Bu çalışma, yürünebilirlik kavramını çok boyutlu bir bakış açısıyla inceleyerek, kentsel tasarım, planlama ve ulaşım disiplinleri arasındaki ilişkiler bağlamında kapsamlı bir kuramsal değerlendirme sunmaktadır. Yürünebilirlik, bireylerin güvenli, erişilebilir, konforlu ve estetik yaya ortamlarında hareket edebilmesini sağlayan çok disiplinli bir yaklaşımla ele alınmıştır. Literatür taramasında, yürünebilirliğin ulaşım literatüründe işlevsel, kentsel tasarım ve planlama literatüründe ise niteliksel yönleriyle ele alındığı belirtilmiştir. Kavramın fiziksel, algısal ve bireysel faktörlerle şekillendiği; bu faktörlerin yaya deneyimi üzerindeki etkileri detaylandırılmıştır.
Çalışmada yürünebilirlik ilkeleri altı başlık altında toplanmıştır: Bütünlük ve denge, süreklilik ve yönlendirme, güvenlik ve rahatlık, sosyallik, erişilebilirlik ve etkinlik ile çekicilik. Her bir ilkenin, kentsel çevrenin niteliksel özellikleriyle ilişkisi açıklanmıştır. Yürünebilirliğin ekonomik, çevresel ve sosyal faydaları çeşitli araştırmalar ışığında değerlendirilmiş; fiziksel aktivitenin artması, ulaşım maliyetlerinin düşmesi ve toplumsal etkileşimin güçlenmesi gibi etkiler öne çıkarılmıştır.
Sonuç olarak, yürünebilirlik, sürdürülebilir kent hedefleri, halk sağlığı, sosyal eşitlik ve ekonomik gelişim açısından temel bir araç olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, yürünebilirliği yalnızca fiziksel altyapı değil, aynı zamanda sosyal bütünlük ve mekânsal kalite ile ilişkilendiren bütüncül bir çerçeve sunmaktır.
This study examines the concept of walkability from a multidimensional perspective and presents a comprehensive theoretical evaluation in the context of the relationships between urban design, planning and transportation disciplines. Walkability is addressed with a multidisciplinary approach that enables individuals to move in safe, accessible, comfortable and aesthetic pedestrian environments. In the literature review, it is stated that walkability is addressed functionally in the transportation literature and qualitatively in the urban design and planning literature. The concept is shaped by physical, perceptual and individual factors; the effects of these factors on the pedestrian experience are detailed.
In the study, the principles of walkability are grouped under six headings: Integrity and balance, continuity and orientation, safety and comfort, sociability, accessibility, efficiency and attractiveness. The relationship between each principle and the qualitative characteristics of the urban environment is explained. The economic, environmental and social benefits of walkability are evaluated in the light of various studies, highlighting impacts such as increased physical activity, reduced transportation costs and enhanced social interaction.
As a result, walkability is considered as a fundamental tool for sustainable urban goals, public health, social equity and economic development. In this context, the study aims to present a holistic framework that links walkability not only to physical infrastructure, but also to social cohesion and spatial quality.
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Urban and Regional Planning Education |
| Journal Section | Research Articles |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 25, 2025 |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | May 21, 2025 |
| Acceptance Date | June 10, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 4 Issue: 1 |