Investigating the Breeding and Lamb Growing Practices Applied by Sheep Farmers in Tokat Region

Year 2019, Volume: 2 Issue: 3, 171 - 180, 01.07.2019

Yücel Şahin Mustafa Olfaz

Abstract

The aim of this study was to investigate the breeding and lamb growing practices used by sheep breeders
in Tokat region including Tokat city, Turhal, Niksar, Erbaa and Başçiftlik districts. The study was conducted in 2018 by
evaluating the data collected from 94 sheep farms in the region through questionnaire. According to the result of the
study, the educational status of 44.8% of the sheep farm owners were primary graduates and the average experience of
sheep farming was 18.6 years. In order to cover the needs of shepherd, 40.0% of the sheep breeders use to add their
animal to the neighbour herds. Additionally, it was determined that 83 (88.3%) of the farmers keep Karayaka breed and the average number of sheep per farm was 111 head. Moreover, 44.6% of the breeders responded that they farm sheep
for family needs. In the total region, it was found that approximately 74.5% of sheep farmers send their animals in the
highland and about 170-180 days stay at the Plateau, where the maximum number of lamb deaths occurs in twin births
with a rate of 14.1%, it was determined that 52.1% of the lambs go to the pasture with their mothers at the birth, and
60.6% were using lamb feeds in addition to suckling mother. Thus, the study revealed that 89.4% of the lambs were
never dry from their mothers. Finally, sheep farmers reported that lack of shepherd, lamb death, diseases, cost of the
feed and inadequate quality pasture were the main problems facing sheep breeding. Therefore, in order to sheep farm
to be profitable, it was recommended that the market price and grant support should be increased, young people
should be encouraged to livestock farming, pasture production and genetic of the herd should be improved.

Keywords

Karayaka, Tokat, Lamb Growth, Plateau

TOKAT BÖLGESİ KOYUNCULUK İŞLETMELERİNDE UYGULANAN YETİŞTİRİCİLİK VE KUZU BÜYÜTME UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışma Tokat bölgesi koyun yetiştiricilerinin uygulamış oldukları yetiştiricilik ve kuzu büyütme uygulamalarının irdelenmesi amacıyla Tokat il merkezi, Turhal, Niksar, Erbaa ve Başçiftlik ilçelerinde, 2018 yılında 94 koyunculuk işletmesinden anket yoluyla toplanan bilgilerin değerlendirilmesiyle yürütülmüştür. Anket sonuçlarına göre koyun yetiştiren işletme sahiplerinin eğitim durumları incelendiğinde %44,8’inin ilkokul mezunu olduğu, koyunculuk yapma tecrübelerinin ortalama 18,6 yıl olduğu, çoban ihtiyaçları için %40,0’ı sürülerini komşu sürülere kattığı, koyun ırkı olarak işletmelerin 83’ü (%88,3) Karayaka ırkını kullandığı, işletme başına ortalama koyun sayısının 111 baş olduğu, işletme sahiplerinin %44,6’sının aile içi ihtiyaçlarından dolayı koyunculuk yaptığını bildirmişlerdir. Tokat ilinde koyunculuk işletmelerinin %74,5 gibi önemli bir kısmının yaylaya çıktığı, yaylada ortalama 170-180 gün kaldığı, bir doğumda en fazla kuzu ölümünün %14,1’le ikiz doğumlarda meydana geldiği, kuzuların meraya %52,1’inin doğumla beraber çıktığı, anne yemine ilave olarak %60,6’sının kuzu yemi kullandığı, kuzuların %89,4’ünün sütten hiç kesilmediği belirlenmiştir. Yetiştiriciler öncelikli sorun olarak, çoban bulma, kuzu ölümleri, hastalıklar, yem fiyatlarındaki pahalılık ile meraların yetersiz ve kalitesiz olmasını bildirirken, koyunculuğun kârlı olabilmesi için pazar fiyatlarının artması, hibe desteklerinin artırılması, gençlerin hayvancılığa özendirilmesi, mera ıslahı ve sürünün genetik ıslahının yapılması gerektiğini bildirmişlerdir.

