Factors Affecting Brand Loyalty in Turkish Participation Banking Sector

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 1, 65 - 105, 30.06.2023

Bilge Baykal , Şükrü Çınar

https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1348112

Öz

Türk Katılım Bankacılığı Sektöründe Marka Sadakatine Etki Eden Faktörler

Öz

Bu çalışmanın amacı Türk katılım bankacılığında marka çağrışımları, marka farkındalığı ve algılanan
kalite boyutlarının, müşterilerin marka sadakatleri üzerindeki etkilerini araştırmak olarak
belirlenmiştir. Bu doğrultuda öncelikle marka değerinin dört temel boyutu, sonrasında katılım
bankacılığının sektördeki yeri üzerine kapsamlı literatür taraması yapılmıştır. Sonrasında kavramsal
bir araştırma modeli oluşturularak, önerilen modelin hipotezleri Türk katılım bankacılığı
müşterilerinden anket yöntemiyle toplanan verilerle SPSS programında test edilmiştir. Analizlerin
sonucunda marka çağrışımları, farkındalığı ve algılanan kalite boyutlarının müşterilerin marka sadakatine
pozitif etkisi olduğu açığa çıkmış olup, özel ve kamu katılım bankaları arasında karşılaştırmalar
yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarının katılım bankacılığı yöneticilerine ve marka yönetimi
akademisyenlerine çeşitli açılardan katkıda bulunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Marka Sadakati, Marka Değeri, Katılım Bankaılığı

