Gebelerin İnternet Yoluyla Karar Alma Durumlarının Gebelik Stresi ve Prenatal Bağlanmayla İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 686 - 697, 07.12.2024

Nuray Kurt , Ayşe Nur Yılmaz , Gamze Kök

https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1552195

Öz

Çalışma, gebelerin internet yoluyla karar alma durumlarının gebelik stresi ve prenatal bağlanmayla ilişkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma kesitsel ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin doğusunda bulunan bir ilde yaşayan 271 gebe oluşturmuştur. Veriler, “Kişisel Tanıtım Formu”, “Gebelikte İnternet Yoluyla Karar Alma Ölçeği (GİYKAÖ)”, “Gebelikte Stresi Değerlendirme Ölçeği (GSDÖ)” ve “Prenatal Bağlanma Envanteri (PBE)” ile toplanmıştır. Araştırmada gebelerin GİYKAÖ toplam puan ortalaması 32.00±7.98, GSDÖ toplam puan ortalaması 38.41±25.42 ve PBE toplam puan ortalaması 64.28±10.70 olarak belirlenmiştir. Gebelerin; GİYKAÖ puan ortalaması ile GSDÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak pozitif yönde zayıf düzeyde önemli bir ilişki olduğu (r=0.214; p= 0.000), GİYKAÖ puan ortalaması ile PBE puan ortalaması arasında istatistiksel olarak pozitif yönde zayıf düzeyde önemli bir ilişki olduğu (r=0.233; p= 0.000), GSDÖ puan ortalaması ile PBE puan ortalaması arasında istatistiksel olarak negatif yönde zayıf düzeyde önemli bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r=-0.083; p= 0.000). Regresyon katsayılarının anlamlılık testleri göz önüne alındığında, gebelerin internet yoluyla karar alma durumları üzerinde PBE ve GSDÖ’nün anlamlı yordayıcısı olduğu görülmüştür. Gebelerin internet yoluyla karar alma düzeyleri arttıkça stres düzeylerinin arttığı, stres düzeyi arttıkça prenatal bağlanma düzeylerinin önemli düzeyde azaldığı belirlenmiştir. Gebelerin internet yoluyla karar alma düzeyleri arttıkça prenatal bağlanma düzeylerinin arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gebe, İnternet Kullanımı, Karar Alma, Stres

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

Çalışmamıza katılan tüm gebelere teşekkür ederiz.

The Relationship of Pregnant Women's Decision Making via Internet with Pregnancy Stress and Prenatal Attachment

Öz

The study was conducted to evaluate the relationship between pregnant women's decision-making via internet and pregnancy stress and prenatal attachment. The research is cross-sectional and correlational. The sample of the study consisted of 271 pregnant women living in a province in eastern Turkey. The data were collected with the ‘Personal Information Form’, ‘Internet Decision Making Scale in Pregnancy (IDIPS)’, ‘Pregnancy Stress Rating Scale (PSRS)’ and ‘Prenatal Attachment Inventory (PBI)’. In the study, the mean total score of the pregnant women was 32.00±7.98, the mean total score of PSRS was 38.41±25.42 and the mean total score of PBI was 64.28±10.70. It was determined that there was a statistically positive and weakly significant relationship between the mean score of the IDIPS and the mean score of the PSRS (r=0.214; p= 0.000), a statistically positive and weakly significant relationship between the mean score of the IDIPS and the mean score of the PBI (r=0.233; p= 0.000), and a statistically negative and weakly significant relationship between the mean score of the PSRS and the mean score of the PBI (r=-0.083; p= 0.000). When the significance tests of the regression coefficients were taken into consideration, it was seen that PBI and PSRS were significant predictors of pregnant women's decision-making via internet. It was determined that as the level of pregnant women's decision-making via internet increased, their stress levels increased, and as the stress level increased, their prenatal attachment levels decreased significantly. It was determined that the prenatal attachment levels of pregnant women increased as the level of decision-making via the internet increased.

