Beşikten Mezara Kadar: Bir Söylem Çözümlemesi

Year 2025, Volume: 4 Issue: 1, 54 - 60, 15.03.2025

Abdulkerim Çiftci

Abstract

Şiir, kullanılan dil ve içinde barındırdığı örtük anlamları ile diğer edebi ürünlerden ayrılan bir türdür. Bir şiirin anlamı ve imgelerin çözümlenmesi alıcının özelliği ve bakış açısına göre değişiklik gösterebilir. Bu çalışmada da Faruk Nafiz Çamlıbel’in “Beşikten Mezara Kadar” adlı şiirinde yer alan imgesel ögeler üzerinden bir söylem çözümlemesi yapılmıştır. Faruk Nafiz Çamlıbel’in “Beşikten Mezara Kadar” adlı şiirinde hayatı boyunca bir arayış içerisinde olan bir öznenin yaşadığı arayış anlatılmaktadır. Bu arayış süreci şiire adını veren beşik ve mezar süreci ile sembolize edilmiş ve bu süreç içerisinde başlangıçta beşeri aşk izlenimi veren söylemlerin, dinî ve kutsal boyutlarda ele alınabileceği düşünülmüştür. Bu düşünceden hareketle şiirde yer alan ifadeler üzerinden çözümlemeler yapılmıştır.

Keywords

Faruk Nafiz Çamlıbel, Şiir, Söylem

From Cradle to Grave: A Discourse Analysis

Abstract

Poetry is a literary genre distinguished by its use of language and implicit meanings, setting it apart from other literary forms. The interpretation of a poem and the analysis of its imagery can vary depending on the reader’s perspective and background. In this study, a discourse analysis was conducted on the imagistic elements in Faruk Nafiz Çamlıbel’s poem Beşikten Mezara Kadar (From Cradle to Grave). The poem narrates the existential quest of a subject in search of meaning throughout life. This journey is symbolized by the concepts of the cradle and the grave, which also lend their name to the poem. Initially, the discourse in the poem gives the impression of a worldly love; however, upon deeper analysis, it is suggested that these expressions can also be interpreted within a religious and sacred framework. Based on this perspective, the study examines and analyzes the poem’s discourse through the lens of these thematic elements.

Keywords

Faruk Nafiz Çamlıbel, Poetry, Discourse

References

• Abiç, T., & Eyan, B. (2024). 1950 Sonrası Türk şiirinde “Kars” imgesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 451-461. https://doi.org/10.21547/jss.1401156
• Arı, R. (2018). Klasik Türk şiiri gazel geleneğinde duygularla ilişkisi itibariyle aşk -Fuzûlî örneği-. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 20(20), 71-100. https://dergipark.org.tr/tr/pub/devdergisi/issue/77488/1303900
• Çamlıbel, F.N. (2022). Han duvarları. Yapı Kredi Yayınları.
• Çolak, T. (2022). Faruk Nafiz Çamlıbel’in canavar piyesinin incelenmesi. Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi E-Dergisi 9/2. 84-95. https://doi.org/10.30804/cesmicihan.1156539.
• Daşcıoğlu, Y. (2015). Dilin içinde dil, doğanın içinde perde: Şiirde metafor ve imge. Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi, 109(S 767), 167-173.
• Dere, M. (2021). Faruk Nafiz Çamlıbel’in şiirlerinde savaş ve kahramanlık [Bildiri Sunumu]. Karadeniz 6. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Sinop.
• Eliot, T.S. (1990). Edebiyat üzerine düşünceler. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ercan, G. S., & Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve eleştirel söylem çözümlemesi: tanımları ve kapsamları. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), 527-552.
• Erdoğan, K., & Akgül, S. (2016). Divan şiirinde gül redifli gazeller üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40(2), 53-65.
• Eziler Kıran, A. (2005). Şiir çözümlemesi dilbilimsel yöntemler ve araçlar. Türkbilig Dergisi 10, 17-33. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkbilig1/issue/13381/161860
• Güngör, B. (2020). Söylem yaklaşımı üzerine bir kavram çalışması ve eleştirel söylem analizi. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 2(2), 1-11.
• Gür, T. (2013). Post-modern bir araştırma yöntemi olarak söylem çözümlemesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 1(5), 185-202.
• İşgüven, M. M. (1995). Şiir dilinde imge. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 12(1-2), 98-133.
• Karabulut, M. (2015). İmge ve cumhuriyet dönemi Türk şiirinde “su” imgesi. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 1(2), 65-84. https://doi.org/10.20322/lt.56666
• Karakuş, A. (2023). Faruk Nafiz Çamlıbel tiyatrosu. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 610-634. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1315560
• Karataş, Ö. F. (2014). Faruk Nafiz Çamlıbel’in şiirlerinde geleneğin tesiri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 209-230.
• Korkut, E. (2005). Şiir dili ve bir çözümleme örneği: Tanpınar, “Ne İçindeyim Zamanın”. Türkbilig, 9, 103-112.
• Koşar, E. (2009). Faruk Nafiz ÇAMLIBEL'in şiirlerinde “yol” motifiyle ilgili unsurlar. The Journal of Academic Social Science Studies, 2(1), 55-62. http://dx.doi.org/10.9761/jasss_8
• Küçük, S. (2010). Eski Türk kültüründe renk kavramı. Bilig, 54, 185-210.
• Mazlum, Ö. (2015). Rengin kültürel çağrışımları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 125-137.
• Oğuz, M. C. (2008). Söylem Analizi, Sosyoloji Notları, 5, 52-57.
• Somuncuoğlu Özot, G. (2021). İmge ormanından matrise sözcükten anlama şiir dilinin aurası. Erciyes Akademi, 35(1), 235-244.
• TDK. (2015). Genel açıklamalı sözlük. TDK Yayınları.
• Yıldız, A. (2017). Klasik Türk şiirinde menekşe ile ilgili benzetmelerin kökeni üzerine. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 19(19), 433-450.
• Yurtbaşı, M. (2013). Sınıflandırılmış kavramlar sözlüğü. Sartonet.