Dil, insanların anlaşmalarını sağlayan en önemli araçtır. Bir toplumun kültürel
yapısı, dünya görüşü, inançları, savaşları, örf ve âdetleri ve bu gibi özellikleri dile
yansıyan unsurlardır. İnsanlar arasında iletişim sistemi olan dilin, tam ve mecaz
anlamları vardır. Tam anlam kelimelerin veya cümlelerin doğrudan, direkt anlamlarına
işaret ettiği hâlde, mecaz anlam hayalî betimleme, tasvir için kullanılmaktadır. Bu
tür anlamlar metafor, benzetme, atasözü ve deyimler gibi kavramlarla karakterize
olunur. Deyimler dilin en önemli kısımlarıdır. Dilde en sık kullanılan söz öbeklerinden
olan deyimler, kültürler arası iletişimde önemli rol oynarlar. Öğrenilme ve araştırılma
bakımından her zaman dilbiliminin dikkatini çeken deyimlerle ilgili pek çok çalışma
yapılmış, özellikle de dilciler, deyimleri anlam ve söz dizimi bakımından tanımlamaya
ve açıklamaya çalışmışlardır. Bu çalışmada ise, Türkçe deyimlerin Rusçaya
çevrilme stratejileri ve problemleri sunulmuştur. Bu yazı Türkçe ve Rusça üzerine
örneklenmiştir. Rusça ve Türk devletlerinde tarih, kültür, coğrafi ortam, masal,
gelenek, din ve düşünme tarzları arasında büyük farklar olduğu için Türkçe ve Rusça
konuşan halkların aynı olay için çeşitli düşünceleri var. Türkçe ve Rusçadaki kültürel
ayrıcalıklar çeviride büyük zorlukların ortaya çıkmasına neden olur. Bu makale iki
amaçla yazılmıştır. Birincisi, Türkçe–Rusça deyimlerin çevrilebilirlik boyutunu,
problemlerini göstermektir. İkincisi, deyimlerin tercüme edilmesinde çevirme
stratejilerini araştırmaktır. Bu çalışma çevirmenlerin tercüme esnasında karşılaştığı
çeşitli zorluklara uygun stratejileri derinlemesine araştırmayı amaçlamıştır.
Language is the most important asset providing people’s understanding. The
features such as cultural structur, world – view, beliefs, warfares, usages of a society
are the factors reflecting to a language. Language as a system of communication
between people has literal and figurative meanings. While the literal meaning is
the direct reference of words or sentences to objects, the figurative sense is used for
giving an imaginative description or a special effect. Such a meaning characterizes
notions like metaphors, similes, proverbs and idioms. Idiom is an important part of
a language. Idioms play a significant role in intercommunication culture. There are
many works related to idioms, which have always take attention of linguistics in point
of learning and exploring, especially, lingusts have tried to determine and explain
them in regard to meaning and syntax. In this study, the translation strategies and
problems from Turkic into Russian have been presented. This work has been exampled
on Turkish and Russian languages. Since there are great differences in history,
culture, geographical environment, fairy tale, custom, religion and mode of thinking
between Turkic and Russian states, people who speak Turkish and people who speak
Russian as their native language have different ideas for the same events. These
cultural exclusiveness of Turkish and Russian idioms, which lead to great trouble
in translating. In this study, efforts have been made to meet two objectives. First, to
show the extent of translatability of idioms and their problems in Turkish – Russian.
Next step is to explore the translation strategies of idioms. This paper aims to analyze
characteristics, differences from the perspective of conceptual metaphor and try to
probe into some suitable translation strategies when translators are facing a variety
of difficulties in translation. Moreover, the results of the study led us to conclude that
an ideal translation strategy of translating an idiom by using another idiom in target
language is not always possible. Further results also revealed that there are many
interesting cultural similarities and differences between Turkish and Russian idioms.
Journal Section | Research Article |
---|---|
Authors | |
Publication Date | December 31, 2017 |
Published in Issue | Year 2017 Volume: 65 Issue: 1 |