Research Article
BibTex RIS Cite

FARABİ METAFİZİĞİNDE ‘VARLIKTA MÜŞTEREKLİK (EL-MEVCUD LAFZUN MÜŞTEREK)’ MESELESİ

Year 2017, Volume: 6 Issue: 2, 13 - 34, 30.12.2017

Abstract

Yazımız bir varlık analizidir. Analizimiz, Farabi’nin ‘el-mevcud’ ve ‘vücud’ terimleri
ile ‘lafzun müşterek’ terimini kapsamaktadır. Varlıkta ortaklık meselesi, müştereklikle/
ortaklıkla sıfatlanmış varlık (el-mevcud) meselesidir. O nedenle makalemizin birinci
kısmında, Farabi düşüncesindeki ‘varlığın müşterek sıfatı’ belirlenmektedir. Sıfat dilde
‘birçok’ anlamına gelmekte ve eklendiği kavrama bu anlamları kazandırmaktadır.
Dilde iki türlü ortaklık söz konusudur. Birincisi lafızda ortaklık ikincisi anlamda ortaklık.
Farabi düşüncesinde bunlar, müştereklik (mutavâtı’lık, muşekkeklik, musevakalık)
ve müteradiflik meseleleridir. Yazımızın ikinci kısmında ortaklığın mahiyeti analiz
edilmektedir. Onun mahiyeti ya ortaklık, ya birlik, ya süreklilik, ya eşitliktir. Mahiyet
analizinde ‘Şey’, ‘Kategoriler (cevher-araz)’, ‘Zât’ ve ‘Bir’ kavramları örnek olarak alınmaktadır.
‘Şey’, ‘Cevher-Araz’ ve ‘Zât’ kavramları için Farabi’nin Kitabu’l-Hurûf’u, ‘Bir’
kavramı için Kitabu’l-Vâhid ve’l-vahde’si kullanılmaktadır. 

References

  • Al-Farabi, Al-Hurûf, edited by Muhsin Mehdi, Beyrut 1970.
  • Ali Yasin, Cafer, el-Farabi fi hududihi ve rüsumihi, Alemü’l-kütüb, Beyrut 1405/1985, s.646.
  • Cihami, Cirar, Mevsûatu müstalahâti’l-Kindi ve’l-Farabi, Mektebetü Lübnan, Beyrut 2002, I, 190.
  • Farabi, Kitabu’l-Hurûf, çev. Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
  • Farabi, Kitabu’l-vâhid ve’l-vahde, Neşr.Muhsin Mehdi, Casablanca 1989.
  • Görkaş, İrfan, Farabi Metafiziğinde Varlık (el-Mevcud) ve Eklentileri, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi BOZİFDER, 2017, 11, 67-90. http://dergipark.gov.tr/bozifder/issue/29949/310679
  • Kılıç, Cevdet, “Farabi Bir ve Birlik”, Çev. Cevdet Kılıç, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2 (2008), ss.441–466.
  • Macit, Muhittin, İbn Sinâ’da Metafizik ve Meşşâî Gelenek, Litera Yayıncılık, İstanbul 2012, s.99 vd.
  • Şahin, Hatice, “Türkçede Ön Ek”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa 2006/1, Yıl 7, Sayı 10.
  • Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 1993, s.923
  • Vural, Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2011.
Year 2017, Volume: 6 Issue: 2, 13 - 34, 30.12.2017

Abstract

References

  • Al-Farabi, Al-Hurûf, edited by Muhsin Mehdi, Beyrut 1970.
  • Ali Yasin, Cafer, el-Farabi fi hududihi ve rüsumihi, Alemü’l-kütüb, Beyrut 1405/1985, s.646.
  • Cihami, Cirar, Mevsûatu müstalahâti’l-Kindi ve’l-Farabi, Mektebetü Lübnan, Beyrut 2002, I, 190.
  • Farabi, Kitabu’l-Hurûf, çev. Ömer Türker, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
  • Farabi, Kitabu’l-vâhid ve’l-vahde, Neşr.Muhsin Mehdi, Casablanca 1989.
  • Görkaş, İrfan, Farabi Metafiziğinde Varlık (el-Mevcud) ve Eklentileri, Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi BOZİFDER, 2017, 11, 67-90. http://dergipark.gov.tr/bozifder/issue/29949/310679
  • Kılıç, Cevdet, “Farabi Bir ve Birlik”, Çev. Cevdet Kılıç, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2 (2008), ss.441–466.
  • Macit, Muhittin, İbn Sinâ’da Metafizik ve Meşşâî Gelenek, Litera Yayıncılık, İstanbul 2012, s.99 vd.
  • Şahin, Hatice, “Türkçede Ön Ek”, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa 2006/1, Yıl 7, Sayı 10.
  • Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 1993, s.923
  • Vural, Mehmet, İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis, Ankara 2011.
There are 11 citations in total.

Details

Journal Section Articles
Authors

İrfan Görkaş 0000-0001-7134-225X

Publication Date December 30, 2017
Submission Date November 22, 2017
Acceptance Date December 9, 2017
Published in Issue Year 2017 Volume: 6 Issue: 2

Cite

ISNAD Görkaş, İrfan. “FARABİ METAFİZİĞİNDE ‘VARLIKTA MÜŞTEREKLİK (EL-MEVCUD LAFZUN MÜŞTEREK)’ MESELESİ”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/2 (December 2017), 13-34.

Bozok University Journal of Faculty of Theology (BOZIFDER) is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-Non-Derivatives 4.0 International Licence (CC BY NC ND).