Son günlerde yaşanan COVID-19 salgını, temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının ne derece önemli olduğunu birkez daha göstermiştir. Bu çalışmada, geleceğin enerji kaynağı olarak düşünülen temiz hidrojen, Ni-B katalizörleri kullanılarak NaBH4’ün hidrolizi ile üretilmiştir. Hidroliz reaksiyonu esnasında reaksiyon kinetiğine doğrudan etkisinin olduğu bilinen ortam sıcaklığı, karıştırma hızı, katı-sıvı oranı ve kullanılan yakıtta NaBH4 _NaOH oranı gibi parametrelerin reaksiyon hızına olan etkileri yanıt yüzey metodu ile ayrıntılı olarak incelenmiştir. Kullanılan yanıt yüzey metodunda deneysel çalışmalar Taguchi L9 ortogonal dizisi kullanılarak gerçekleştirilmiş ve parametrelerin etkinliği varyans analizi ile belirlenmiştir. Oluşturulan model sonucunda, maksimum hidrojen üretim
hızının eldesi için optimum parametreler; ortam sıcaklığı 347,17ºK; karıştırma hızı 200,21 rpm; katı-sıvı oranı 2,86 mgkatalizör/mlyakıt; ve NaBH4--NaOH oranı 1,04 olarak belirlenmiştir. Varyans analizine göre hidrojen üretim hızını etkileyen parametrelerin etkinliği sırasıyla reaksiyon sıcaklığı, karıştırma hızı ve NaBH4_NaOH oranı olarak belirlenmiştir. Buna karşılık katı-sıvı oranının etkisinin belirgin bir şekilde ortaya çıkmadığı görülmüştür. Yanıt yüzey yöntemi kullanılarak geliştirilen modelden elde edilen tahmin sonuçları ile deneysel verilerin birbirilerini doğruladığı, yapılan doğrulama deneyleri sonucunda ortaya konulmuştur.
The COVID-19 pandemic shows once again how important the use of clean and renewable energy sources is. In this study, clean hydrogen, which is considered as the energy source of the future, was produced by the hydrolysis of NaBH4 using Ni-B catalysts. During the hydrolysis reaction, the effects of parameters such as reaction temperature, stirring speed, solid-liquid ratio and NaBH4_NaOH ratio in the fuel used, which are known to have a direct effect on the reaction kinetics, on the reaction rate were studied in detail by the response surface methodology. Experimental studies in the response surface methodology used were carried out using the Taguchi L9 orthogonal array and the efficiency of the parameters was determined by analysis of variance. As a result of the created model, optimum parameters for obtaining the maximum hydrogen production rate; reaction temperature
347.17ºK; stirring speed 200.21 rpm; solid-liquid ratio 2.86 mgcatalyst/mlfuel; and the ratio of NaBH 4-NaOH 1.04. According to the analysis of variance, the efficiency of the parameters affecting the hydrogen generation rate was determined as reaction temperature, stirring speed and NaBH4_NaOH ratio, respectively. On the other hand, it has been seen that the effect of solid-liquid ratio does not appear clearly. As a result of the validation tests, it
was revealed that the predictions obtained from the model developed using the response surface methodology are in good agreement with the experimental results.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | March 31, 2021 |
Acceptance Date | January 1, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |
Journal of Boron by Turkish Energy Nuclear Mineral Research Agency is licensed under CC BY-NC-SA 4.0