. One of the greatest challenges in phonetics and phonology is achieving consistent results in tasks involving language recognition and processing (such as speech recognition and speech synthesis). In this study, the definitions of phonetics and phonology are addressed, and the methods employed by different researchers are examined. Additionally, the potential phonetic impacts of the Common Turkic Alphabet are discussed, providing detailed information about this alphabet. Furthermore, proposals for new algorithms or metrics to measure writing-pronunciation alignment and future directions in this field are highlighted.
Natural Language Processing Phonetic Analysis Common Turkic Alphabet Orthography-Phonology Correspondence
Fonetik analiz, konuşma sırasında seslerin nasıl üretildiğini ve sözcüklerin seslerle nasıl ilişkilendirildiğini inceleyen Doğal Dil İşleme (DDİ) konusunun bir dalıdır. Bilgisayarların bu süreci anlayıp değerlendirebilmesi, hem sesin oluşum mekanizmasını hem de dillerin sözcüksel, sözdizimsel ve anlamsal yönlerini dikkate almayı gerektirdiğinden oldukça zorlu bir çalışmadır. Tarihsel kökleri yüzyıllar öncesine uzansa da, son yıllarda araştırmacılar dünya çapında konuşulan çeşitli dilleri ele alarak fonetik analizi daha geniş bir bakış açısıyla değerlendirmiştir. Fonetik ve fonolojinin en büyük güçlüklerinden biri, dili tanıma ve işleme süreçlerinde (örneğin konuşma tanıma ve konuşma sentezi) tutarlı sonuçlar elde etmektir. Bu çalışmada, fonetik ve fonoloji kavramlarının tanımlarına değinilirken, farklı araştırmacıların benimsediği yöntemler incelenmektedir. Ek olarak, Ortak Türk Alfabesinin potansiyel fonetik etkileri tartışılarak bu alfabe hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca, yazı-telaffuz uyumunu ölçmek için yeni algoritmaların veya metriklerin geliştirilmesine yönelik öneriler ve gelecekte izlenebilecek yönelimler de vurgulanmaktadır.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Information Systems (Other) |
| Journal Section | Review |
| Authors | |
| Submission Date | January 17, 2025 |
| Acceptance Date | March 12, 2025 |
| Early Pub Date | June 11, 2025 |
| Publication Date | June 26, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 18 Issue: 1 |