Keywords

Karayaka, Tokat, Kuzu Büyütme, Yayla

References

• Akçapınar H. 2000. Koyun yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı, İsmat Matbaacılık, ISBN: 975- 96978-1-5, Ankara.
• Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M. 2002. Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka G1) koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 42(1): 11-24.
• Anonim, 2012. Küçükbaş hayvancılık çalıştay raporu. Doğu Kalkınma Ajansı, Hakkari.
• Anonim, 2018. Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/HAYGEM.pdf (erişim tarihi: 01.06.2019).
• Bilginturan S, Ayhan V. 2009. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 50(1): 1-8.
• Bostancı MM. 2006. Kırıkkale İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Yapısal ve Yetiştiricilik Özellikleri (Yüksek Lisans Tezi, Basılmamış): 35, 46 S. Ankara.
• Ceyhan A, Şekeroğlu A, Ünalan A, Çınar M, Serbester U, Akyol E, Yılmaz E. 2015. Niğde ili koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. KSÜ Doğa Bil Derg, 18(2).
• Çiçek A, Erkan O. 1996. Tarım ekonomisinde araştırma ve örnekleme yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12. Ders Notları Serisi No: 6, Tokat.
• Dellal G, Eliçin A, Tekel, N, Dellal İ. 2002. GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri, 88s., Ankara.
• Direk M, Öztürk A, Boztepe S. 2000. Konya ilindeki koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri. SÜ Ziraat Fak Derg, 14(21): 49-58.
• Gezer CB, Şişman F, Yılmaz E. 2010. Bolu yöresindeki küçükbaş hayvan barınaklarının yapısal durumu ve geliştirme olanakları. Tekirdağ Zir Fak Derg, 6(2): 179-189.
• Karaca O, Vanlı Y, Kaymakçı M, Altın T, Kaygısız A. 1993. Doğu Anadolu bölgesinde koyun yetiştirmenin sosyolojik ekonomik ve genetik görünüşü. YYÜ yayınları.
• Kaymakçı M, Sönmez R, Karaca O, Özder M. 1995. Türkiye koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve verilecek yön. Türkiye Hayvancılığının Yapısal ve Ekonomik Sorunları Sempozyumu, 27-29 Eylül, İzmir.
• Kırk K. 2004. Van ili koyun ve keçi yetiştiriciliğinin yapısı ve geliştirme yolları. 4. Ulusal Zootekni Bilimi Kongresi. 1-3 Eylül, 356-360, Isparta.
• Koyuncu E, Pala A, Savaş T, Konyalı A, Ataşoğlu C, Daş G, Ersoy İE, Uğur F, Yurtman İY, Yurt HH. 2006. Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 47(1): 21-27.
• Paksoy S, Atılgan A, Akyüz A, Kumova Y. 2006. Kahramanmaraş yöresi koyunculuk işletmelerinin yapısal yönden mevcut durumları ve geliştirilmesi üzerine bir araştırma. SDÜ Ziraat Fak Derg 1(2): 17-27.
• Soysal Mİ, Kök S, Gürcan EK, Özdüven LM. 2005. Edirne ili keçiciliği üzerine bir araştırma. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi. 26-27 Mayıs, 228-230, İzmir.
• Sönmez R, Kaymakçı M, Özkaya T. 1990. Batı Anadolu ve Trakya’da koyunculuk işletmelerinin yapısal özelliği ve verimliliği. Milli prodüktivite merkezi yayınları: 430, Ankara.
• SPSS Inc. SPSS for Windows. Version 11.00, Chicago. 2007.
• Tozlu H, Olfaz M. 2007. Karadeniz Bölgesi keçi yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. 3. Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi, 17-18 Mayıs 2007. Kahramanmaraş, s. 127-133.
• Tölü C, Daş G, Yurdabak S, Uğur F, Konyalı A, Savaş T, Aktürk D, Turkan H. 2007. Türkiye’nin önemli hayvancılık bölgelerinden Biga koyunculuğuna genel bir bakış. V. Zootekni Bilim Kongresi. 5-8 Eylül, 1-9, Van.
• Tüik, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. Küçükbaş hayvan sayıları. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002 (erişim tarihi: 01.02.2019).