Çağdaş Sivil Toplum Anlayışı Yaklaşımıyla Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 137 - 165, 27.12.2020

Semanur Yılmaz

Öz

Ülkemizde sivil toplum kuruluşları niceliksel olarak her geçen gün artış gösterse de niteliksel anlamda gelişim aynı paralellikte artmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Mor Çatı Vakfı’nı çağdaş sivil toplum anlayışı ilkeleri çerçevesinde değerlendirmektir. Araştırma kapsamında Haziran 2019’da yarı yapılandırılmış görüşme formu yaklaşımıyla bir Mor Çatı gönüllüsüyle ve ardından Temmuz 2020’de 3 Mor Çatı gönüllüsüyle bir uzaktan görüşme programı aracılığıyla odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşme metinleri incelendiğinde bulgular 3 başlık altında sınıflandırılmıştır: Vakfın kuruluşu, amacı ve örgütlenme biçimi. Bulgulara göre Mor Çatı, hukuki ilkeler çerçevesinde özerk halde örgütlenen, meşru bir kuruluştur. Kâr amacı güden bir kuruluş değildir ve kamu yararına olacak çalışmalarda bulunmaktadır. Karar alma ve uygulama noktasında iç işleyişinde bağımsızdır. Hedefleri doğrultusunda ülkenin yasama ve yürütme araçlarını etkileyerek politika üretme noktasında başarılıdır. Faaliyetlerini yürütürken şiddet ve zor kullanmama ilkesi ile hareket etmektedir. Kurum hakkında bilgi almak isteyen bireylere karşı şeffaf davranmaktadır. Toplumsal farklılıklara ve çeşitliliğe karşı hoş görülüdür. Kamuoyu oluşturabilmektedir ancak köklü bir geçmişe sahip bir örgütlenme için aktif gönüllü sayısı azdır.

