Spinoza’ya Göre Tanrı ve İrade Özgürlüğü

Year 2022, , 319 - 330, 30.06.2022

Translator: Yaşar Türkben

https://doi.org/10.51553/bozifder.1056281

Abstract

Spinoza önemli filozoflardan biridir. Onu önemli kılan hususların başında Tanrı-âlem ilişkisi ve özgürlüğe dair düşünceleri gelmektedir. Spinoza panteist bir düşünürdür. Ona göre varlık Tanrı ve O’nun sıfatlarından oluşmaktadır. Tanrı var olan her şeyin içkin nedenidir. Bu yüzden de bütün varlıkta bir zorunluluk vardır. Her varlık ancak kendi kudretini ortaya koyabilir. Fakat duyguların etkisinde kalan insan kudretini aşan şeyleri gerçekleştirmek ister. Spinoza’ya göre, kişi ancak kendi kudretinin sınırlı olduğunu ve Doğa’nın özünü kavramakla özgür ve mutlu olabilir.

Keywords

Tanrı, özgür irade, kudret, duygu, edilgi

God and Freewill in Spinoza

Abstract

Spinoza is one of the most important philosophers. What makes him famous is his ideas about the God-Universe relation and freedom. Spinoza is a pantheist philosopher. According to Spinoza, everything consists of God, His attributes, and modes. God is the immanent cause of everything that exists and for this reason, there is a necessity in all existence. Every being can only reveal its own power. However, a man who is under the influence of emotions wants to realize things that are beyond his power. According to Spinoza, one can be free and happy only by grasping his own limited power and the essence of Nature.

Keywords

God, freewill, power, affection, passion

References

• Akarsu, Bedia. Çağdaş Felsefe. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1998.
• Arıcan, M. Kazım. Spinoza’nın Tanrı Anlayışı. İstanbul: İz Yayıncılık, 2004.
• Aydın, Mehmet. Din Felsefesi. İstanbul: Selçuk Yayınları, 1996.
• Cevizci, Ahmet. Etiğe Giriş. İstanbul: Paradigma, 2002.
• Deleuze, Gilles. Spinoza Üzerine Onbir Ders, trans. Ulus Baker. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2006.
• Descartes. Ruhun İhtirasları. trans. Mehmet Karahasan. Ankara: MEB Yayınları, 1997.
• Erdem, Hüsameddin. Bir Tanrı-Âlem Münasebeti Olarak Panteizm ve Vahdet-i Vucud. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Fransez, Moris. Spinoza’nın Tao’su. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2004.
• Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
• Öner, Necati. İnsan Hürriyeti. Ankara: Vadi Yayınları, 1995.
• Özcan, Hanifi. “Bilgi-Obje İlişkisi Açısından İnsan Hürriyeti”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (1989), 263-286.
• Spinoza. Ethics and on the Improvement of the Understanding. New York: Hafner Publishing Company, 1954.
• Spinoza. Etika. trans. Hilmi Ziya Ülken. Ankara: Dost Kitabevi, 2009.
• Spinoza. Tanrı Bilimsel Politik İnceleme. trans. Betül Ertuğrul. İstanbul: Biblos, 2008.
• Swinburne, Richard. The Coherence of Theism. Oxford: Clarendon Press, 1977.
• Topaloğlu, Aydın. Ateizm ve Eleştirisi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2002.
• Weber, Alfred. Felsefe Tarihi. trans.Vehbi Eralp. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1991.
• Yaran, Cafer Sadık. Tanrı İnancının Akliliği. Samsun: Etüt Yayınları, 2000.