Kaynakça

• 1. Alhaddad, A. (2015). Perceived Quality, Brand Image and Brand Trust as Determinants of Brand Loyalty. Journal of Research in Business and Management, 3 (4), 01-08.
• 2. Aktepe, İ. E. (2013). Sorularla Katılım Bankacılığı. Baskı: 4, İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
• 3. Anaç, T. ve Kaya, F. (2017). Bireysel müşterilerin katılım bankacılığını tercih etmesini etkileyen faktörler. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15): 145-182.
• 4. Atlı, Y. (2019). Tüketici Temelli Marka Değerinin Kamu Ve Özel Hastaneler Bazında Analizi; Elazığ İli Örneği. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• 5. Avcılar, M. Y. (2008). Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1): 11-30.
• 6. Aydın, G. ve Ülengin, B. (2011). Tüketici Temelli Marka Değerinin Finansal Performans Üzerine Etkisi. İtü Dergisi/d, 10(2).
• 7. Bişkin, F. (2010). Markanın Pazarlama Açısından Önemi Ve Tüketici Tercihleri- Memnuniyeti Çerçevesinde Otomobil Sahipleri Üzerinde Bir Araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (20) : 411-434.
• 8. Bozkaya, S. (2019). Marka Değerleme Yöntemleri, Türk Bankalarının Marka Değerleri, Marka Değeri Karlılık Etkileşimleri. İstanbul Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bankacılık ve Finans Anabilim Dalı, Bankacılık Bilim Dalı, Doktora Tezi.
• 9. Cevahir, E. (2022). SPSS ile Nicel Veri Analizi Rehberi, 1. Baskı, İstanbul: Kibele Yayınları.
• 10. Çabuk, S. ve Demirci, Orel, F. (2008). Marka Karakteristikleri İle Marka Ve Üretici Firmaya Duyulan Güven Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi: Çukurova Üniversitesi Ölçeğinde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1) : 103-116.
• 11. Dayı, F. (2019). Katılım bankacılığının tercih nedenlerinin sadakat ve güven üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Third Sector Social Economic Review, 54(4):1788-1806.
• 12. Derakhshi, A. (2017). Markanın Tüketici Davranışlarına Etkisi: Diş Macunu Sektörü Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 9 (3) , 13-32.
• 13. Durak, İ., Bayat, M. ve Arslan, H. M. (2017). Banka Seçiminde Müşteri Tercihleri: Katılım Bankaları Üzerine Amprik Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2): 60-70.
• 14. Durmaz, Y. ve Ertürk, S. (2016). Marka uygulamaları ve önemi. International Journal of Academic Value Studies, 2(2), 82-93.
• 15. Erciş, A., Yapraklı, Ş., Yılmaz, M. K. ve Can, P. (2013). Kişisel Değerler İle Marka Değeri Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (2) : 21-41.
• 16. Erdil, T. ve Başarır, Ö. (2009). Marka Çağrişimlari ve Satin Alma Davranişi Üzerine Olan Etkisinin Ölçümlenmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2): 213-231.
• 17. Fırat, D. ve Badem, A. C. (2008). Marka değerleme yöntemleri ve marka değerinin mali tablolara yansıtılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (38), 210-219.
• 18. Gil, R. B., Andres, E. F. ve Salinas, E. M. (2007). Family as a source of consumer- based brand equity. Journal of Product & Brand Management, 16 (3):188-199.
• 19. Gökbayrak, S. (2019). Marka Değerinin Hirose Yöntemiyle Tespit Edilmesi: Vakko Tekstil Üzerine Bir Uygulama. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1): 8-25.
• 20. Görmüş, Ş., Albayrak, A. ve Yabanlı, A. (2019). Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı, 1. Baskı, İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
• 21. Hossien, E., Ali, J. ve Mehdi, M. (2012). The Mediatory Impact Of Brand Loyalty And Brand İmage On Brand Equity. African Journal of Business Management, 6 (17), 5692-5701.
• 22. Işık, O. (2016). Algılanan Kalitenin Hastane Marka Değerine Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19 (1) , 57-72.
• 23. Jalilvand, M. R., Samiei, N. ve Mahdavinia, S. H. (2011). The effect of brand equity components on purchase intention: An application of Aaker’s model in the automobile industry. International business and management, 2(2): 149-158.
• 24. Kalyoncuoğlu, S. (2017). Markaya duyulan güven ile marka sadakati ilişkisinde marka aşkının aracılık rolü: Starbucks markası üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4): 383-402.
• 25. Kara, A. (2019). Firma Değeri Yaratımında Marka Gücünün Etkisi: Interbrand İndirgenmiş Nakit Akışı Yöntemiyle Türk Markalarının Analizi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2) : 227-246.
• 26. Keller, K. L. (2019). Stratejik Marka Yönetimi - Marka Sermayesinin İnşası, Ölçümü ve Yönetimi. çev. Doç.Dr. Aykan Candemir. Ankara: Nobel Yayınları.
• 27. Keller, K. L. (1993). Conceptualizing, Measuring, Managing Customer - Based Brand Equity. Journal of Marketing, 57 (1): 1-22.
• 28. Kılıç, D. ve İspir, N. B. (2018). Futbol Kulüplerinde Marka Çağrışımları. Kurgu, 26(1): 16-25.
• 29. Kocaman, S. ve Güngör, İ. (2012). Destinasyonlarda Müşteri Temelli Marka Değerinin Ölçülmesi Ve Marka Değeri Boyutlarının Genel Marka Değeri Üzerindeki Etkileri: Alanya Destinasyonu Örneği. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 4(3).
• 30. Koçoğlu, C. M. ve Aksoy, R. (2017). Tüketici Temelli Marka Denkliği Bileşenleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (18), 71-90.
• 31. Pappu, R., ve Quester, P. (2006). Does customer satisfaction lead to improved brand equity? An empirical examination of two categories of retail brands. Journal of Product & Brand Management, 15(1), 4-14.
• 32. Önen, V. (2018). Marka Değerinin Marka Aşkına Etkisinin İncelenmesi: Starbucks Cafe Örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5 (1): 49-63.
• 33. Özgüven, N. (2010). Marka Değeri: Global Markaların Değerlendirilmesi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1): 141-148.
• 34. Özsoy, İ. (2012). Türkiye’de Katılım Bankacılığı, İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
• 35. Özsoy, Ş. (2012). Sağlam Bankacılık Modeli ile Katılım Bankacılığı’na Giriş, 1. Baskı, İstanbul: Biltur Basım ve Yayın Hizmetleri.
• 36. Özyurt Kaptanoğlu, R., Kılıçarslan, M. ve Tosun, A. (2019). Marka ve Marka Farkındalığı. The Journal of Social Science, 3 (5): 248-266.
• 37. Pehlivan, P. (2016). Türkiye’de Katılım Bankacılığı ve Bankacılık Sektöründeki Önemi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (31): 296-324.
• 38. Pinar, M., Girard, T. ve Eser, Z. (2012). Consumer - based brand equity in banking industry: A comparison of local and global banks in Turkey. International Journal of Bank Marketing, 30 (5): 359-375.
• 39. Sasmita, J. ve Suki, N. M. (2015). Young consumers’ insights on brand equity: Effects of brand association, brand loyalty, brand awareness, and brand image, International Journal of Retail and Distribution Management, 43(3): 276-292.
• 40. Sipahi, B., Yurtkoru, S. ve Çinko M. (2006). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• 41. Su, J., Chang, A. (2017). Factors affecting college students’ brand loyalty toward fast fashion: A consumer-based brand equity approach, International Journal of Retail & Distribution Management, 46(1): 90-107.
• 42. Taşcı, H., ve Baş, M. (2018). Marka, Marka Değeri ve Değerleme Yöntemleri: Interbrand İle Brand Finance Yöntemleri ve 2017 En Değerli Dünya Marka Sıralamalarının Karşılaştırmalı Analizi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 53(3): 710-723.
• 43. Telli, K. (2019). Katılım Bankalarının Sosyal Sorumluluk Projelerinin Marka Bilinilirliğine Etkisi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Ekonomisi Ve Finansı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• 44. Terzi, A. (2013). Katılım Bankacılığı: Kitaba Uymak mı, Kitabına Uydurmak mı?, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9).
• 45. Toksarı, M. ve İnal, M. E. (2011). Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü: Kayseri’de Otomobil Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama. Çağ Üniversitesi SosB. yal Bilimler Dergisi,8(2): 69-97.
• 46. İnternet Kaynakları:
• 47. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, (2022). Aktif Kuruluşlar İstanbul, https://www.bddk.org.tr/Kurulus/Liste/77. E.T: 25.01.2022
• 48. Interbrand, (2022). En İyi Küresel Markalar İstanbul, https://interbrand.com/ best-global-brands/. E.T: 22.02.2022
• 49. T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2021). Mevzuat Bilgi Sistemi İstanbul. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6769&Mevzua tTur=1&MevzuatTertip=5. E.T: 19.11.2021
• 50. Türk Dil Kurumu, (2021). Sözlük İstanbul. https://sozluk.gov.tr/. E.T: 19.11.2021
• 51. Türkiye Katılım Bankaları Birliği, (2022). Raporlar İstanbul. https://tkbb.org. tr/veri/sektormukayese. E.T: 25.01.2022