Anahtar Kelimeler

Decision Making, Internet Use, Pregnant, Stress

Kaynakça

• Öztürk G, Ünlü N, Uzunkaya E, Karaçam Z. Gebelerin bilgi kaynağı olarak internet ve sosyal medya kullanım durumları. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;4(3):210-220. https://doi.org/10.46237/amusbfd.667048
• Serçekuş P, Değirmenciler B, Özkan S. Internet use by pregnant women seeking childbirth information. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction. 2021;50(8):102144. https://doi.org/10.1016/j.jogoh.2021.102144
• Batman, D. Topics and information resources researched for pregnancy of pregnant women ; A qualitative study. KOU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;4(3):63–9. https://doi.org/10.30934/kusbed.427777
• Demirağ H, Hintistan S, Dinç M, Uçan MF. Diyabetli gebelerin internet kullanımları ve internet yoluyla karar alma durumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2023;39(3):333-342. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1115416
• Anasi SNI, Allison GO. Sociodemographic determinants of information sources availability and use among pregnant women in Ilisan-Remo, Ogun state, Nigeria. Journal of Hospital Librarianship. 2018;18(1):47–63. https://doi.org/10.1080/15323269.2018.1400833
• Bayrak E, Kanbur A. Gebelerde internet yoluyla karar alma ile sağlık uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2022;10(1):255-269. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1010546
• Demirağ H, Hintistan S, Dinç M, Uçan MF. Diyabetli gebelerin internet kullanımları ve internet yoluyla karar alma durumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2023;39(3):333-342. https://doi.org/10.53490/egehemsire.1115416
• Polat F, Karasu F. Gebelerde internet kullanımının kendisi ve bebeğinin sağlığı hakkındaki düşünceleriyle ilişkisi. Bağımlılık Dergisi. 2022;23(4):483-491. https://doi.org/10.51982/bagimli.1087572
• Criss S, Woo Baidal JA, Goldman RE, Perkins M, Cunningham C, Taveras EM. The role of health information sources in decision-making among hispanic mothers during their children’s first 1000 days of life. Matern Child Health J. 2015;19(11):2536-2543. https://doi.org/10.1007/s10995-015-1774-2
• Huberty J, Dinkel D, Beets MW, Coleman J. Describing the use of the internet for health, physical activity, and nutrition information in pregnant women. Matern Child Health J. 2013;17(8):1363-1372. https://doi.org/10.1007/s10995-0121160-2.
• Narasimhulu DM, Karakash S, Weedon J, Minkoff H. Patterns of ınternet use by pregnant women, and reliability of pregnancy-related searches. Matern Child Health J. 2016;20(12):2502-2509. https://doi.org/10.1007/s10995-0162075-0.
• Briscoe S. Web searching for systematic reviews: a case study of reporting standards in the UK Health Technology Assessment programme. BMC research notes. 2015;8:1-7. https://doi.org/10.1186/s13104-015-1079-y. Evcili F. A study on the relationship between internet use, anxiety levels, and quality of life of Turkish pregnant women. Perspectives in Psychiatric Care. 2019;55(3):409–414. https://doi.org/10.1111/ppc.12326
• Wang L, Wang J, Wang M, Li Y, Liang Y, Xu D. Using Internet search engines to obtain medical information: a comparative study. Journal of Medical Internet Research. 2012;14(3):e74. https://doi.org/10.2196/jmir.1943
• Kocademir L. Gebelerin internet kullanım durumlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2022.
• Duyan V, Gül Kapısız S, Yakut Hİ. Doğum Öncesi Bağlanma Envanteri’nin bir grup gebe üzerinde Türkçeye uyarlama çalışması. The Journal of Gynecology Obstetrics and Neonatology. 2013;10:1609-14.
• Badem A, Zeyneloğlu S. Gebelerin prenatal bağlanma düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;1(1):37-47. Şat SÖ, Sözbir ŞY. Use of mobile applications and blogs by pregnant women in Turkey and the impact on adaptation to pregnancy. Midwifery. 2018;62:273-277. https://doi.org/10.1016/j.midw.2018.04.001
• Koyun A, Erbektaş G. Gebelikte İnternet Yoluyla Karar Alma Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi. 2018;12:25-38. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1010546
• Chen CH, Yu YM, Hwang KK. Psychological stressors perceived by pregnant women during their third trimester. Formosan Journal of Public Health. 1983;10(1):88-98.
• Chen CH. Revision and validation of a scale to assess pregnancy stress. J Nurs Res. 2015;23(1):25–32. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000047
• Aksoy SD, Dutucu N, Özdilek R, Acar-Bektaş H. Keçeci A. Gebelik Stresi Değerlendirme Ölçeği’nin Türkçe'ye Uyarlanması. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;5(1):10-4. doi:10.30934/kusbed.467716
• Muller ME. Development of the Prenatal Attachment Inventory. Western J Nurs Res. 1993;15(2):199-211. https://doi.org/10.1177/019394599301500205
• Yılmaz S, Beji NK. Prenatal Bağlanma Envanteri’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;16(2):103-109.