Anahtar Kelimeler

Sivil Toplum, Sivil Toplum Kuruluşu, Mor Çatı

Kaynakça

• Akyüz, Hilal, Gökçeçiçek Ayata, Deniz Bayram, Selime Büyükgöze, Seda Çavuşoğlu, İlke Gökdemir, Damla Gürkan, Zeynep Işıldak, Didem Derya Özdemir, Esen Özdemir, Özlem Özkan, Ülfet Taylı, Açelya Uçan, Arzu Yayıntaş (2014), Adaletin Cinsiyeti- Erkek Şiddeti ile Mücadelede Hukuki Deneyimler, İstanbul: Mor Çatı Yayıncılık. Arın, Canan (1996), “Mor Çatı’nın Kuruluş Öyküsü” (eds.) Mor Çatı Kolektifi (1996), Kadına Yönelik Şiddet: Evdeki Terör, İstanbul: Mor Çatı Yayınları içinde: 145-151.
• ASPB: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2015), Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Büber, Oğuz (2019), Kadın Sivil Toplum Kuruluşlarının Sosyal Medyayı Kullanma Biçimleri: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun Twitter Kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı.
• Çaha, Havva, E. Sare Aydın ve Ömer Çaha (2014), Değişen Türkiye’de Kadın-Türkiye’de Kadının Sosyo-Kültürel, Ekonomik ve Siyasal Durumu, İstanbul: KADEM.
• Çokluk, Ö., K. Yılmaz, E. Oğuz (2011), “Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi”, Kuramsal Eğitimbilim (2011), 4(1): 95-107.
• Doğan, İsmail (2000), Sivil Toplum- Ondan Bizde de Var, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Dursun, Ç. ve S. Becerikli (2008), Kadın Odaklı Sivil Toplum Kuruluşları ve Medya: Olanaklar, Sorunlar ve Çözümler, Ankara: Maya Akademi.
• Erarslan, Levent (2011), Sivil Toplum ve Eğitim (ESTK), Ankara: Maya Akademi.
• Erarslan, Levent (2017), “Sivil Toplum Kuruluşları ve Toplumsal Hareketler” (ed.) İ. Sezal (2017), Sosyoloji, İstanbul: Beta içinde: 477-511.
• Göl, Nuray (2010), Türkiye’de Kadın Hareketine KA-DER (Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği) Bağlamında Bir Bakış. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güneş, M. ve C. Yükselen (2004), Kent ve Kadın, Ankara: Detay.
• Kaldık, Behçet (2018), “Demokrasi Olgusu Bağlamında Devlet ve Sivil Toplum İlişkisi”, JSHSR (Ekim 2018), 5(26): 2538- 2546.
• Kama -Özelkan, Fulya (2009), The Politics of Women’s Empowerment: The Transformative Struggles of KAMER and Mor Çatı Against Violence. (Unpublished Master’s Thesis), Sabancı University Faculty of Arts and Social Sciences Cultural Studies. Kümbetoğlu, Belkıs (2015), Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Mor Çatı, (2008), “Niçin Kadın Dayanışması (eds.) Mor Çatı Kolektifi (2008), Soru ve Yanıtlarla Erkek Şiddetine Karşı Kadın Dayanışması, İstanbul: Mor Çatı Yayınları içinde: 12-18.
• Mor Çatı, (2017), Kadın Da(ya)nışma Merkezleri ve Sığınaklar Nasıl Olmalı? Pratik Bilgiler El Kitabı, https://www.morcati.org.tr/attachments/article/430/siginak-nasil-olmali.pdf., Erişim Tarihi: 24 Ağustos 2020.
• Mor Çatı, 2013 Yılı Faaliyet Raporu, https://morcati.org.tr/attachments/article/244/2013%20YILI%20FAAL%C4%B0YET%20RAPORU.pdf., Erişim Tarihi: 30 Nisan 2019.
• Mor Çatı, 2018 Yılı Faaliyet Raporu, https://morcati.org.tr/faaliyet-raporlari/496-mor-cati-2018-yili-faaliyet-raporu/., ErişimTarihi: 30 Nisan 2019.
• Özen, B., S. Sallan Gül ve Ö. Kahya (2017), “Morçatı ve Şefkat-Der Örneğinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Sivil Toplumun Rolü”, SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (Aralık 2017), 42: 199-226.
• Özen, Büşra (2015), Türkiye’de Kadına Yönelik Aile içi Şiddetle Mücadelede Sivil Toplumun Yeri: Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı ve Şefkat- Der Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sayan-Cengiz, Feyda (2010), Bir “Yeni Sosyal Hareket olarak Türkiye’de 1980 Sonrası Feminist Hareket: Değerler Değişimi mi Alternatif Dinamikler mi?”, (eds.) Hülya Durudoğan, Fatoş Gökşen, Bertil Emrah Oder, Deniz Yükseker (2010), Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler, Mücadeleler, Kazanımlar, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları içinde: 115-134.
• Sayar, A. Güner (2016), “İdris Küçük Ömer’in Entelektüel Portresine Dair Bir Deneme” (ed.) O. S. Arolat (2016), Sivil Toplum Uç Beyi- İdris Küçük Ömer, Ankara: Efil Yayınevi içinde: 46-140.
• Şahin, O., S. Akboğa (2019), “Türkiye’de Devlet-Sivil Toplum Kuruluşları İlişkisi ve Sivil Toplum Kuruluşlarına Katılım”, Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kentsel Araştırmalar Dergisi (Eylül, 2019), 7(2): 405- 427.
• Şeşen, Elif (2019), “Kadın STK’larının Web Sitesi ve Facebook Paylaşımlarının Çerçeve Analizi”, OPUS (Aralık 2019), 14(20): 982-1010. Talas, Mustafa (2011), “Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Perspektifi”, TÜBAR ( Bahar 2011), 29: 387-401.
• Yarar, Betül (2015), “Küresel yoksulluk içinde kadın yoksulluğu, küresel kadın hareketi içinde yoksulluk odaklı STK’lar”, Fe Dergi (2015), 7(1): 32-49. Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2018), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.