• Ünal E, Kılıç R. Gebelik döneminde internet kullanımı ve bilgi edinme davranışları. Türkiye Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;16(4):89-102. DOI:10.17942/sted.513554
• Demirci N, Güven, S. Hamile kadınların internetten sağlık bilgisi arama davranışları ve etkileri: Bir kesitsel çalışma. Kadın Sağlığı ve Hemşirelik Dergisi. 2020;7(1):45-58. https://doi.org/10.17942/sted.1229364
• Rodger D, Skuse A, Wilmore M, Humphreys S, Dalton J, Flabouris M, Clifton VL. Pregnant women’s use of information and communications technologies to access pregnancy-related health information in South Australia. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2019;59(3):308-316. https://doi.org/10.1071/py13029
• Lagan BM, Sinclair M, Kernohan WG. Internet use in pregnancy informs women’s decision making: A web-based survey. Birth. 2010;37(2):106-115. https://doi.org/10.1111/j.1523-536X.2010.00390.x
• Sönmez, B. ve Kantar, A. (2022). Gönüllü Bekarlara Yönelik Kalıpyargılar Ölçeği: Ölçek geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne. 2022;10(25):523-539. https://doi.org/10.7816/nesne-10-22-10
• Öztürk G, Ünlü N, Uzunkaya E, Karaçam Z. Gebelerin bilgi kaynağı olarak internet ve sosyal medya kullanım durumları. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;4(3):210-220. https://doi.org/10.46237/amusbfd.667048
• Genç Koyucu R, Ülkar D, Erdem B. Primipar ve multipar gebelerin gebelik streslerinin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2020;8(3):652-663. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.745511
• Lobel M, Dunkel-Schetter C, Scrimshaw SC. Prenatal maternal stress and prematurity: A prospective study of socioeconomically disadvantaged women. Health Psychology. 2008;17(2):107-114. https://doi.org/10.1037//0278-6133.11.1.32
• Bakır N, Demir C, Şener N. Gebelerin yaşadığı stres ve gebelik semptomları arasındaki ilişki. Karya J Health Sci. 2021;2(3):71-6. https://doi.org/10.52831/kjhs.974791
• Yıldız D, Akbayrak N. Doğum sonrası primipar annelere verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin bebek bakımı, kaygı düzeyleri ve annelik rolüne etkisi. Gulhane Medical Journal. 2014;56(1):36–41. https://doi.org/https://doi.org/10.5455/gulhane.24869
• Bacacı H, Ejder Apay S. Gebelerde beden imajı algısı ve distres arasındaki ilişki. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;8(2):76-82.
• Kaya Zaman F, Özkan N, Toprak D. Gebelikte depresyon ve anksiyete artar mı?. Konuralp Medical Journal. 2018;10(1):20-25. https://doi.org/10.18521/ktd.311793
• Razurel C, Kaiser B, Antonietti JP, Epiney M. Relationship between perceived stress, social support, and coping strategies and maternal well-being during pregnancy: A cross-sectional study. Midwifery. 2013;29(4):393-400. https://doi.org/10.1080/03630242.2012.732681
• Atalay D, Özyürek A. Gebelerde Prenatal Bağlanma İle Depresyon, Anksiyete Ve Stres İlişkisi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi. 2022;6(1):46-59. https://doi.org/10.47525/ulasbid.1029374
• Demir Yıldırım A, Hotun Şahin N. Riskli Gebelerde Prenatal Bağlanma ve Risklerin Değerlendirilmesi. nline Turkish Journal of Health Sciences. 2020;5(4):661-672. https://doi.org/10.26453/otjhs.750158
• Larsson M. A descriptive study of the use of the Internet by women seeking pregnancy-related information. Midwifery. 2009;25(1):14-20. https://doi.org/10.1016/j.midw.2007.01.010
• Sayakhot P, Carolan-Olah M. Internet use by pregnant women seeking pregnancy-related information: A systematic review. BMC Pregnancy and Childbirth. 2016;16(1):65. https://doi.org/10.1186/s12884-016-0856-5
• Sharma S, Adhikari B, Pandey AR, Karki S, KC, SP, Joshi D, Baral SC. Association between media exposure and maternal health service use in Nepal: A further analysis of Nepal Demographic and Health Survey-2022. PloS one. 2024;19(3):e0297418. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0297418
• Van den Heuvel JF, Groenhof TK, Veerbeek JH, van Solinge WW, Lely AT, Franx A, Bekker MN. eHealth as the next-generation perinatal care: An overview of the literature. Journal of Medical Internet Research. 2018;20(6):e202. https://doi.org/10.2196/jmir.9262
• Alhusen JL, Hayat MJ, Gross D. A longitudinal study of maternal attachment and infant developmental outcomes. Archives of Women's Mental Health. 2013;16(6):521–529. https://doi.org/10.1007/s00737-013-0357-8
• Putnick DL, Bell EM, Ghassabian A, Mendola P, Sundaram R, Yeung EH. (2023). Maternal antenatal depression's effects on child developmental delays: Gestational age, postnatal depressive symptoms, and breastfeeding as mediators. Journal of Affective Disorders. 2023;324:424–432. https://doi.org/10.1016/j.jad.2022.12.059
• Liu Y, Heron J, Hickman M, Zammit S, Wolke D. Prenatal stress and offspring depression in adulthood: The mediating role of childhood trauma. Journal of Affective Disorders. 2022;297:45–52. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.10.019